Mục tiêu của báo cáo là mô tả thực trạng an toàn thực phẩm, các hệ thống kiểm soát an toàn thực phẩm tại Việt Nam; phân tích các nguy cơ an toàn thực phẩm đối với một số chuỗi giá trị thực phẩm chính dựa vào các thực hành tốt nhất trên thế giới về phương pháp đánh giá nguy cơ; đưa ra các khuyến nghị giúp Việt Nam cải thiện an toàn thực phẩm, trong đó tập trung vào chuỗi sản xuất thịt lợn cung cấp cho Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.
Theo báo cáo của WB, qua nghiên cứu chuỗi giá trị thịt lợn, rau cung cấp tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh cho thấy, 80% thịt lợn, 85% rau chủ yếu được bày bán tại các chợ lẻ (truyền thống), những người sản xuất nhỏ chiếm ưu thế trong chuỗi giá trị, trong đó 76% thịt lợn được giết mổ trong các cơ sở giết mổ nhỏ với điều kiện vệ sinh kém. Nhiều nghiên cứu của WB cũng cho thấy mức độ nhiễm mối nguy sinh vật như salmonella trong thực phẩm nói chung và thịt lợn nói riêng vẫn còn tương đối cao (tương ứng 30%-40%). Trong sản xuất nông nghiệp và chăn nuôi, việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và các loại kháng sinh tràn lan ảnh hưởng tới sức khỏe con người. Ngoài ra, một số chất kích thích tăng trưởng, chất cấm trong chăn nuôi cũng được sử dụng làm chất tạo nạc vẫn phổ biến, chưa kể, nhiễm bẩn kim loại nặng và và các chất hữu cơ bền vững trong môi trường...
Phó thủ tướng Vũ Đức Đam (giữa) dự và phát biểu tại buổi lễ.
Trước tình hình trên, WB khuyến nghị các nhà quản lý Việt Nam áp dụng các thực hành tốt theo kinh nghiệm và tiêu chuẩn quốc tế trong sản xuất và chế biến thực phẩm cũng như đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng phục vụ ATTP (như lò mổ tập trung, nâng cấp chợ thực phẩm). Bên cạnh đó, cần kiểm nghiệm ATTP theo chuỗi, đặc biệt cho các sản phẩm đầu cuối, không đảm bảo có được thực phẩm an toàn; áp dụng các biện pháp cải thiện ATTP trong sản xuất, chế biến và bán lẻ cũng cần bảo tồn các giá trị văn hóa thực phần truyền thống và sản xuất nông hộ của Việt Nam. Bên cạnh đó, WB cũng khuyến cáo nhà quản lý Việt Nam nên áp dụng hình thức tự kiểm tra, kiểm soát các mối nguy sinh học phổ biến ngay tại trang trại, nơi sản xuất thay vì áp dụng hình thức thanh tra- xử phạt đối với ATTP.
Tại buổi lễ, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam cũng đã biểu dương và ghi nhận những nỗ lực của WB và cho rằng, những khuyến nghị của Ngân hàng Thế giới đưa ra khá phù hợp và khẳng định: Sau khi báo cáo được công bố, Chính phủ Việt Nam sẽ tiếp tục phối hợp với WB có những hoạt động cụ thể để những khuyến nghị của báo cáo được lan tỏa đến mọi tầng lớp nhân dân. “Báo cáo là bước khởi đầu, một sự tiếp tục các hoạt động hợp tác của Ngân hàng Thế giới, các tổ chức quốc tế với Chính phủ Việt Nam về các vấn đề liên quan đến vệ sinh an toàn thực phẩm. Ngoài việc nâng cao công tác quản lý về ATTP chúng ta phải tuyên truyền để cho người dân tuân thủ sản xuất, chế biến, cung cấp thực phẩm đúng luật. Hiện chúng ta chưa có thói quen dựa vào bằng chứng, vì vậy, việc cần làm ngay lúc này là tại mỗi các cơ sở kinh doanh, mỗi chợ… đều phải có phương tiện lưu động kiểm tra nhanh các chỉ tiêu về ATTP”, Phó thủ tướng nhấn mạnh.
Tin, ảnh: VƯƠNG THÚY