Trong một số trường hợp phẫu thuật lấy thai (mổ bắt con) bằng phương pháp gây tê tủy sống trên các sản phụ có rau tiền đạo thể trung tâm hoặc bán trung tâm, rau bong non, tiền sản giật nặng, sản giật... có nguy cơ cao xảy ra một số tai biến như: Bệnh cảnh của tắc mạch ối, ngừng tim, rối loạn đông máu, suy đa tạng. Do đó, Bộ Y tế đề nghị Sở Y tế các tỉnh, thành phố, các bệnh viện (BV) trực thuộc Bộ Y tế và thủ trưởng các đơn vị như: Cục Quân Y (Bộ Quốc phòng), Cục Y tế (Bộ Công an) và BV trực thuộc bộ, ngành chỉ đạo các đơn vị có triển khai phẫu thuật lấy thai (kể cả các BV ngoài công lập) cần sử dụng phương pháp gây mê nội khí quản đối với những sản phụ có các tình trạng nêu trên; không thực hiện phương pháp gây tê tủy sống nhằm phòng tránh các tai biến nghiêm trọng có thể xảy ra đối với sản phụ.
Gây tê tủy sống khi mổ lấy thai không chỉ riêng Việt Nam đang áp dụng mà trên toàn thế giới bác sĩ đều sử dụng biện pháp gây tê tủy sống. Tỷ lệ vào khoảng hơn 95% áp dụng gây tê tủy sống. Với trường hợp đặc biệt như trên không gây tê tủy sống chỉ dưới 5%. 5% còn lại là những trường hợp đặc biệt, có nguy cơ xảy ra tai biến cao phải dùng phương pháp gây mê toàn thân. Nếu sản phụ nằm trong trường hợp dễ xảy ra tai biến như: Rau bong non, rau tiền đạo chảy máu nhiều, sản giật, tiền sản giật hoặc những sản phụ bị rối loạn nặng các cơ quan chức năng trong cơ thể thì phải gây mê toàn thân cho sản phụ để bảo đảm an toàn. Còn đại đa số các trường hợp khác mà tình trạng của mẹ bình thường thì vẫn gây tê tủy sống để mổ lấy thai. Với những trường hợp dễ xảy ra tai biến kể trên mà vẫn cố áp dụng gây tê tủy sống thì sẽ gây nguy hiểm cho cả mẹ và con như gây chảy máu, tụt huyết áp nặng, ngừng tuần hoàn, ngừng tim. Nếu không được xử lý kịp thời, người mẹ có thể tử vong. Còn các di chứng như đau đầu, đau gáy là do trước đây, bác sĩ dùng kim to còn bây giờ bác sĩ dùng kim nhỏ, bơm thuốc trực tiếp vào tủy sống để giúp giãn cơ, khi mổ cũng dễ dàng hơn nên di chứng không còn nữa, so với gây mê thì gây tê tủy sống an toàn hơn rất nhiều.
Là một bác sĩ công tác hơn 30 năm, tôi khuyên chị em đang mang thai nên khám thai định kỳ và khi có bệnh lý cần trao đổi với bác sĩ. Vì trong quá trình theo dõi thai nghén, các bác sĩ sẽ nắm được tình hình sức khỏe của thai phụ, từ đó đưa ra phương pháp sinh hợp lý nhất. Trong trường hợp xảy ra sự cố bất ngờ, các bác sĩ sẽ có chỉ định việc mổ lấy thai, còn lại đều có thể yên tâm sinh thường. Còn gây mê nội khí quản không được sử dụng cho trường hợp sản phụ ăn no. Nếu phải mổ cấp cứu thì nên hút sạch thức ăn ở dạ dày mới được gây mê nội khí quản. Nhiều bác sĩ ngại phiền toái không hút thức ăn ở dạ dày vẫn gây mê cho bệnh nhân thì cực kỳ nguy hiểm, gây sặc cho bệnh nhân. Nếu không phải phẫu thuật cấp cứu thì nên để qua 6 tiếng, thức ăn tiêu hóa hết khỏi dạ dày mới tiến hành gây mê nội khí quản. Trường hợp sản phụ vừa có bệnh lý như trên kèm theo hen phế quản không thể gây mê nội khí quản cần gây tê tủy sống nhưng phải lường trước được biến chứng có thể xảy ra, chuẩn bị sẵn sàng có thể cấp cứu được cho sản phụ để tránh nguy hiểm cho sản phụ trong cuộc mổ.
GS, TS NGUYỄN VIẾT TIẾN, Thứ trưởng Bộ Y tế