Người bệnh là M.S (59 tuổi, quốc tịch Lào) có tiền sử điều trị đái tháo đường, tăng huyết áp nhiều năm. Đến tháng 4-2019, bệnh nhân phát hiện suy thận mãn kèm theo xơ gan (do rượu), đã được điều trị bảo tồn sau đó chuyển đến Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức để xét ghép gan và thận. Khi vào viện người bệnh đã suy cả gan và thận, phải chạy thận chu kỳ, đã xuất huyết tiêu hóa 2 lần được điều trị nội khoa. Chẩn đoán của người bệnh khi vào Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức là suy thận độ IV, xơ gan tăng áp lực tĩnh mạch cửa (Child B 8 điểm - MELD score 25 điểm).
Bệnh nhân có chỉ định điều trị ghép gan và thận, có thể ghép từng tạng hoặc đồng thời. Các bác sĩ đã tiến hành hội chẩn toàn viện và GS, TS Trần Bình Giang, Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã quyết định sẽ ghép đồng thời (1 thì) cả gan và thận cho người bệnh từ người cho chết não để thay thế 2 tạng đã suy của người bệnh bằng 2 tạng mới (từ bệnh nhân chết não), như vậy sẽ tránh các nguy cơ của 2 cuộc mổ liên tiếp.
Các chuyên gia của bệnh viện trong lĩnh vực ghép tạng, phẫu thuật tim mạch, gây mê hồi sức, thận lọc máu, xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh... đã họp bàn quy trình kỹ thuật thực hiện ghép đồng thời 2 tạng lớn trên cùng người bệnh. Các ý kiến dựa vào kinh nghiệm thực tế qua 840 trường hợp ghép thận và 74 trường hợp ghép gan.
Ngày 17-12-2019, bệnh viện đã tiến hành lấy đa tạng từ một thanh niên 19 tuổi bị chết não do chấn thương sọ não nặng. Bệnh viện đã tiến hành ghép phổi, ghép tim, ghép thận cho các người bệnh nhận tim, nhận phổi, nhận thận. Riêng M.S được nhận đồng thời gan và thận. Đây là lần đầu tiên bệnh viện triển khai kỹ thuật này và đặc biệt trong mổ phải tiến hành lọc máu liên tục để thay thế thận đã bị suy.
Sau 12 giờ (từ 9 giờ đến 21 giờ), với sự tham gia của gần 100 chuyên gia trong lĩnh vực ghép tạng, ca mổ đã thành công: Gan và thận mới ghép đã hoạt động. Sau mổ không cần lọc máu, người bệnh tỉnh táo, rút nội khí quản sau 3 ngày. Hiện tại, người bệnh tự thở, các chức năng gan và thận đã dần phục hồi.
GS, TS Trần Bình Giang cho biết, ghép đồng thời gan - thận là một kỹ thuật khó trong lĩnh vực ghép tạng, đòi hỏi có đủ kinh nghiệm trong ghép gan và thận. Việc thay thế cũng lúc 2 tạng sẽ kéo dài thời gian phẫu thuật, sử dụng nhiều kỹ thuật phức tạp (như lọc máu liên tục trong mổ) và đòi hỏi sự phối hợp nhịp nhàng giữa các nhóm phẫu thuật. “Thành công bước đầu của ca ghép (lần đầu tiên tại Việt Nam) càng chứng tỏ trình độ của ngành ghép tạng Việt Nam nói chung và Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức nói riêng đã đạt tầm cao mới, có thể sánh với các trung tâm ghép tạng trên thế giới”, GS, TS Trần Bình Giang nhấn mạnh.
VƯƠNG THÚY