Nhiệm vụ chính trị thiêng liêng, trách nhiệm tri ân lớn lao

Các đồng chí: Vũ Đức Đam, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó thủ tướng Chính phủ, Trưởng ban chỉ đạo quốc gia 515; Thượng tướng Võ Minh Lương, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Phó trưởng ban chỉ đạo quốc gia 515; Nguyễn Bá Hoan, Thứ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, Phó trưởng ban chỉ đạo quốc gia 515 đồng chủ trì hội nghị. Dự hội nghị có Thượng tướng Đỗ Căn, Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị, Ủy viên Ban chỉ đạo quốc gia 515.

Tuyên truyền sâu, triển khai đồng bộ, hiệu quả

Thượng tướng Đỗ Căn cho biết: “Quán triệt, thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 24-CT/TW, ngày 15-5-2013 của Bộ Chính trị; Quyết định số 1237/QĐ-TTg, ngày 27-7-2013 của Thủ tướng Chính phủ; Quyết định 150/QĐ-TTg ngày 14-1-2013 của Thủ tướng Chính phủ, Ban chỉ đạo quốc gia 515, các ban, bộ, ngành Trung ương có liên quan kịp thời nghiên cứu, ban hành đồng bộ hệ thống văn bản quản lý, chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ TKQT HCLS và XĐDT HCLS còn thiếu thông tin. Các quân khu, các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương theo phạm vi, nhiệm vụ được phân công đã ban hành văn bản lãnh đạo, chỉ đạo, xây dựng kế hoạch thực hiện cụ thể, chặt chẽ, xác định rõ mục tiêu, nhiệm vụ từng năm, từng giai đoạn, sát với thực tiễn yêu cầu nhiệm vụ và điều kiện kinh tế-xã hội của từng địa phương, đơn vị.

Theo Thiếu tướng Đoàn Thanh Xuân, Phó chính ủy Quân khu 9, các đơn vị, địa phương trên địa bàn quân khu đã triển khai nhiều hình thức, biện pháp đẩy mạnh công tác tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng; phát tờ rơi, phát phiếu cung cấp thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ đến từng hộ gia đình, từng cựu chiến binh; lồng ghép nội dung tuyên truyền vào các hội nghị, các cuộc họp của nhân dân; cử cán bộ trực tiếp xuống các thôn, xóm, ấp, tổ dân phố dự họp kết luận địa bàn, nắm thông tin... làm cho các tổ chức, cá nhân trên địa bàn hiểu sâu hơn chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về công tác TKQT HCLS và XĐDT HCLS còn thiếu thông tin, từ đó tích cực cung cấp thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ.

Từ năm 2013 đến nay, toàn quốc đã TKQT được gần 17.000 HCLS (ở trong nước hơn 8.000, ở Lào hơn 2.000, ở Campuchia hơn 6.000); tiếp nhận hơn 38.000 mẫu HCLS và mẫu sinh phẩm thân nhân liệt sĩ; phân tích, lưu trữ ADN được hơn 23.000 mẫu; XĐDT HCLS còn thiếu thông tin được hơn 4.000 trường hợp (bằng phương pháp thực chứng được gần 3.000 trường hợp, bằng phương pháp giám định ADN được hơn 1.000 trường hợp); xác định, kết luận bổ sung, đính chính thông tin được 1.260/1736 ngôi mộ của Nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh Đắc Lắc (đạt tỷ lệ 72,58% số mộ có một phần thông tin; 55,9% tổng số mộ trong nghĩa trang).

Bộ Quốc phòng đã chuyển giao hơn 843.000 bản ghi về liệt sĩ; Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã chuyển giao gần 1.200.000 bản ghi về liệt sĩ, hơn 300.000 bản ghi về mộ liệt sĩ cho Bộ Thông tin và Truyền thông để xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về liệt sĩ. Các địa phương trên toàn quốc đã cơ bản hoàn thành công tác kết luận địa bàn; một số địa phương đã lập được bản đồ TKQT HCLS ở 3 cấp (xã, huyện, tỉnh). Các đơn vị, địa phương đã quản lý chặt chẽ địa bàn; tổ chức đón nhận, bàn giao, truy điệu, an táng HCLS trang nghiêm, trọng thị, chu đáo; công bố, trả kết quả XĐDT HCLS còn thiếu thông tin đúng quy định.

Lực lượng chức năng tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ tại huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước. Ảnh: NGUYỄN HOÀNG.

Đánh giá về kết quả triển khai thực hiện Đề án 1237 và Đề án 150 giai đoạn 2013-2020, Thượng tướng Võ Minh Lương cho rằng: Với sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo, sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy, chính quyền các cấp; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước; huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị; phát huy trách nhiệm xã hội của các tổ chức, các tầng lớp nhân dân; mở rộng sự hợp tác với các tổ chức, cá nhân nước ngoài có liên quan; công tác TKQT HCLS và XĐDT HCLS còn thiếu thông tin được tiến hành quyết liệt, đồng bộ các giải pháp, với nhiều cách làm bài bản, căn cơ, khoa học, chặt chẽ.

Đẩy nhanh tiến độ tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ

Theo Quyết định số 1515/QĐ-TTg, ngày 14-9-2021 của Thủ tướng Chính phủ Ban hành kế hoạch TKQT HCLS và XĐDT HCLS còn thiếu thông tin đến năm 2030 và những năm tiếp theo, trong đó xác định mục tiêu giai đoạn 2021-2025 là: Hoàn thành xây dựng, vận hành cơ sở dữ liệu quốc gia về liệt sĩ, gắn với cơ sở dữ liệu nền địa lý; cơ bản hoàn thành kết luận địa bàn, lập bản đồ TKQT HCLS trên phạm vi toàn quốc; phấn đấu mỗi năm TKQT được khoảng 1.500 HCLS. Ban hành, triển khai thực hiện Quy trình XĐDT HCLS còn thiếu thông tin. Phấn đấu mỗi năm giám định ADN XĐDT khoảng 1.000 HCLS. Đến năm 2025, hoàn thành 50% việc xác minh, kết luận thông tin mộ liệt sĩ còn thiếu thông tin trong các nghĩa trang liệt sĩ bằng phương pháp thực chứng.

Tuy nhiên, theo Thiếu tướng Trần Quốc Dũng, Cục trưởng Cục Chính sách, Tổng cục Chính trị thì công tác TKQT HCLS và XĐDT HCLS còn thiếu thông tin thời gian tới gặp rất nhiều khó khăn, đó là: Các cuộc chiến tranh diễn ra trường kỳ, khốc liệt; hồ sơ, danh sách liệt sĩ quản lý, lưu trữ không đầy đủ, thiếu nhiều yếu tố, nhất là thông tin nơi chôn cất ban đầu liệt sĩ; địa hình, địa vật, địa danh trước đây, hiện nay thay đổi nhiều; các nhân chứng trực tiếp đã mất hoặc không còn nhớ chính xác thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ... nên các lực lượng chuyên trách phải mất nhiều thời gian để xác minh, thu thập thông tin.

Công tác rà soát, hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ; phân tách, chuyển giao danh sách liệt sĩ theo địa bàn nơi hy sinh, an táng ban đầu đến cấp huyện, cấp xã vì thế cũng gặp rất nhiều khó khăn nên một số địa phương chưa có cơ sở để triển khai xác minh thông tin, kết luận địa bàn, lập bản đồ TKQT HCLS. Công tác TKQT HCLS những năm trước đây do nhiều đơn vị và các địa phương tiến hành nhiều đợt (sau năm 1975), nhưng công tác bàn giao, quản lý, lưu trữ hồ sơ, danh sách liệt sĩ, sơ đồ mộ chí, hồ sơ quy tập có thời điểm chưa được quản lý chặt chẽ... Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ TKQT và XĐDT HCLS trong thời gian tới.

Để hoàn thành mục tiêu đề ra, Thượng tướng Võ Minh Lương nhấn mạnh: Đây là nhiệm vụ chính trị thiêng liêng nên các cấp, các ngành, các cơ quan, đơn vị phải thực hiện với trách nhiệm tri ân lớn lao nhất. Theo đó, các cấp, các ngành, các địa phương, đơn vị cần tiếp tục quán triệt sâu sắc quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về công tác TKQT HCLS và XĐDT HCLS còn thiếu thông tin, đặc biệt là Chỉ thị 24-CT/TW, ngày 15-5-2013 của Bộ Chính trị; Quyết định 1515/QĐ-TTg, ngày 14-9-2021 của Thủ tướng Chính phủ; các chương trình, văn bản hướng dẫn của Ban chỉ đạo quốc gia 515 và các bộ, ngành chức năng; chủ động xây dựng Kế hoạch TKQT HCLS và XĐDT HCLS còn thiếu thông tin giai đoạn 2021-2025 sát với đặc điểm, tình hình, nhiệm vụ của từng địa phương, đơn vị.

Các địa phương, đơn vị cần bám sát tình hình thực tiễn; chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện đồng bộ, quyết liệt, linh hoạt, sáng tạo các giải pháp; trọng tâm là sớm hoàn thành việc rà soát, hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ; kết luận địa bàn, lập bản đồ TKQT HCLS; xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về liệt sĩ, mộ liệt sĩ.

Bám sát tình hình, nhiệm vụ trên địa bàn, Thiếu tướng Đỗ Văn Bảnh, Phó chính ủy Quân khu 7 cho biết: “Thời gian tới, quân khu tập trung đẩy mạnh các hoạt động TKQT HCLS, nhất là địa bàn trong nước, các khu vực, địa bàn trọng điểm còn nhiều HCLS. Lãnh đạo quân khu yêu cầu các lực lượng chuyên trách trong quá trình tổ chức TKQT HCLS cần chú ý thực hiện tốt việc khảo sát, xác minh, kết luận, bảo đảm chặt chẽ, chính xác, nhất là đối với những khu mộ tập thể; quản lý chặt chẽ địa bàn, không để xảy ra hiện tượng tiêu cực trong TKQT HCLS và XĐDT HCLS còn thiếu thông tin trái quy định”.

Để hoàn thành mục tiêu trong giai đoạn tới, đại diện lãnh đạo các đơn vị: Quân khu 2, Quân khu 4, Ban chỉ đạo 515 tỉnh Đắc Lắc, Hội Cựu chiến binh Việt Nam thống nhất cho rằng: Cần thực hiện có hiệu quả công tác XĐDT HCLS còn thiếu thông tin, nhất là việc XĐDT HCLS còn thiếu thông tin trong các nghĩa trang liệt sĩ bằng phương pháp thực chứng. Đây là nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới. Do vậy, cần có sự phối hợp chặt chẽ; tổ chức lực lượng liên ngành; thực hiện đúng quy trình; bảo đảm yêu cầu chặt chẽ, khoa học, khách quan, trung thực để xác minh, kết luận thông tin liệt sĩ, mộ liệt sĩ hiệu quả, chính xác.

Phát biểu bế mạc hội nghị, đồng chí Vũ Đức Đam, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó thủ tướng Chính phủ, Trưởng ban chỉ đạo quốc gia 515 yêu cầu: Các cơ quan, đơn vị, địa phương cần tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước đối với công tác TKQT HCLS và XĐDT HCLS còn thiếu thông tin; đề cao vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền địa phương và ban chỉ đạo các cấp trong quản lý, chỉ đạo các hoạt động TKQT HCLS và XĐDT HCLS còn thiếu thông tin; đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền; phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, các tổ chức, cá nhân, các tầng lớp nhân dân, nhất là các cựu chiến binh trong việc cung cấp thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ và phối hợp tham gia TKQT HCLS và XĐDT HCLS còn thiếu thông tin; huy động mọi nguồn lực để thực hiện tốt công tác này trong thời gian tới.

DUY THÀNH