Một nghiên cứu độc lập được Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia (UBATGTQG) phối hợp với Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) công bố mới đây cho thấy, đa số học sinh THPT lựa chọn xe đạp điện, xe máy điện làm phương tiện đi lại hằng ngày. Tuy nhiên, tỷ lệ tai nạn giao thông (TNGT) đối với học sinh THPT liên quan đến các loại phương tiện trên đang ở mức cao. Nguyên nhân là do các em thiếu những kiến thức, kỹ năng cơ bản khi điều khiển xe đạp điện, xe máy điện.
Xe đạp điện, xe máy điện ngày càng trở nên phổ biến với các em học sinh, nhất là cấp THPT bởi sự tiện dụng. Tốc độ di chuyển khá cao (từ 25 đến 50km/giờ), chi phí vận hành thấp, phù hợp với lứa tuổi. Xe điện đang dần thay thế xe đạp trên hành trình học sinh tới trường. Việc xe đạp điện, xe máy điện được sử dụng phổ biến cũng giúp hạn chế tình trạng các em học sinh điều khiển xe máy trái phép khi chưa đủ tuổi. Theo PGS, TS Chu Công Minh (Trường Đại học Bách khoa TP Hồ Chí Minh), trưởng nhóm nghiên cứu về tình hình tham gia giao thông của học sinh THPT tại Hà Nội, hiện học sinh THPT sử dụng xe đạp điện, xe máy điện rất phổ biến. Tuy nhiên, phương tiện này cũng liên quan đến 55% số vụ TNGT xảy ra với học sinh. “Những con số này cho thấy đòi hỏi từ thực tiễn về việc phải hướng dẫn, xử lý vi phạm và quản lý chặt chẽ hơn nữa xe đạp điện, xe máy điện để bảo đảm an toàn cho học sinh đến trường”, PGS, TS Chu Công Minh bày tỏ.
Học sinh đi xe đạp điện, xe máy điện không đội mũ bảo hiểm ở khu vực gần thị xã Sơn Tây (Hà Nội). Ảnh: Tuấn Huy
Nguyên nhân hàng đầu gây ra TNGT cho học sinh là chạy xe quá tốc độ, chuyển hướng không đúng cách... Điều này xuất phát từ việc một tỷ lệ lớn các em học sinh chưa được học những kiến thức cơ bản và kỹ năng điều khiển phương tiện đúng cách. Học sinh chủ yếu học kỹ năng điều khiển phương tiện từ cha mẹ. Hiện nay, tại các trường THPT ở nước ta, chương trình giảng dạy chính khóa về ATGT được lồng ghép trong môn Giáo dục công dân với thời lượng 2 tiết/học kỳ và 1-2 buổi học ngoại khóa/học kỳ; nội dung còn khá khô khan, mới chỉ giảng dạy lý thuyết chứ chưa cho các em học về kỹ năng điều khiển phương tiện. Nhóm nghiên cứu đề nghị tăng thời lượng dành cho ATGT trong chương trình học lên khoảng 3-4 tiết/học kỳ. Bên cạnh đó, trong Luật Giao thông đường bộ chưa có quy định độ tuổi thấp nhất được điều khiển xe đạp điện, xe máy điện, trong khi thực tế học sinh từ 11 đến 15 tuổi đã bắt đầu sử dụng loại phương tiện này. Theo kinh nghiệm quốc tế, độ tuổi được phép đi xe đạp điện, xe máy điện là từ 16 tuổi trở lên. Ngoài ra, cũng chưa có quy định về cấp chứng chỉ lái xe đối với người đi xe điện. Qua điều tra phỏng vấn, 68% giáo viên và 89% phụ huynh ủng hộ việc cấp chứng chỉ ATGT cho học sinh khi đi xe đạp điện, xe máy điện.
Để các em có thể tự lập, chủ động đi xe đến trường nhưng vẫn bảo đảm an toàn rất cần sự quan tâm hơn nữa của cơ quan chức năng, gia đình và nhà trường.
MẠNH HƯNG