Phó thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình yêu cầu Ban Chỉ đạo 138/CP và các bộ, ngành, địa phương cần quán triệt quan điểm chỉ đạo của Chính phủ trong phòng, chống tội phạm, huy động được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị vào thực hiện nhiệm vụ này...

Diễn biến phức tạp về tội phạm hình sự

Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo Phòng, chống tội phạm của Chính phủ, trong 8 tháng đầu năm 2016, tội phạm hình sự đã xảy ra hơn 26.800 vụ, trong đó nổi lên tội phạm có tổ chức hoạt động phức tạp trở lại, nhiều băng nhóm lưu manh trong lứa tuổi thanh, thiếu niên dùng súng, lựu đạn và hung khí gây ra các vụ đâm chém, truy sát lẫn nhau gây bức xúc dư luận xã hội và lo lắng trong nhân dân. Gần đây nhất có thể kể đến vụ triệt phá ổ nhóm tội phạm có tổ chức gây ra vụ giết người ngày 31-7-2016, tại nhà số 866, ngõ 850, đường Láng, phường Láng Thượng, quận Đống Đa, TP Hà Nội. Khám xét nơi tạm trú của đối tượng giang hồ Vũ Quang Hùng cầm đầu vụ án giết người, cơ quan công an phát hiện, thu giữ kho vũ khí gồm 11 khẩu súng, 3 súng dài có ống ngắm và 8 súng ngắn cùng hàng trăm viên đạn, 26 vũ khí khác (dao, kiếm, nỏ, rìu...). Rồi đến vụ nổ súng tại tỉnh Hà Nam khiến ông Lê Hữu Trí, giám đốc một doanh nghiệp tại địa phương này tử vong. Sau quá trình điều tra, Công an Hà Nam phối hợp với Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội (C45), Tổng cục Cảnh sát và các đơn vị nghiệp vụ Bộ Công an đã bắt chủ mưu Nguyễn Sỹ Đạt (46 tuổi) cùng 2 đồng phạm là Lê Thái Duy (28 tuổi) và Lê Việt Hoàn (35 tuổi, cùng ở TP Phủ Lý, tỉnh Hà Nam). Qua điều tra của cơ quan công an, do mâu thuẫn cá nhân, Đạt bỏ ra 500 triệu đồng thuê hai thanh niên địa phương giết ông Trí.  

leftcenterrightdel
Công an TP Hà Nội thu giữ số vũ khí mà các đối tượng giang hồ sử dụng trong vụ án mạng tại nhà số 866, ngõ 850, đường Láng, phường Láng Thượng, quận Đống Đa. 

Theo Thiếu tướng Hồ Sỹ Tiến, Cục trưởng Cục C45, Tổng cục Cảnh sát, Bộ Công an, tình hình các băng nhóm tội phạm hoạt động rất phức tạp, manh động. Đặc biệt là những băng nhóm bảo kê các bến bãi, các cơ sở kinh doanh có điều kiện, bảo kê khai thác tài nguyên như gỗ, than, cát... Các đối tượng hoạt động đòi nợ thuê, "đâm thuê, chém mướn" để giải quyết các mâu thuẫn. Có những băng nhóm tham gia với hàng chục đối tượng để giải quyết các mâu thuẫn xã hội, hoặc các mâu thuẫn trong tranh chấp làm ăn, gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Các băng nhóm này hình thành ở cả các thành phố, cả vùng nông thôn, làm ảnh hưởng rất lớn đến an ninh trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn cả nước. Đa số các băng nhóm hoạt động theo kiểu cấu kết lại với nhau để phạm tội. Phần lớn các đối tượng cầm đầu có tiền án, tiền sự, đã lôi kéo một số đàn em của mình và một số thanh niên "vô công rồi nghề" ăn chơi đua đòi cùng tham gia vào các băng nhóm...

Tăng cường đấu tranh với tội phạm có tổ chức

Trước tình hình tội phạm diễn biến phức tạp, các đơn vị, địa phương trong lực lượng công an mà chủ công là lực lượng cảnh sát hình sự đã đẩy mạnh điều tra, khám phá các vụ việc; tăng cường công tác phòng, chống tội phạm. Từ đầu năm đến nay, toàn lực lượng đã khám phá hơn 21.000 vụ phạm pháp hình sự, đạt tỷ lệ 78,5%. Qua công tác đấu tranh của Cục C45, một số băng nhóm tội phạm nguy hiểm đã bị triệt phá. Cục C45 đã chỉ đạo các lực lượng địa phương quản lý chặt các băng nhóm có biểu hiện hoạt động theo kiểu xã hội đen, hoạt động phạm tội có tổ chức. Đồng thời vận động nhân dân tham gia tố giác tội phạm, vận động các nhà trường, gia đình quan tâm, quản lý học sinh, thanh, thiếu niên ở địa phương.

Bên cạnh những kết quả, nỗ lực của lực lượng chức năng, Cục C45 cũng thẳng thắn chỉ ra những hạn chế có thể dẫn đến nguy cơ phát sinh tội phạm. Đó là có một số mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân về tranh chấp đất đai, nợ nần tiền bạc... mà chính quyền địa phương và công an ở cơ sở không phát hiện được, hoặc giải quyết chưa triệt để, từ đó dẫn đến việc tự hành xử và thuê các băng nhóm giải quyết mâu thuẫn. Bên cạnh đó, một số hoạt động kinh doanh dịch vụ chưa được quản lý tốt, các đối tượng uống rượu, bia, hoạt động vũ trường hoặc các hoạt động khác quá thời gian quy định, không được quản lý chặt chẽ, từ mâu thuẫn bột phát dẫn đến tụ tập đánh nhau, phạm tội.

Còn về các tranh chấp trong quan hệ kinh doanh, khi các cơ quan thi hành luật pháp giải quyết tranh chấp chưa được thấu đáo, đã dẫn đến tình trạng người dân thuê các đối tượng đòi nợ thuê, đâm thuê chém mướn để giải quyết sự vụ. Vừa qua, có một số người là bị hại, chủ nợ hoặc những người đại diện quyền lợi hợp pháp vì không hóa giải được mâu thuẫn tại các cơ quan công quyền đã thuê mướn các đối tượng hình sự để giải quyết các mâu thuẫn của mình dẫn đến phạm tội.

Trong thời gian tới, Cục C45 sẽ chỉ đạo, phối hợp với lực lượng các đơn vị, địa phương tăng cường công tác nắm tình hình, quản lý chặt chẽ an ninh trật tự, kiên quyết đấu tranh với tội phạm có tổ chức, theo băng nhóm, đặc biệt là hoạt động trong lĩnh vực đòi nợ thuê, bảo kê các bến bãi, các cơ sở hoạt động kinh doanh có điều kiện, các tụ điểm vui chơi giải trí... Các đối tượng đã gây ra các vụ việc phải tập trung lực lượng điều tra xử lý triệt để, dứt điểm, góp phần răn đe, giáo dục tội phạm. Vấn đề quan trọng nhất là phải quản lý cho được các đối tượng hình sự, đối tượng cầm đầu các băng nhóm. Bên cạnh đó, các đối tượng hình sự đã hết hạn cải tạo hoặc được tha tù trước thời hạn thì chính quyền địa phương phải quản lý, bố trí công ăn việc làm cho họ. Nhưng hiện nay, công tác bố trí việc làm cho các đối tượng này vẫn chưa được giải quyết tốt. Việc quản lý họ còn rất hình thức, chưa nắm được tâm tư, hoặc diễn biến hoạt động của đối tượng sau khi ra tù. Quản lý tốt sẽ giúp phòng ngừa các đối tượng lôi kéo, thành lập các băng nhóm, tổ chức tội phạm mới hoặc để gây ra các vụ án khác. Cũng qua việc quản lý này, các đơn vị, chính quyền cơ sở sẽ nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng của những người đã từng lầm lỗi, giờ hoàn lương để hướng nghiệp, tạo công ăn việc làm ổn định, giúp họ từ bỏ con đường phạm tội. Bên cạnh đó, lực lượng công an, chính quyền cơ sở, địa phương phải nắm chắc địa bàn, phối hợp giải quyết triệt để các mâu thuẫn trong nhân dân, đồng thời phải củng cố mạng lưới hòa giải ở cơ sở. Làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật để ngăn ngừa các nguy cơ tội phạm.

Bài và ảnh: PHAN ANH-XUÂN TÙNG