Gắn quyền lợi với nghĩa vụ
Năm 2013, khi bắt đầu thực hiện giao khoán quản lý bảo vệ rừng theo nhóm hộ chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) theo Nghị định số 99/2009/NĐ-CP của Chính phủ, UBND tỉnh Quảng Nam và UBND huyện Nam Trà My đã phổ biến, triển khai mô hình giao khoán rừng đến cộng đồng trong khu vực được hưởng lợi từ nghị định này. Tuy nhiên, do việc chi trả theo hướng cào bằng nên không phát huy tác dụng; không ít hộ có tên trong danh sách nhận chi trả nhưng lại không tham gia bảo vệ rừng.
Tháng 3-2017, thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Nam về việc chấn chỉnh công tác chi trả, sử dụng DVMTR, UBND huyện Nam Trà My tiến hành rà soát, kiện toàn các nhóm hộ nhận khoán quản lý rừng nhằm nâng cao vai trò, trách nhiệm hộ nhận khoán trong công tác bảo vệ rừng. Đến cuối năm 2017, toàn huyện đã kiện toàn 4.429 hộ đủ điều kiện bảo vệ rừng, loại bỏ 1.528 hộ không đủ điều kiện. Đơn cử như xã Trà Nam trước đây có tới 830 hộ được hưởng lợi từ DVMTR, nhưng sau khi rà soát chỉ còn 200 hộ. Theo ông Nguyễn Thành Phương, Chủ tịch UBND xã Trà Nam, đây là kết quả từ những cuộc họp của các hộ dân để chọn ra hộ làm tốt và loại bỏ những hộ không tham gia bảo vệ rừng. Ông Nguyễn Thành Phương cho biết: “Để việc rà soát, loại bỏ số hộ không tham gia bảo vệ rừng hiệu quả, đại diện chính quyền địa phương đã đến từng buôn làng để giải thích cho người dân hiểu rõ số tiền được nhận không phải tiền chính sách mà là tiền công khi thực hiện bảo vệ rừng, ai làm mới được hưởng. Kể từ khi kiện toàn các nhóm hộ, số tiền mỗi hộ trong diện được hưởng chính sách DVMTR nhận được tăng đáng kể. Từ đó người dân tích cực tham gia bảo vệ rừng tốt hơn trước đây”.
    |
 |
|
Một chốt bảo vệ rừng tại xã Trà Don, huyện Nam Trà My. |
Nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ rừng
Năm 2017, UBND xã Trà Nam đã nghiên cứu và thành lập 5 chốt bảo vệ rừng trên tuyến đường ra vào xã. Mỗi chốt trực được phân công 5 người, trong đó 3 người đi tuần tra và 2 người trực chốt, cứ thế luân phiên 200 hộ dân trong xã. Nhận thấy hiệu quả từ các chốt bảo vệ rừng của xã Trà Nam, UBND huyện Nam Trà My đã nhân rộng mô hình trên đến các xã Trà Don, Trà Cang, Trà Leng và Trà Mai với 15 chốt tại các điểm trọng yếu, huyết mạch. Là người được thụ hưởng từ chính sách chi trả DVMTR, anh Đinh Văn Hiếm (trú thôn 3, xã Trà Don) đã tham gia chốt bảo vệ rừng hơn một năm qua. Theo anh Đinh Văn Hiếm, từ ngày thành lập chốt, tất cả các thành viên trong nhóm hộ của anh đều tích cực tham gia bảo vệ rừng. Nhờ vậy đã góp phần ngăn chặn được nhiều vụ chặt phá rừng trên địa bàn.
Ông Hồ Quang Bửu, Chủ tịch UBND huyện Nam Trà My cho rằng: “Từ khi thực hiện chính sách chi trả DVMTR, nhất là sau khi kiện toàn hộ bảo vệ rừng và xây dựng các chốt bảo vệ rừng trên địa bàn toàn huyện thì công tác quản lý, bảo vệ rừng đạt hiệu quả cao hơn. Cùng với đó, ý thức và trách nhiệm trong công tác bảo vệ rừng của người dân nói chung và nhóm hộ nhận khoán bảo vệ rừng cũng được nâng lên”. Còn theo ông Nguyễn Đình Hoan, Giám đốc Ban quản lý khu bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Nam Trà My, những năm gần đây, tình hình bảo vệ rừng của huyện có nhiều bước tiến triển tốt. Các nhóm hộ nhận khoán bảo vệ rừng và các chốt tuần tra hỗ trợ tốt cho cơ quan chức năng trong việc bảo vệ rừng, đơn cử chỉ trong năm 2018, người dân đã hỗ trợ các lực lượng kiểm lâm phát hiện và ngăn chặn 54 vụ phá rừng trên địa bàn.
Hiệu quả công tác bảo vệ rừng trên địa bàn huyện Nam Trà My là do công tác tuyên truyền, vận động người dân, cũng như áp dụng đúng đắn chính sách của Chính phủ vào thực tiễn của địa phương. Đây cũng là kết quả của việc vận động người dân tham gia trồng cây dược liệu dưới tán rừng và coi đây là sinh kế mới.
Bài và ảnh: NGUYỄN VĂN CƯỜNG