Tôi đến Văn Phú thuộc phường Phú La, quận Hà Đông, TP Hà Nội vào một chiều cuối đông, gió thổi se lạnh, những tia nắng cuối ngày chiếu xuyên qua những tán bằng lăng hai bên đường. Phố Văn Phú nằm cuối con đường rộng thênh thang, hai bên là những dãy nhà đẹp đẽ, những tòa chung cư cao tầng hiện đại. Chính nơi này cách đây 50 năm về trước, cán bộ và nhân dân Văn Phú đã vinh dự được đón Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm và chúc Tết.
Thấm thoắt đã nửa thế kỷ trôi qua, những người may mắn được gặp Bác thì nay người còn, người mất. Đứng trước cổng Nhà lưu niệm Bác Hồ, tôi tình cờ gặp ông Đỗ Quang Bính, cán bộ văn hóa thông tin phường Phú La và ông Nguyễn Hữu Phi, Bí thư chi bộ tổ dân phố Văn Phú từ trong bước ra. Hỏi chuyện được biết hai ông đều là những người đã từng được gặp Bác Hồ vào buổi sáng Mồng Một Tết Bính Ngọ (1966). Ông Nguyễn Hữu Phi khi đó mới 15 tuổi, kể lại: “Sáng hôm đó, trời rét ngọt, mưa lất phất bay nhưng biết tin Bác Hồ về nên chúng tôi đã đứng chờ sẵn ở đầu làng từ sớm. Đoàn xe dừng lại ở đầu làng. Từ trên xe, Bác giản dị trong bộ quần áo ka-ki bạc màu, chống gậy bước xuống, tươi cười vẫy tay chào mọi người. Cùng đi với Bác có hai cán bộ nữa mà sau đó tôi mới biết đó là nhà thơ Tố Hữu và Thiếu tướng Hoàng Sâm. Tất cả lặng đi rồi cùng òa lên: “Bác Hồ! Bác Hồ muôn năm!”, ai nấy đều sung sướng khi được nhìn thấy Bác, điều mà cả thôn trước đây chỉ dám mơ”.
Cán bộ, nhân dân phường Phú La báo công tại Nhà lưu niệm Bác Hồ.
Ông Đỗ Quang Bính cho tôi xem tập tài liệu có tên “Ngày xuân đón Bác” do chính ông sưu tầm. Ông kể lại rằng, nhân dân trong thôn nghe tin Bác về đã kéo nhau ra chật cả sân đình để đón Bác. Bác nhanh nhẹn đi tới chúc Tết bà con. Bác hỏi: “Đồng bào có đủ ăn không, ở đây có lớp mẫu giáo không?”. Bà con đồng thanh đáp: “Thưa Bác, có ạ!”. Cụ Thi (khi đó là Chủ tịch xã Văn Phú) và cụ Lượt (Chủ nhiệm HTX Văn Phú) lần lượt báo cáo tình hình văn hóa và sản xuất của địa phương với Bác. Bác nhắc nhở sang năm mới, HTX phải giúp mọi người trong thôn già trẻ, trai gái đều đi học và đọc được sách báo. Còn về sản xuất, Bác căn dặn các cán bộ HTX phải biết phân phối lao động, phân phối tốt thì tốc độ sản xuất và chất lượng cũng sẽ được nâng cao. Vụ chiêm HTX cần phải phát triển thêm bèo hoa dâu, thôn phải đào thêm giếng nước, học cách chăm sóc cây, trồng cây để tránh lãng phí, tốn kém. Rồi bỗng Người nói lớn hơn: “Thôn ta là thôn Văn Phú, Văn là có văn hóa, Phú là giàu có. Thế tức là phải làm sao sản xuất ngày càng phát triển, thu nhập và đóng góp ngày càng tăng, đời sống nhân dân càng ấm no, sung sướng và ngày càng có văn hóa. Bà con có quyết tâm làm được như thế không?”. Tất cả mọi người đều phấn khởi trả lời: “Thưa Bác, có ạ!”. Bác tươi cười vẫy tay tạm biệt đồng bào. Tiếng hô “Hồ Chủ tịch muôn năm!” vang dội cả sân đình.
Sau nửa thế kỷ làm theo lời Bác, quê hương Văn Phú giờ đã đổi thay rất nhiều. Ngày 19-5-2008, đúng vào dịp sinh nhật lần thứ 118 của Bác Hồ, xã Văn Khê đã tách thành hai phường La Khê và Phú La thuộc quận Hà Đông. Thôn Văn Phú xưa, nay trở thành tổ dân phố 1 và tổ dân phố 2 thuộc phường Phú La. Đồng ruộng ngày trước giờ đã thành khu đô thị. Con đường Tết Bính Ngọ 1966 Bác đã đi qua, nay là phố Văn Phú được trải nhựa phẳng phiu. Qua các thời kỳ cách mạng, cán bộ và nhân dân phường Phú La đã đoàn kết, nỗ lực khắc phục mọi khó khăn, chung sức đồng lòng xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp như lời Bác đã dạy.
Ông Nguyễn Khắc Huy, Chủ tịch UBND phường Phú La cho biết: Khi mới thành lập (2008), phường có 13 hộ nghèo, đến nay 100% hộ dân có cuộc sống ổn định. Nhân dân Văn Phú đã chuyển từ nông thôn lên thành thị, đời sống vật chất, văn hóa tinh thần được cải thiện và nâng lên rõ rệt. Các công trình phúc lợi như trạm điện, đường, trường học được đầu tư xây dựng khang trang. Theo lời căn dặn của Bác, việc tập trung nâng cao văn hóa, trình độ học vấn cho nhân dân luôn được ưu tiên hàng đầu. Ngày Bác về thăm Văn Phú, địa phương chỉ có khoảng 30% người dân có trình độ văn hóa hết cấp 1, nhưng từ năm 1993, phường Phú La đã phổ cập xong trung học cơ sở. Số lượng học sinh thi đỗ đại học ngày càng tăng. Hằng năm, phường Phú La đều tổ chức tuyên dương học sinh thi đỗ đại học, sinh viên giỏi tại Nhà lưu niệm Bác Hồ.
Để tưởng nhớ công ơn Bác Hồ, địa phương đã xây dựng Nhà lưu niệm Bác nhằm giáo dục truyền thống cho các thế hệ. Nhà lưu niệm Bác Hồ từ lâu đã trở thành một “địa chỉ đỏ” đối với mỗi người dân Văn Phú nói riêng và phường Phú La nói chung. Khu di tích được xây dựng khang trang ngay trước cổng làng Văn Phú rộng hơn 1.000m2, gồm nhà tưởng niệm, nhà khách, ao cá và hàng cây xanh rợp bóng trong khuôn viên nhà lưu niệm. Nơi đây hiện lưu lại các tư liệu, hình ảnh Bác về thăm, chúc Tết bà con HTX Văn Phú vào Tết Bính Ngọ năm 1966. Theo ông Nguyễn Khắc Huy, nhân dịp kỷ niệm tròn “50 năm ngày Bác về chúc Tết nhân dân Văn Phú”, địa phương sẽ tổ chức dâng hương hoa, báo công với Bác tại Nhà lưu niệm; đồng thời tổ chức nhiều hoạt động văn nghệ, thể thao, trò chơi dân gian trong dịp Tết Bính Thân, trong đó điểm nhấn là đêm văn nghệ Mồng Một Tết với chủ đề “Mừng Đảng mừng Xuân, mừng quê hương Văn Phú đổi mới”…
Bài và ảnh: LÊ HIẾU