Lúng túng trong cấp phép, quản lý

Khép lại câu chuyện lùm xùm của Cuộc thi Hoa hậu Đại dương Việt Nam 2017, đơn vị tổ chức cuộc thi nộp phạt 4 triệu đồng; còn đương kim hoa hậu, dù Ban tổ chức cuộc thi có thừa nhận đã qua phẫu thuật thẩm mỹ, nhưng vẫn được giữ nguyên vương miện. Bởi như lý giải của đại diện Thanh tra Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL): “Trong Nghị định số 158/2013/NĐ-CP xử phạt vi phạm hành chính VHTTDL, quảng cáo của Chính phủ không có quy định nào về việc tước vương miện hoa hậu. Việc thu hồi danh hiệu thuộc trách nhiệm của đơn vị tổ chức”.

Cơ quan thực hiện việc quản lý hoạt động biểu diễn nghệ thuật của Bộ VHTTDL là Cục Nghệ thuật biểu diễn trong năm đã không ít lần tổ chức các cuộc hội thảo, tọa đàm có đủ các cấp quản lý từ Trung ương đến địa phương, các đơn vị, tổ chức, nghệ sĩ họp bàn để đưa ra những phương cách hoạt động hiệu quả, tránh những hạn chế, vướng mắc. Tuy nhiên, khi Cuộc thi Hoa hậu Đại dương Việt Nam 2017 diễn ra và kết thúc với hàng loạt sai phạm về việc để thí sinh qua phẫu thuật thẩm mỹ vào vòng thi chung kết và đăng quang; qua thanh tra còn phát hiện sai phạm khác của Ban tổ chức trong việc có nhiều thí sinh chưa tốt nghiệp THPT vẫn lọt vào vòng chung kết… thì các cấp quản lý đùn đẩy trách nhiệm.

Trước đó, tại cơ quan cấp phép quản lý hoạt động biểu diễn này cũng thể hiện sự lúng túng, hạn chế trong ban hành quyết định thu hồi 5 bài hát sáng tác trước năm 1975 với lý do thiếu thuyết phục, gây phản ứng dữ dội trong giới âm nhạc, sau đó phải thu hồi quyết định. Sự việc tiếp theo là bất ngờ công bố phổ biến cho hơn 300 ca khúc mà nhiều tác phẩm đã có sức sống bền vững, gắn bó với vận mệnh dân tộc, với nhiều thế hệ người yêu nhạc, tạo một làn sóng phản ứng không chỉ trong giới hoạt động âm nhạc. Ngoài mảng âm nhạc, giới hoạt động sân khấu trong năm cũng ngỡ ngàng và hoang mang khi tiếp nhận thông báo của các cơ quan quản lý rằng, cần xin phép lại nếu muốn diễn tiếp một vở, bởi giấy phép cho một chương trình sân khấu chỉ có hiệu lực trong một năm.

Nhạc sĩ Phó Đức Phương, Giám đốc Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả Âm nhạc Việt Nam, băn khoăn khi cho rằng không thể không đặt câu hỏi về chất lượng tham mưu của lĩnh vực chuyên ngành các cấp, mà cụ thể là cơ quan quản lý trực tiếp về hoạt động nghệ thuật biểu diễn sao cho sát và phù hợp với thực tiễn cuộc sống.

Giám sát chặt chẽ

Với các hoạt động thanh kiểm tra, giám sát hoạt động biểu diễn nghệ thuật, cuộc thi hoa hậu, người mẫu, ông Phạm Cao Thái, Phó chánh Thanh tra Bộ VHTTDL cho biết, đang nảy sinh rất nhiều bất cập, trong khi lực lượng thanh tra ở các cấp quản lý lại khá mỏng. Các đơn vị tổ chức cuộc thi sắc đẹp khi làm hồ sơ cấp phép đã tuân thủ theo các quy định, nhưng quá trình tổ chức họ đã cố tình sai phạm. “Chế tài xử phạt thực hiện theo khung quy định của pháp luật hiện hành, nhưng do sai phạm của Công ty Võ Việt Chung International trong lần tổ chức Cuộc thi Hoa hậu Đại dương Việt Nam 2017, vì thế, những lần tổ chức sau cần xem xét và nghiên cứu kỹ, có thể đưa công ty này vào danh sách các đơn vị tổ chức từng vi phạm và cần cân nhắc cấp phép trong các hoạt động tiếp sau”-Phó chánh Thanh tra Bộ VHTTDL ý kiến.

Trong khi đó, nhạc sĩ Phó Đức Phương cho rằng, việc rà soát kho tàng hàng chục nghìn bài hát để cho ra đời danh sách cấp phép, phổ biến ca khúc khá khó khăn. Do đó, Cục Nghệ thuật biểu diễn nên bám sát đời sống âm nhạc của nước nhà, thực hiện tốt nhiệm vụ kiểm định, rà soát kỹ các chương trình, hoạt động âm nhạc thuộc quyền quản lý của mình. Nếu thấy ca khúc nào không phù hợp thuần phong mỹ tục, thì có thể xem xét cấm lưu hành dựa trên sự thẩm định của một hội đồng chuyên môn có nghề và có uy tín, để tác giả và công chúng thấy hợp tình, hợp lý.

Ngày làm việc cuối cùng của năm 2017, Cục Nghệ thuật biểu diễn đã nhấn mạnh đến nhiệm vụ trọng tâm năm 2018, đó là tiếp tục thực hiện chặt chẽ các hoạt động quản lý, cấp phép nghệ thuật biểu diễn, trình diễn thời trang; thi người đẹp, người mẫu theo quy định tại Nghị định số 79/2012/NĐ-CP và Nghị định số 15/2016/NĐ-CP. Hướng dẫn các sở VHTTDL, sở văn hóa, thể thao địa phương thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật trong công tác quản lý Nhà nước về lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn; phối hợp với thanh tra bộ, các cơ quan chức năng xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, Cục Nghệ thuật biểu diễn đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông tăng cường phối hợp với các cơ quan liên quan để quản lý chặt chẽ hoạt động biểu diễn nghệ thuật, trình diễn thời trang, thi hoa hậu được truyền đạt trực tuyến, phát sóng trực tiếp đến khán giả, công chúng qua mạng viễn thông và các phương tiện truyền thông.

Thứ trưởng Bộ VHTTDL Vương Duy Biên cho hay, mục tiêu của việc quản lý Nhà nước là để làm cho ngành, lĩnh vực phát triển. Nghệ sĩ và giới hoạt động nghệ thuật là những người đặc biệt nhạy cảm. Nếu chịu sức ép vô hình nào đó, họ sẽ khó hưng phấn trong sáng tạo nghệ thuật. Do vậy, công tác quản lý phải linh hoạt, thông thoáng, văn minh, đem lại thuận lợi cho họ tận sức cống hiến; đồng thời xem xét, điều chỉnh hệ thống văn bản pháp luật theo hướng phù hợp với tình hình thực tiễn và yêu cầu phát triển hiện nay.

 CHÂU XUYÊN