leftcenterrightdel
Dân tộc Hoa là một trong 19 dân tộc sinh sống tại Điện Biên với nhiều nét văn hóa truyền thống được bảo tồn qua các thế hệ. 

 

leftcenterrightdel
Mỗi dịp lễ, Tết, đồng bào dân tộc Hoa lại rộn ràng chuẩn bị bánh hoa gạo, kẹo kéo. 

Khác với nhiều dân tộc, đồng bào dân tộc Hoa ở Điện Biên lại có món bánh truyền thống không thể thiếu trong mâm cúng tổ tiên hay tiếp đón mỗi khi có khách quý đến chơi. Bánh hoa gạo, theo tiếng Hoa là “Mi hóa”, trong đó hóa có nghĩa là hoa, mi có nghĩa là gạo. Quá trình chế biến bánh hoa gạo, các bà, các mẹ cũng chế biến thêm kẹo kéo. Đây là những món bánh truyền thống trong các ngày lễ, Tết của dân tộc Hoa.

leftcenterrightdel
Bánh hoa gạo là một phần của văn hóa truyền thống dân tộc Hoa, được làm thủ công từ các nguyên liệu sẵn có. 

Về cơ bản, bánh hoa gạo giống bánh bỏng, được làm thủ công, cầu kỳ và nhiều công đoạn. Để làm bánh hoa gạo, đầu tiên cần chế tạo mạch nha (nguyên liệu thay thế đường). Thóc sẽ được ngâm nước, ủ cho nảy mầm. Khi mầm thóc đã dài khoảng 5cm sẽ được phơi khô, giã nhỏ thành bột. Tiếp đó là bột ngô tẻ nghiền nhỏ, ninh nhừ. Công đoạn tiếp theo là trộn bột ngô đã ninh nhừ với bột mầm thóc, đun sôi, cô thành mạch nha.

leftcenterrightdel
Ủ thóc làm nguyên liệu nấu mạch nha. 


leftcenterrightdel
Công đoạn làm bỏng ngô. 


leftcenterrightdel
Sàng hỗn hợp để tách hạt bỏng. 


leftcenterrightdel
Trộn bột mầm thóc và ngô. 


leftcenterrightdel
Phối hợp thắng mạch nha làm bánh hoa gạo. 


leftcenterrightdel
Định hình, ép bánh. 

Mạch nha sau đó được trộn cùng bỏng gạo, vừng, lạc…rồi thắng mạch nha đến khi đạt độ kết dính vừa đủ. Các nguyên liệu tiếp tục được thả vào chảo mạch nha đang sôi bong bóng và trộn đều. Công đoạn này cần hai người cùng phối hợp để vừa trộn rồi dàn đều ra mặt phẳng, ép thành phên. Đợi khi gần nguội hẳn, bánh sẽ được cắt thành từng miếng vừa ăn.

leftcenterrightdel
Mạch nha được kéo thành kẹo. 

Đối với kẹo kéo, người Hoa dùng chính mạch nha đã chế biến trước đó, cố định một đầu vào cột nhà, rồi kéo cho đến khi mạch nha chuyển từ màu nâu đậm sang màu vàng sữa, rải chút bột gạo cho đỡ dính, để ra khay rồi cắt là thành bánh.

Những chiếc bánh hoa gạo có vị giòn tan, béo ngậy làm nên một hương vị rất riêng và độc đáo.

leftcenterrightdel
Sum vầy bên bàn trà cùng bánh hoa gạo, kẹo kéo. 

Trong các dịp lễ, Tết, người Hoa thường đãi khách dùng bánh hoa gạo với nước trà. Người lớn thì tỉ tê với những câu chuyện trong họ, trong bản, còn trẻ em thì cầm bánh hoa gạo, miệng nhai kẹo kéo nô đùa trước nhà ngoài ngõ là một phần không thể tách rời trong đời sống văn hóa dân tộc Hoa.

Bài và ảnh: HÀ KHÁNH – DŨNG TRẦN

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.