Nghị quyết số 806-NQ/QUTW ngày 31-12-2013 của Quân ủy Trung ương “Về hội nhập quốc tế và đối ngoại về quốc phòng đến năm 2020 và những năm tiếp theo” nhấn mạnh: Tăng cường hợp tác chuyển giao công nghệ; hợp tác cùng sản xuất, tiêu thụ sản phẩm với các đối tác. Kết hợp các quan hệ thương mại, kinh tế và công nghiệp quốc phòng (CNQP) với tăng cường tiếp thu, áp dụng các quy trình quản lý, sản xuất tiên tiến theo cơ chế thị trường; đa dạng hóa các mối quan hệ... Tạo điều kiện để các doanh nghiệp quốc phòng (DNQP) chủ động tham gia hội nhập quốc tế, thực hiện tốt việc kết hợp nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh với bảo đảm QPAN.

HTQT trong lĩnh vực CNQP là nội hàm quan trọng của HTQT về quốc phòng. Trong những năm qua, HTQT trong lĩnh vực CNQP với các nước trong khu vực và trên thế giới luôn được thủ trưởng Bộ Quốc phòng, thủ trưởng Tổng cục CNQP quan tâm, chỉ đạo, trên cơ sở nguyên tắc cùng có lợi, tuân thủ luật pháp Việt Nam và luật pháp quốc tế mà Việt Nam đã cam kết; vì mục tiêu hòa bình, độc lập và phát triển. Công tác HTQT trong lĩnh vực CNQP được đẩy mạnh theo hướng phát triển sâu rộng cả về phạm vi và mức độ hợp tác, góp phần từng bước đưa CNQP Việt Nam hội nhập thế giới, trong đó có những nội dung mang tính đột phá, đóng góp hiệu quả vào công cuộc phát triển kinh tế-xã hội, góp phần giữ vững an ninh quốc gia, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, nâng cao vị thế của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới, nâng cao tiềm lực quốc phòng và sức mạnh của quân đội.

Công tác tham mưu thực hiện các nội dung HTQT về CNQP được triển khai chủ động, tích cực đạt hiệu quả thiết thực trên các lĩnh vực: Nghiên cứu xây dựng văn bản ghi nhớ, định hướng hợp tác về CNQP, chuyển giao công nghệ, sản xuất, sửa chữa vũ khí, trang thiết bị, sản phẩm công nghệ phục vụ QPAN, đào tạo nhân lực, trao đổi kinh nghiệm quản lý nhà nước và luật pháp về CNQP... Qua các thời kỳ, Tổng cục CNQP-Kinh tế (trước đây) và Tổng cục CNQP (từ tháng 3-2000 đến nay), do có những thay đổi về tổ chức và điều chuyển nhiệm vụ kinh tế, nên các nội dung HTQT về CNQP cũng điều chỉnh cho phù hợp. Trong từng giai đoạn, công tác tham mưu thực hiện các nhiệm vụ HTQT về CNQP góp phần mở rộng, thúc đẩy quan hệ hợp tác cả song phương và đa phương về CNQP, củng cố quan hệ hợp tác bền vững và có chiều sâu với các nước trong khu vực và trên thế giới về khoa học công nghệ; thể hiện ở việc nghiên cứu xây dựng các biên bản ghi nhớ, thỏa thuận hợp tác quốc tế về CNQP với các đối tác trên thế giới; tổ chức triển khai các nội dung kinh tế đối ngoại; hợp tác chuyển giao công nghệ, xuất khẩu các sản phẩm CNQP...

Những năm gần đây, công tác tham mưu thực hiện công tác HTQT trong lĩnh vực CNQP tiếp tục được Tổng cục CNQP triển khai chủ động, đạt nhiều kết quả tích cực theo đúng định hướng Nghị quyết số 806-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương. Chất lượng và tính hiệu quả được nâng cao rõ rệt trong việc đề xuất cơ chế chính sách, các nội dung hợp tác CNQP. Hợp tác về chuyển giao công nghệ, thương mại quân sự tiếp tục được đẩy mạnh, có bước phát triển về chất. Kết quả nổi bật được thể hiện ở việc tổ chức, xây dựng nội dung, chương trình cho các đoàn công tác đi khảo sát ở nước ngoài, làm cơ sở phân tích, so sánh và lựa chọn đối tác chuyển giao công nghệ của các dự án trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư. Tham mưu lựa chọn các đối tác nước ngoài thực hiện các dự án đầu tư chuyển giao công nghệ hiện đại, cung cấp thiết bị phục vụ các chương trình phát triển CNQP và hợp tác kinh doanh. Chủ động hợp tác với các đối tác nước ngoài trong triển khai các dự án trọng điểm bảo đảm đáp ứng đúng yêu cầu chất lượng, tiến độ và hiệu quả.

Qua việc nhận chuyển giao công nghệ, Tổng cục CNQP đã tiếp nhận thành công công nghệ sản xuất hiện đại của nước ngoài, từng bước tự chủ sản xuất một số vũ khí trang bị kỹ thuật, làm chủ một số công nghệ tiên tiến trong các lĩnh vực mũi nhọn, như: Sản xuất vũ khí bộ binh thế hệ mới; sản xuất thuốc nổ mạnh; chế tạo khí tài quan sát, ngắm bắn thế hệ mới; đóng tàu quân sự... Tổng cục CNQP còn thực hiện thành công trong chuyển giao công nghệ sản xuất, xuất khẩu sản phẩm ra nước ngoài, tạo bước đột phá trong HTQT về CNQP, được bạn bè quốc tế ghi nhận, đánh giá cao.

Một nội dung đột phá trong thời gian qua là việc nghiên cứu, xây dựng đề án trưng bày vũ khí, trang bị do CNQP Việt Nam sản xuất tại triển lãm quốc tế; trong đó, đề xuất cách thức, lộ trình triển khai đến năm 2020. Theo đó, Tổng cục CNQP đề xuất và được Chính phủ, Bộ Quốc phòng đồng ý để lần đầu tiên các sản phẩm do CNQP Việt Nam sản xuất được tham gia trưng bày tại Triển lãm quốc phòng quốc tế Indo Defence 2018, tổ chức ở Indonesia. Có thể nói, đây là điểm sáng trong công tác ĐNQP của Tổng cục CNQP, góp phần hiện thực hóa chủ trương thúc đẩy hội nhập quốc tế về quốc phòng nói chung và CNQP nói riêng. Tổng cục CNQP đã làm tốt công tác tổ chức, phối hợp với các cơ quan, đơn vị trong và ngoài quân đội, các đối tác nước ngoài để việc trưng bày đạt hiệu quả, thiết thực, khẳng định vai trò là cơ quan chủ trì tổ chức thực hiện, đồng thời được đánh giá cao về tính hiệu quả và chuyên nghiệp. Tham gia sự kiện trên, CNQP Việt Nam đã có những bước đi tự tin ra thị trường thế giới, được xây dựng trên cơ sở nền tảng nghiên cứu, sản xuất, chế tạo và phát triển các sản phẩm CNQP. Đây còn là cơ hội để thực hiện tốt công tác xúc tiến thương mại, quảng bá, giới thiệu năng lực của CNQP Việt Nam, khẳng định trình độ và khả năng nắm bắt các xu hướng phát triển mới nhất về vũ khí trang bị của thế giới cũng như tiềm năng tham gia ngày càng sâu rộng hơn của CNQP Việt Nam. Qua sự kiện này, các doanh nghiệp CNQP có điều kiện trao đổi hợp tác trên các lĩnh vực chuyển giao công nghệ, xuất nhập khẩu các sản phẩm của CNQP Việt Nam.

HTQT trong lĩnh vực CNQP gồm nhiều nội dung, mang tính đặc thù cao, được thực hiện theo những quy định rất nghiêm ngặt; là lĩnh vực nhạy cảm trong các mối quan hệ quốc tế. Do vậy, đội ngũ cán bộ thực hiện công tác tham mưu triển khai các nhiệm vụ HTQT về CNQP phải luôn kiên định, tỉnh táo, thận trọng; đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ của Tổng cục CNQP và của Bộ Quốc phòng, góp phần giữ vững QPAN trong quá trình hội nhập quốc tế.

Thời gian tới, trong xu thế hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, nhiệm vụ HTQT về CNQP của Tổng cục CNQP có nhiều cơ hội và thách thức mới. Đội ngũ cán bộ thực hiện nhiệm vụ HTQT về CNQP cần tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm túc, sáng tạo đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước về ĐNQP, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị liên quan để triển khai thực hiện các nhiệm vụ với nỗ lực, quyết tâm cao, toàn diện, đồng bộ để hoàn thành các nội dung HTQT về CNQP được giao.

Đội ngũ cán bộ thực hiện nhiệm vụ HTQT về CNQP cần tiếp tục quán triệt và thực hiện tốt Nghị quyết số 28-NQ/TW về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, các nghị quyết của Trung ương, của Quân ủy Trung ương về hội nhập quốc tế và ĐNQP; chủ động nghiên cứu, làm tốt công tác tham mưu về chủ trương, nội dung HTQT về CNQP bảo đảm hiệu quả, phù hợp. Mỗi cán bộ, đảng viên thực hiện nhiệm vụ HTQT về CNQP cần năng động, nhạy bén, chính xác trong nắm bắt, đánh giá, dự báo tình hình quốc tế, khu vực; tích cực nghiên cứu hệ thống luật pháp quốc tế về thương mại quân sự, chuyển giao công nghệ… kịp thời tham mưu những nội dung HTQT về CNQP thực chất, hiệu quả, phù hợp với đặc điểm tình hình của đất nước. Cán bộ thực hiện nhiệm vụ này cần không ngừng phấn đấu, nâng cao phẩm chất, năng lực; đặc biệt là phẩm chất đạo đức, tư tưởng, lập trường chính trị; rèn luyện, phát triển kỹ năng tham gia các hoạt động đối ngoại quân sự, quốc phòng. Chủ động, tích cực học hỏi kinh nghiệm quốc tế, đồng thời, tổ chức thường xuyên hơn các hoạt động nghiên cứu, trao đổi kinh nghiệm về ĐNQP với các cơ quan, đơn vị liên quan, qua đó nâng cao trình độ, năng lực tham gia các hoạt động ĐNQP, vận dụng linh hoạt, phù hợp đặc điểm nhiệm vụ.

Phát huy truyền thống, kinh nghiệm của các thế hệ đi trước và những kết quả đạt được, với tư duy đổi mới và nhiệt huyết của đội ngũ cán bộ hiện nay, công tác tham mưu thực hiện các nội dung HTQT trong lĩnh vực CNQP sẽ đạt những kết quả, thành tựu mới, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xây dựng quân đội, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Đại tá, TS PHẠM THANH KHIẾT (Phó tham mưu trưởng Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng)