QĐND- Sau nhiều vòng đàm phán tại Cu-a-la Lăm-pơ, Ma-lai-xi-a, Chính phủ Phi-líp-pin và Mặt trận giải phóng Hồi giáo Mô-rô (MILF) đã đạt được thỏa thuận khung về hòa bình tại khu vực Min-đa-nao ở miền Nam. Tổng thống Phi-líp-pin B.A-ki-nô (B. Aquino) cho biết, thỏa thuận trên sẽ cho phép thành lập một khu bán tự trị mới mang tên Bangsamoro trong số các khu vực có đa số dân theo đạo Hồi ở miền Nam Phi-líp-pin, đất nước chủ yếu theo Công giáo, trước khi ông kết thúc nhiệm kỳ tổng thống vào năm 2016. Chính phủ sẽ nắm quyền kiểm soát về quốc phòng, an ninh, đối ngoại và tiền tệ đối với khu vực này. Thỏa thuận này đã mở ra hy vọng mới về khả năng chấm dứt cuộc xung đột kéo dài những năm qua tại miền Nam Phi-líp-pin giữa quân Chính phủ và MILF.

Các tay súng thuộc MILF tại khu vực Min-đa-nao, miền Nam Phi-líp-pin. Ảnh: Roi-tơ

 

MILF được tách ra từ MNLF (Mặt trận giải phóng dân tộc Mô-rô), một nhóm vũ trang Hồi giáo được thành lập vào thập niên 60 của thế kỷ trước tại miền Nam Phi-líp-pin. MNLF thường xuyên tiến hành các cuộc tấn công bạo lực nhằm thành lập một nhà nước riêng tại khu vực miền Nam Phi-líp-pin. Năm 1976, Ma-ni-la và MNLF ký một thỏa thuận, theo đó MNLF chấp nhận đề xuất của Chính phủ trao quyền bán tự trị cho MNLF. Việc ký kết này đã gây ra sự chia rẽ nghiêm trọng trong giới lãnh đạo MNLF và kết quả dẫn đến sự ra đời của MILF vào năm 1984. Sau khi tách khỏi MNLF, MILF không chấp nhận đề xuất bán tự trị và tiếp tục các chiến dịch ly khai. Vào tháng 7-1997, một thỏa thuận hòa bình được ký kết giữa Chính phủ Phi-líp-pin và MILF nhưng đã bị bãi bỏ vào năm 2000 dưới thời Tổng thống E-xtra-đa (Joseph Estrada). Từ đó, MILF đã tuyên bố tiến hành cuộc chiến nhằm vào Chính phủ và những người ủng hộ Chính phủ. Dưới thời Tổng thống A-rô-giô (Gloria Arroyo), Chính phủ và MILF đã ký thỏa thuận ngừng bắn và nối lại các cuộc hòa đàm. Tuy vậy, MILF vẫn tiến hành các cuộc tấn công nhằm vào binh lính Chính phủ tại miền Nam.

Bạo lực tại miền Nam vẫn luôn là vấn đề nhức nhối đối với chính phủ các đời tổng thống Phi-líp-pin trong những thập niên qua. Trong số các nhóm vũ trang Hồi giáo tại Phi-líp-pin, MILF hiện là nhóm lớn nhất với hơn 10.000 tay súng. Hoạt động của MILF chống chính phủ trong thời gian qua đã khiến ít nhất 120.000 người thiệt mạng, hơn 2 triệu người ở miền Nam Phi-líp-pin phải tha hương, làm tê liệt nền kinh tế khu vực này. 

Động thái mới trên của chính phủ Phi-líp-pin và MILF đã nhận được sự hoan nghênh từ Mỹ. Tân Hoa xã dẫn lời Ngoại trưởng Mỹ H. Clin-tơn (H. Clinton) cho biết, thỏa thuận này cho thấy cam kết của tất cả các bên đối với một giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột tại miền Nam Phi-líp-pin. Bà Clin-tơn cũng cho rằng, các bước đi tiếp theo cần phải thực hiện là thực thi thỏa thuận khung, đồng thời kêu gọi tất cả các bên hành động nhằm “xây dựng hòa bình, thịnh vượng và cơ hội lớn cho tất cả nhân dân Phi-líp-pin”. Tuy nhiên, theo AFP, có người vẫn tỏ ra thận trọng vì lực lượng Hồi giáo chưa chính thức đề cập đến việc buông súng. 

Để chính thức có hiệu lực, thỏa thuận trên cần phải nhận được sự ủng hộ của người dân Phi-líp-pin thông qua một cuộc trưng cầu ý dân. Mặc dù, còn nhiều việc phải giải quyết song đây vẫn được xem là một bước đột phá lớn cho hòa bình ở miền Nam  Phi-líp-pin.

VĨNH AN