Mùa thu 30 năm trước, Tổ chức Liên minh nghị viện Hiệp hội các nước Đông Nam Á (AIPO), nay là Đại hội đồng Liên minh nghị viện Hiệp hội các nước Đông Nam Á (AIPA) chính thức ra đời tại Ma-ni-la, Phi-líp-pin, mở ra một kênh mới quan trọng trong tiến trình hợp tác khu vực - đó là hợp tác liên nghị viện, để từ đó song hành cùng cơ chế hợp tác liên chính phủ (ASEAN) vốn được thiết lập từ 10 năm trước. Trong ba thập kỷ ra đời và phát triển đó, Việt Nam đã có 12 năm đóng góp tích cực đối với các hoạt động của AIPO/AIPA, để lại những tình cảm, ấn tượng sâu sắc trong lòng bạn bè, nhân dân các nước.

Ngày 19-9-1995, tại kỳ họp thứ 16 Đại hội đồng AIPO ở Xin-ga-po, Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam đã chính thức gia nhập Tổ chức Liên minh nghị viện Hiệp hội các nước Đông Nam Á, chỉ 50 ngày sau khi Việt Nam chính thức trở thành thành viên đầy đủ của ASEAN. Nhớ lại ngày đầu cùng sống dưới mái nhà chung AIPO, ông Văn Phác, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội thời kỳ đó, người đã từng trực tiếp tham gia công tác chuẩn bị cho việc Quốc hội Việt Nam gia nhập AIPO, kể lại: Đoàn đại biểu Quốc hội (QH) Việt Nam do Chủ tịch QH Nông Đức Mạnh dẫn đầu tiến vào hội trường lớn theo nhịp kèn đồng rầm rộ của Quân nhạc Xin-ga-po. Chủ tịch QH Xin-ga-po - Chủ tịch AIPO-16, đọc diễn văn chào mừng, tuyên bố Việt Nam là thành viên thứ 7 của AIPO. Bản nhạc Quốc ca Việt Nam nổi lên hùng tráng. Lá cờ đỏ sao vàng của Việt Nam được cắm vào giá cờ chung, bên cạnh cờ các nước thành viên AIPO. Chủ tịch QH Nông Đức Mạnh đã cùng các vị đứng đầu nghị viện các nước thành viên long trọng ký Nghị quyết kết nạp Quốc hội Việt Nam vào AIPO.

Đóng góp quan trọng nhất từ khi gia nhập AIPO là Việt Nam đã hoàn thành tốt trọng trách Chủ tịch và Tổng Thư ký AIPO nhiệm kỳ 2001-2002, cũng như đăng cai tổ chức thành công kỳ họp thứ 23 Đại hội đồng AIPO tại Hà Nội đúng dịp AIPO tròn 25 tuổi (9-2002). Ông Vũ Mão, Tổng Thư ký AIPO nhiệm kỳ 2001-2002, người đã từng gắn bó với AIPO/AIPA trong nhiều năm liền, cho biết, một trong những kết quả quan trọng góp phần tạo nên dấu ấn của AIPO-23 là: Chúng ta đã công phu tập hợp và hệ thống toàn bộ các nghị quyết của AIPO qua các năm để gửi tới các Đoàn đại biểu tham khảo và làm cơ sở cho việc ra các nghị quyết mới, tránh tình trạng ra nhiều nghị quyết trùng lắp mà ít được thực thi trong cuộc sống. Tại AIPO-23 Việt Nam cũng đề xuất việc khen thưởng những người có công lao đóng góp cho AIPO (thường gọi là Mr.AIPO). Sáng kiến này được các thành viên đánh giá cao và đồng tình triển khai ngay tại AIPO-23, tạo ra bầu không khí đầm ấm chưa từng có ở các kỳ họp AIPO trước, để lại trong lòng bạn bè những ấn tượng sâu sắc về một Việt Nam thủy chung, nhân hậu. Trong tổng số 33 nghị quyết đã được thông qua tại Kỳ họp này, có 20 dự thảo nghị quyết do Việt Nam đề xuất.

12 năm là một chặng đường chưa dài, nhưng những đóng góp của Việt Nam đối với AIPO/AIPA đã thể hiện rõ tinh thần chủ động, tích cực của Việt Nam trong việc tham gia có hiệu quả vào quá trình hình thành các quyết định có ý nghĩa chính trị quan trọng của khu vực và quốc tế. Đồng thời, qua AIPO/AIPA, bạn bè trong khu vực và trên thế giới cũng đã hiểu biết và quan tâm đến Việt Nam nhiều hơn.

Từ những ngày đầu bộn bề những mối lo của một thành viên mới, để có thể bắt nhịp với các hoạt động của AIPO, giờ đây Việt Nam đã thể hiện vai trò chủ động, tích cực trên các diễn đàn của AIPO/AIPA.

NGUYỄN THỊ SỰ

(TTXVN)