QĐND Online - Tổng thống Mỹ bị kiện vì tính hợp hiến của chương trình nghe lén; Trung Quốc lần đầu dự tập trận “Hổ mang vàng” với tư cách quan sát viên; Tổng thống Ukraine đồng ý thành lập chính phủ "phi chính trị"… là những thông tin được quan tâm trong tuần qua.

Thượng nghị sĩ Mỹ Rand Paul. Ảnh: CNN.com

1. Chương trình nghe lén điện thoại gây tranh cãi của nước Mỹ đang vấp phải sự chỉ trích nặng nề của công chúng Mỹ. Ngày 12-2, Thượng nghị sĩ Mỹ Rand Paul đã nộp đơn lên một tòa án ở Washington kiện Tổng thống Barack Obama và một số quan chức chính quyền về chương trình nghe lén điện thoại công dân Mỹ.

Tổng thống Mỹ B.Obama và Thượng nghị sĩ Mỹ Rand Paul. Ảnh: AFP

Thượng nghị sĩ này cho rằng chính phủ đang vi phạm Hiến pháp trong việc thu thập dữ liệu điện thoại của người dân Mỹ. Ông tuyên bố sẽ yêu cầu tòa án ra phán quyết nhằm ngăn chặn chương trình nghe lén cũng như tiêu hủy tất cả thông tin được thu thập trước đó của Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ (NSA).

2. Trung Quốc đang quyết liệt triển khai thêm các biện pháp dập dịch để không có thêm các trường hợp nhiễm mới cúm H7N9 và H10N8. Trong tuần qua, đã có thêm hàng chục trường hợp nhiễm mới cúm H7N9 và H10N8 tại nhiều khu vực ở Trung Quốc. Kể từ đầu năm 2014 đến nay, đã có hơn 130 trường hợp nhiễm cúm H7N9 ở người được xác nhận ở Trung Quốc, trong đó có 31 ca tử vong.

Tiêu hủy gia cầm bệnh. Ảnh: xinhua

Mới đây, giới chức y tế Trung Quốc cho biết tỷ lệ gia cầm nuôi trong hộ gia đình được xét nghiệm dương tính với virút H7N9 đang có xu hướng tăng lên, đồng thời cảnh báo đây có thể là nguồn lây nhiễm vi-rút H7N9 tiếp theo. Trong nỗ lực chặn dịch cúm, thông tin từ Trung tâm Thuốc và Sức khoẻ cộng đồng Thượng Hải cho biết, ngày 9-2, Trung tâm đã bước đầu phát triển thành công vắc-xin ngừa chủng vi-rút H7N9.

Trong một diễn biến liên quan tới dịch cúm, nhà chức trách Campuchia cho biết, đã có hai trường hợp là một bé trai 7 tuổi và em gái ruột mới 3 tuổi ở tỉnh Kratie tử vong vì cúm gia cầm H5N1. Còn tại Ai Cập, Bộ Y tế ngày 9-2 xác nhận ở nước này đã có 38 trường hợp tử vong do nhiễm virút cúm A/H1N1, thường được gọi là cúm lợn.

3. Tình hình tại Thái Lan tuy có vẻ ngoài “lắng dịu” nhưng dường như vẫn ẩn chứa những nguy cơ. Ngày 11-2, Ủy ban Bầu cử Thái Lan (EC) đã đưa ra đề xuất làm trung gian hòa giải cho các cuộc đàm phán giữa chính phủ và phong trào biểu tình. Cùng ngày 11-2, chính phủ tạm quyền Thái Lan đã thông qua dự thảo sắc lệnh hoàng gia, theo đó ấn định tổ chức bầu cử Thượng viện vào ngày 30-3 tới theo như đề nghị của EC.

Nông dân Thái Lan tuần hành. Ảnh: AFP

Ngày 14-2, cảnh sát chống bạo động Thái Lan đã giải tán người biểu tình khỏi đại lộ Rajdamnoen, một đại lộ chính ở thủ đô Bangkok, gần Tòa nhà chính phủ. Lực lượng cảnh sát đã được huy động từ sáng cùng ngày để giải tán người biểu tình chiếm giữ trụ sở các cơ quan công quyền và một số khu vực tại thủ đô trong làn sóng biểu tình chống chính phủ kéo dài hơn ba tháng nay.
Cảnh sát đã không gặp sự chống cự nào khi họ tiến hành dỡ bỏ lều trại của người biểu tình tại khu vực trên. Tuy nhiên, tuân thủ chủ trương tránh bạo lực, cảnh sát đã rút khỏi đại lộ Chaeng Wattana khi người biểu tình đang chiếm giữ địa điểm này không chịu rời đi. Liên quan tới các phe phái tại Thái Lan, ngày 13-2, Tư lệnh Lục quân Thái Lan, tướng Prayuth Chan-ocha đã kêu gọi các phe phái tại nước này kiềm chế. Có vẻ như sự “lắng dịu” tạm thời tại Thái Lan không kéo dài được lâu khi phe biểu tình kêu gọi tổ chức các cuộc biểu tình lớn vào cuối tuần này. Tình hình cũng dường như không có lợi cho Thủ tướng tạm quyền Yingluck Shinawatra khi hàng trăm nông dân Thái Lan tổ chức tuần hành phản đối việc chính phủ chậm thanh toán tiền mua gạo theo chương trình trợ giá quốc gia.

4. Ngày 12-2, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã rời Washington bắt đầu chuyến công du tới 4 nước châu Á gồm Hàn Quốc, Trung Quốc, Indonesia và Các tiểu vương quốc Arập thống nhất (UAE). Đây là chuyến công du thứ năm của ông Kerry tới châu Á trong vòng một năm qua kể từ khi lên làm Ngoại trưởng Mỹ tháng 2-2013.

Ngoại trưởng Mỹ tới Seoul. Ảnh: Yonhap

Bộ Ngoại giao Mỹ xác nhận trong chuyến thăm này, ông Kerry sẽ thảo luận với lãnh đạo các nước chủ nhà về kinh tế, an ninh, hợp tác chống biến đổi khí hậu, chương trình hạt nhân của CHDCND Triều Tiên và những tuyên bố chủ quyền gần đây của Trung Quốc. Trong chặng dừng chân đầu tiên tại Seoul, Hàn Quốc, phát biểu tại cuộc họp báo chung với người đồng cấp Hàn Quốc Yun Byung Se, Ngoại trưởng Kerry tuyên bố Triều Tiên sẽ không được chấp nhận là một quốc gia hạt nhân.

5. Tổng thống Ukraine đồng ý thành lập chính phủ "phi chính trị", mở đường cho những hướng đi mới, giải quyết bất ổn kéo dài tại Ukraine.

Nhiều người ủng hộ Tổng thống Viktor Yanukovych. Ảnh: policy.am.ru

Ngày 12-2, Chủ tịch Quốc hội Ukraine Vladimir Rybak thông báo Tổng thống nước này Viktor Yanukovych đã đồng ý thành lập một chính phủ liên minh "phi chính trị". Ông Rybak cho biết Ukraine không thể không có chính phủ như hiện nay, do đó Tổng thống đồng ý thành lập một chính phủ liên minh với nhiệm vụ số 1 là giải quyết các vấn đề kinh tế trong nước. Tuy nhiên các đảng đối lập lại yêu sách được toàn quyền thành lập chính phủ thay thế cho chính phủ của Thủ tướng Mykola Azarov đã từ chức ngày 28-1, một yêu cầu mà ông Rybak gọi là "tối hậu thư" và "mang tính độc tài".

6. Lần đầu tiên Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA) dự cuộc diễn tập quân sự đa phương hàng năm do Thái Lan và Mỹ chủ trì mang tên "Hổ mang vàng", với tư cách là quan sát viên. Cuộc diễn tập đã khai mạc hôm 11-2, tại tỉnh Phitsanulok miền Bắc Thái Lan.

Khai mạc tập trận. Ảnh: philly.com

Cuộc tập trận "Hổ mang vàng" lần thứ 33 có hơn 13.000 binh sĩ thuộc lực lượng vũ trang 7 nước thành viên gồm Thái Lan, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Indonesia và Malaysia sẽ tham gia các hoạt động diễn tập, chú trọng vào lĩnh vực cứu trợ nhân đạo trong tình huống khủng hoảng và công tác giảm nhẹ hậu quả thiên tai. Theo các quan chức quốc phòng, “Hổ mang vàng 2014” được thiết kế nhằm thúc đẩy an ninh và ứng phó hiệu quả với các cuộc khủng hoảng tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương, thông qua một lực lượng đa quốc gia cùng chia sẻ mục tiêu và các cam kết về an ninh.

NGUYỄN HÒA (Tổng hợp)