Theo nhận định của Hãng tin AP, đại dịch Covid-19 khiến báo chí cũng như các ấn phẩm khác thất thu nặng nề khi doanh thu quảng cáo giảm mạnh. Hậu quả là nhiều cơ quan báo chí tại Mỹ phải cắt giảm việc làm, giờ làm, lượng phát hành hoặc giảm lương của nhân viên. Tình hình thê thảm đến mức một số tờ báo không đủ khả năng để trả một nửa tiền lương hằng tháng cho phóng viên, trong khi nhiều tờ báo khác phải đóng cửa báo in và chỉ còn đủ sức duy trì phiên bản online. 

Còn tại Australia, cuối tháng 3 vừa qua, Tập đoàn News Corp Australia thông báo 60 tờ báo in địa phương thuộc tập đoàn này sẽ ngừng phát hành, bắt đầu từ ngày 9-4-2020, vì đại dịch Covid-19. Chia sẻ về quyết định này, ông Michael Miller, Chủ tịch News Corp Australia ngậm ngùi cho biết: “Việc tạm ngừng phát hành là bắt buộc, bởi doanh thu quảng cáo đang lao dốc”.

Trong khi đó, ở Ấn Độ-một trong những thị trường báo in có quy mô hàng đầu thế giới, tình hình cũng hết sức ảm đạm khi nhiều tòa nhà tại các thành phố lớn ngừng nhận báo giấy, người đọc tạm thời “cách ly tuyệt đối” với báo giấy do lo ngại virus SARS-CoV-2 lây lan qua tiếp xúc. Sự bùng phát của đại dịch Covid-19, đi kèm với các lệnh phong tỏa, cách ly và hạn chế đi lại ở nhiều quốc gia, cũng khiến nhiều tờ báo in truyền thống tại châu Á phải tạm ngừng hoạt động và chưa biết lúc nào mới xuất bản trở lại.

Theo kết quả khảo sát của Hiệp hội Truyền thông tin tức quốc tế (INMA), nhiều nhà xuất bản tin tức sẽ phải trải qua sự sụt giảm mạnh về doanh số quảng cáo trong năm nay. Chỉ tính riêng ở Mỹ, trong vài tuần qua, doanh thu quảng cáo trên báo đã sụt giảm 20-30%. Quảng cáo trên báo in ở Australia trong năm 2020 dự kiến cũng sẽ ngót đi một nửa so với năm 2017.

Nói đại dịch Covid-19 dẫn tới tình cảnh hiện tại cũng đúng, mà nói Covid-19 không phải tác nhân chính cũng chẳng sai. Bởi, trước khi đại dịch này xuất hiện, báo chí thế giới, nhất là báo giấy, đã phải đối mặt với một cuộc “đại suy thoái”. Theo thống kê, trong vòng 15 năm qua, ít nhất hơn 2.100 thành phố và thị trấn trên lãnh thổ Mỹ đã bị mất một tờ báo giấy, trong đó chủ yếu là các tuần báo. Kể từ năm 2004, lượng việc làm trong các phòng tin tức cũng giảm một nửa. Tính chung trên toàn thế giới, sự trỗi dậy mạnh mẽ và thống lĩnh thị trường của các “ông lớn” trong lĩnh vực truyền thông kỹ thuật số, như: Google hay Facebook dẫn tới tình trạng nhiều độc giả nói lời tạm biệt với báo giấy và chuyển sang theo dõi tin tức trên internet.

Trước tình hình trên, nhiều tờ báo lớn của Mỹ và thế giới đã nỗ lực xoay chuyển thế trận bằng cách chú trọng phát triển các nền tảng tin tức kỹ thuật số để kéo lại độc giả. Tuy nhiên, theo một số chuyên gia về báo chí, khi dịch bệnh khiến nền kinh tế đi xuống, các cá nhân, doanh nghiệp đều hạn chế chi tiêu cho quảng cáo trên báo, nhiều người đọc sẽ không còn mua báo giấy hoặc gia hạn các tài khoản đọc báo, theo dõi tin tức online. Vì thế, vị thế và doanh thu của một số cơ quan báo chí, truyền thông càng ngày càng sa sút.

Giáo sư Penelope Abernathy của Đại học North Carolina (Mỹ) thậm chí còn dự báo rằng, những gì đang diễn ra không chỉ dừng lại ở một cuộc suy thoái, mà “có thể là một sự kiện ở cấp độ tuyệt chủng đối với báo giấy".

Không thể phủ nhận rằng, báo chí, truyền thông đang phải nỗ lực gấp đôi để vừa tìm cách tự định vị trong “cuộc sàng lọc nghiệt ngã” của thời đại, vừa phải căng mình chống chọi với những tác động của đại dịch Covid-19. Oái oăm ở chỗ, “thách thức kép” đó lại diễn ra đúng vào thời điểm mà với nhiều người, báo chí vẫn là công cụ không thể thiếu để định vị và tránh khỏi sự càn quét hung hãn của dịch bệnh.

VŨ HÙNG