Chuyến đi không báo trước của Ngoại trưởng Javad Zarif tới Biarritz ngày 25-8, giờ Paris, nhằm thảo luận với giới chức châu Âu về chương trình hạt nhân của nước này. Trong 3 giờ, ông Javad Zarif đã có các cuộc gặp với người đồng cấp nước chủ nhà Jean-Yves Le Drian cũng như với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron. Ngoài ra, ông cũng có cuộc gặp ngắn với đại diện của Anh và Đức. Trên trang Twitter cá nhân sau đó, Ngoại trưởng Javad Zarif khẳng định "con đường phía trước là khó khăn, song đáng để cố gắng". Ông cũng đánh giá các cuộc trao đổi đang hướng tới "một cam kết mang tính xây dựng".

Theo nguồn tin từ Phủ Tổng thống Pháp, chuyến thăm của Ngoại trưởng Iran được sắp xếp trong thời gian rất ngắn, chỉ vài giờ, và dù được thông báo tới các nước sớm nhất có thể song lãnh đạo nhiều quốc gia, trong đó có Tổng thống Donald Trump vẫn tỏ ra bất ngờ. Cũng theo nguồn tin, sự xuất hiện của Ngoại trưởng Javad Zarif nằm trong "thỏa thuận" với Mỹ. 

Ngoại trưởng Iran Javad Zarif khẳng định "con đường phía trước là khó khăn, song đáng để cố gắng".

Ảnh: Getty Images

Cùng ngày, trả lời báo giới, Thủ tướng Đức Angela Merkel cho biết, cuộc gặp giữa Ngoại trưởng Iran và Pháp là một sự kiện bên lề của Hội nghị thượng đỉnh G7 và mọi cơ hội phải được nắm bắt để giải quyết căng thẳng giữa Mỹ và Iran. Theo bà, cần phải tìm ra được cách làm giảm leo thang, tránh việc Tehran sẽ tiếp tục từ bỏ nhiều cam kết hơn nữa trong thỏa thuận hạt nhân ngay trong tháng 9.

Chuyến thăm của Ngoại trưởng Iran diễn ra trong bối cảnh giới lãnh đạo châu Âu, đặc biệt là Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đang tìm cách "hạ nhiệt" căng thẳng giữa Mỹ và Iran sau khi Washington rút khỏi thỏa thuận hạt nhân ký với Tehran hồi năm 2015 và tái áp đặt trừng phạt Cộng hòa Hồi giáo Iran. Hôm 23-8, Ngoại trưởng Javad Zarif cũng đã có cuộc gặp với Tổng thống Emmanuel Macron tại Paris, sau chuyến công du các nước Scandinavia và bay trở lại Iran trước khi đến Biarritz.

Trong khi các cuộc đàm phán giữa Ngoại trưởng Javad Zarif và nhà lãnh đạo Pháp cùng các cố vấn ngoại giao của Đức và Anh về vấn đề hạt nhân Iran được đánh giá là "tích cực" và "sẽ được tiếp tục”, thì tại Hội nghị thượng đỉnh G7, các nhà lãnh đạo của nhóm này lại không nhất trí được về một kế hoạch hành động chung về vấn đề này. Tổng thống Emmanuel Macron và Tổng thống Donald Trump cùng cho rằng, mỗi nước thành viên G7 sẽ hành động theo cách riêng về vấn đề hạt nhân Iran, một trong những phần thảo luận được xem là chi phối hội nghị. Phát biểu với báo giới, Tổng thống Emmanuel Macron nói: "Không có nhiệm vụ chính thức nào tại G7. Chúng tôi sẽ tiếp tục hành động trong vai trò riêng mình. Chúng tôi không đưa ra nhiệm vụ chính thức cho nước này hay nước kia”.

Về phần mình, khi được hỏi về "hành động chung" đối với Iran trong cuộc họp báo với Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo, Tổng thống Donald Trump nói: "Không, tôi đã không thảo luận về điều này". Đánh giá về cách tiếp cận của nhà lãnh đạo Pháp trong vấn đề Iran, Tổng thống Mỹ khẳng định cách tiếp cận này là hợp lý và ông cũng muốn mỗi nước tự tiếp cận vấn đề theo cách của mình.

Theo một nguồn tin ngoại giao châu Âu, ngoài việc không nhất trí được về hành động chung đối với vấn đề hạt nhân Iran, các nhà lãnh đạo G7 cũng không đạt được tiến bộ trong việc thuyết phục ông chủ Nhà Trắng gia hạn quy chế miễn trừ trừng phạt dầu mỏ đối với hoạt động mua bán sản phẩm này từ Iran.

NGUYÊN BÌNH