Bê bối tham nhũng ở tập đoàn hàng đầu Hàn Quốc

Bà Shin là thành viên đầu tiên trong gia đình sở hữu Tập đoàn Lotte bị bắt. Tuy nhiên, đây mới chỉ là bước khởi đầu trong tiến trình điều tra của cơ quan chức năng nhằm làm sáng tỏ hành vi tham nhũng tại Lotte, tập đoàn gia đình  lớn thứ 5 ở Hàn Quốc.

Theo hồ sơ tòa án, Shin Young-ja là con gái cả của Shin Kyuk Ho, người sáng lập Tập đoàn Lotte và hiện là giám đốc của nhiều chi nhánh của tập đoàn đa ngành này, bao gồm Hotel Lotte và Lotte Shopping. Cơ quan điều tra cho biết, bà Shin Young-ja bị tình nghi bỏ túi khoảng 3 tỷ uôn (tương đương 2,5 triệu USD) tiền “lại quả” từ Jung Woon Ho, cựu Giám đốc của hãng mỹ phẩm Nature Republic và các công ty khác cho quyền kinh doanh tại các cửa hàng miễn thuế của Lotte. Bên cạnh đó, nữ doanh nhân này còn bị cáo buộc bòn rút khoảng 4 tỷ uôn (khoảng 3,5 triệu USD) từ một công ty phân phối nhập khẩu do con trai bà quản lý. Trước khi bị bắt, ngày 1-7, bà Shin Young-ja đã bị cảnh sát triệu tập để thẩm vấn.

Vụ bắt giữ bà Shin Young-ja diễn ra trong bối cảnh các công tố viên Hàn Quốc đang mở rộng điều tra về những cáo buộc liên quan tới quỹ đen của Tập đoàn Lotte. Theo Nhật báo Phố Uôn (Mỹ), tập đoàn này đã rơi vào khủng hoảng từ một năm trước sau khi đại gia Shin Kyuk Ho, 94 tuổi, nhà sáng lập Lotte, bị chính con trai của mình là Shin Dong-bin đẩy khỏi ghế Chủ tịch Tập đoàn. Dong-bin nói rằng, người cha “gặp khó khăn trong việc đưa ra các quyết định” và chuyển cha sang một vị trí danh dự không có thực quyền, trong khi Dong-bin giành quyền kiểm soát Tập đoàn Lotte. Ngoài ra, người anh cả của Dong-bin là Dong Joo cũng bị cách chức khỏi mọi vị trí quan trọng trong tập đoàn.

Cuộc chiến “huynh đệ tương tàn” đã đẩy Tập đoàn Lotte rơi vào cuộc khủng hoảng, đồng thời hé lộ những nghi vấn tham nhũng ở tập đoàn gia đình này. Năm ngoái, chính phủ Hàn Quốc đã cản trở kế hoạch phát triển tòa nhà chọc trời cao 123 tầng tại thành phố Xơ-un của Tập đoàn Lotte, với lý do quan ngại về độ an toàn. Cuối năm đó, giới chức nước này từ chối gia hạn giấy phép cho các cửa hàng miễn thuế đang hoạt động tại tòa tháp của tập đoàn. Tháng 6 vừa qua, khoảng 200 công tố viên Hàn Quốc đã kiểm tra 17 chi nhánh của Tập đoàn Lotte, thu giữ nhiều ổ cứng dữ liệu, sổ sách kế toán và hồ sơ giao dịch của các công ty thành viên.

Căn cứ vào những chứng cứ thu thập được, cơ quan điều tra xác định rằng, Công ty Lotte E&C thuộc Tập đoàn Lotte đã tạo một khoản “quỹ đen” thông qua việc giao dịch tài sản giữa các công ty thành viên. Cơ quan điều tra cũng đang mở rộng cuộc điều tra nhằm làm rõ, liệu Tập đoàn Lotte có “đi đêm” hoặc hối lộ các quan chức chính phủ cấp cao để được phép xây dựng tòa nhà Lotte World Tower ở Giam-xin, đông nam Xơ-un. Theo hãng tin Kyodo, tòa nhà này được đồng ý cho xây dựng vào năm 2009 mặc dù vấp phải sự phản đối của người dân địa phương cũng như gây khó khăn cho việc cất cánh và hạ cánh của máy bay tại sân bay quân sự gần đó.

Cuộc điều tra trên diện rộng càng đẩy Tập đoàn Lotte chìm sâu hơn vào khủng hoảng. Ngày 12-6 vừa qua, Tập đoàn Lotte tuyên bố, sẽ hoãn vụ phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) trị giá khoảng 4,5 tỷ USD cho mảng khách sạn vào tháng 7 này do “còn cần phải có một số bước chuẩn bị nữa”. Hoãn IPO là đòn mới nhất giáng vào Tập đoàn Lotte, tập đoàn có 89 công ty con tại Hàn Quốc và sở hữu lượng tài sản 100 nghìn tỷ uôn, tương đương 85 tỷ USD. Nếu được tiến hành, đây sẽ là vụ phát hành IPO lớn nhất thế giới từ đầu năm đến nay và lớn nhất tại Hàn Quốc từ trước đến nay.

Trở lại vụ bắt giữ bà Shin Young-ja, cơ quan điều tra cho biết, những thông tin thu được từ lời khai của bà ta sẽ giúp họ làm sáng tỏ những nghi vấn tham nhũng ở tập đoàn gia đình này.

PHƯƠNG LINH