QĐND Online – Một luật ra đời được áp dụng, thi hành nghiêm túc mới mang lại đầy đủ ý nghĩa của nó. Để làm đươc điều này, chế tài và lực lượng xử lý các vi phạm quy định của luật là điều hết sức cần thiết. Tuy nhiên, theo một số đại biểu cho rằng, lực lượng xử phạt vi phạm luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá chưa được quy định trong luật…

Ai là người xử lý vi phạm?

Nghiên cứu dự thảo luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, nhiều đại biểu băn khoăn về tính khả thi của việc quy định cấm hút thuốc lá ở địa điểm công cộng, nơi làm việc. Vì trong mấy năm vừa qua dù Thủ tướng Chính phủ đã có quy định cấm hút thuốc ở địa điểm công cộng nhưng tình trạng hút thuốc vẫn diễn ra phổ biến, khó xử lý vi phạm.

Lo ngại sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc xử lý hành vi vi phạm quy định cấm hút thuốc ở nơi công cộng, nhiều ý kiến của đại biểu Quốc hội đề nghị giao thẩm quyền cho người đứng đầu các địa điểm công cộng được quy định và xử lý vi phạm về cấm hút thuốc thông qua nội quy, quy ước nội bộ của cơ sở. Đại biểu Phạm Khánh Long (đoàn TP Hồ Chí Minh) giải thích, thẩm quyền này thuộc về người đứng đầu nới công cộng sẽ thực tế hơn vì có thể ngay trực tiếp tiến hành xử lý khi phát hiện hành vi vi phạm, nếu để lực lượng khác, hoặc lực lượng chuyên trách  thì với điều kiện nước ta sẽ khó bảo đảm và tốn kém.

Vẫn nhiều người hút thuốc tại nơi cấm hút thuốc. Ảnh: Internet

Ủy ban thường vụ Quốc hội cho rằng, ý kiến và lo lắng trên là phù hợp với thực tế, đồng thời để tăng cường huy động trách nhiệm xã hội trong việc thực hiện Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá nên đã chỉnh lý Điều 14 theo ý kiến của đại biểu: “Người đứng đầu địa điểm cấm hút thuốc lá có các quyền sau đây: buộc người vi phạm chấm dứt việc hút thuốc lá tại địa điểm cấm hút thuốc lá; yêu cầu người vi phạm quy định cấm hút thuốc lá ra khỏi cơ sở của mình; từ chối tiếp nhận hoặc cung cấp dịch vụ cho người vi phạm quy định cấm hút thuốc lá nếu người đó cố ý vi phạm”.

Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Thái Học (đoàn Phú Yên) nêu ra trường hợp, nếu có người đến bệnh viện chữa bệnh, nhưng vẫn hút thuốc, liệu người đứng đầu địa điểm cấm hút thuốc lá ở đây là giám đốc bệnh viện có từ chối tiếp nhận khám chữa bệnh cho người dân đó hay không?

Theo đại biểu Nguyễn Anh Sơn (đoàn Nam Định) cần quy định rõ ràng, cụ thể lực lượng làm việc này vì theo dự án luật thì chưa thấy lực lượng nào sẽ là lực lượng tiến hành xử phạt. Vì như hiện nay, việc xử lý một số vi phạm gặp không ít khó khăn dù đã có lực lượng chuyên trách tiến hành xử phạt. Điển hình như trong vi phạm giao thôn, đã có các lực lượng chức năng, đặc biệt là cảnh sát giao thông thường trực như vậy mà vẫn còn nhiều người dân đi xe vượt đèn đỏ, không đội mũ bảo hiểm; khi bị xử lý đã cãi cọ, thậm chí đánh lại lực lượng chức năng. Thực tế này cho thấy, nếu không có lực lượng cụ thể, đủ khả năng xử phạt thì sẽ khó thực hiện được việc này.

Đại biểu Lê Nam (đoàn Thanh Hóa) chỉ ra, nếu quy định như dự thảo luật, khi người đứng đầu địa điểm cấm hút thuốc là người lãnh đạo, chỉ huy cơ quan vi phạm thì ai sẽ xử lý? Cùng với đó lực lượng có quyền xử phạt hành chính như công an có khả năng và điều kiện tốt để xử lý ngay khi phát hiện sự việc thì chưa được quy định rõ. Đây là vấn đề cần được nghiên cứu để quy định rõ trách nhiệm của ngành công an trong công việc này.

Lập hay không lập quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá

Tới buổi thảo luận tại hội trường sáng 22-5 về việc lập quỹ phòng, chống tác hại của thuốc là vẫn còn hai luồng ý kiến trái ngược nhau.

Loại ý kiến thứ nhất đồng ý thành lập quỹ. Những ý kiến đồng ý cho rằng, sẽ tạo điều kiện để huy động nguồn lực cho công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá theo hướng xã hội hóa vì bên cạnh nguồn từ ngân sách nhà nước còn có sự đóng góp của các cơ sở sản xuất, nhập khẩu thuốc lá... Vì sản phẩm thuốc lá do các cơ sở sản xuất gây hại đối với sức khỏe nên phải có trách nhiệm đóng góp cho các hoạt động nhằm hạn chế tác hại của thuốc lá với sức khỏe. Việc thành lập quỹ cũng thể hiện cam kết chính trị của Nhà nước về phòng, chống tác hại của thuốc lá cũng như cụ thể hóa chủ trương xã hội hóa hoạt động phòng bệnh và là cơ sở pháp lý để huy động nguồn lực cho hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá. Kinh phí từ quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá chủ yếu được sử dụng cho các nhiệm vụ mang tính chất hỗ trợ, tập trung cho cộng đồng như xây dựng các mô hình điểm; hỗ trợ cho người cai nghiện cai nghiện thuốc lá, tuyên truyền, vận động người dân về tác hại của thuốc lá, xây dựng mạng lưới cộng tác viên, nghiên cứu các giải pháp hỗ trợ chuyển đổi ngành nghề sản xuất, kinh doanh thuốc lá... Mặt khác, việc xây dựng một nguồn quỹ sẽ tạo điều kiện cho công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá bền vững và hiệu quả hơn; là bước chuẩn bị tiến tới có thể thành lập một quỹ chung cho mục đích nâng cao sức khỏe.

Theo loại ý kiến thứ hai (không đồng ý thành lập Quỹ). Đại biểu Nguyễn Thị Kim Chi, Trương Văn Vở và một số đại biểu bày tỏ lo ngại việc hình thành nhiều loại quỹ sẽ khó kiểm soát, có thể nảy sinh tình trạng lạm dụng quỹ... Đồng thời các đại biểu này đưa ra kiến nghị nên tăng chi ngân sách qua chi thường xuyên hoặc cho phép bổ sung trong chương trình mục tiêu quốc gia về y tế để đảm bảo cho công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá có hiệu quả.

Xuân Dũng