Xác định nhiệm vụ huấn luyện SSCĐ là nhiệm vụ trọng tâm, Bộ tư lệnh Quân đoàn 1 đã chỉ đạo các đơn vị quán triệt nghiêm túc các quan điểm trong huấn luyện, trong đó đặc biệt coi trọng quan điểm “Quá trình huấn luyện là quá trình truyền thụ những kinh nghiệm chiến đấu và truyền thống tốt đẹp của Quân đội ta cho người học...”. Đảng ủy, Bộ tư lệnh Quân đoàn đã lãnh đạo, chỉ đạo cơ quan chuyên môn biên soạn 16 tập tài liệu kinh nghiệm các trận chiến đấu cấp trung đội, đại đội và tiểu đoàn thuộc quân đoàn trong kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, với số lượng hơn 10.000 cuốn để phục vụ nhiệm vụ huấn luyện. Thực tiễn cho thấy, việc vận dụng kinh nghiệm chiến đấu vào huấn luyện đã phát huy được tác dụng, chứng minh được sự gắn kết giữa lý luận, nguyên tắc với thực hành chiến đấu, góp phần xây dựng cho người học yếu tố chính trị tinh thần khi phải tác chiến với một đối tượng có ưu thế về vũ khí, trang bị. Thực tế những năm qua, quân đoàn đã thực hiện tốt việc kết hợp giữa truyền thụ kinh nghiệm chiến đấu với huấn luyện, nhờ đó chất lượng huấn luyện luôn được nâng cao.

Việc đưa kinh nghiệm chiến đấu vào huấn luyện của quân đội nói chung, Quân đoàn 1 nói riêng càng trở nên hết sức cần thiết và quan trọng, bởi số cán bộ dày dạn kinh nghiệm chiến đấu sẽ ngày càng ít đi do tuổi tác, được nghỉ theo chế độ, lớp cán bộ trẻ sẽ từng bước giữ những cương vị chủ chốt trong các đơn vị và phần lớn chưa tham gia chiến đấu. Thế mạnh của đội ngũ cán bộ trẻ hiện nay là được học tập, đào tạo cơ bản, nhưng cũng có phần hạn chế là trưởng thành trong thời bình, chưa một lần trải qua chiến đấu trên chiến trường nên việc vận dụng kinh nghiệm chiến đấu hầu hết được tiếp thu từ các tài liệu, do đó nếu không hiểu đúng ý nghĩa của việc này thì rất dễ rơi vào hình thức khi vận dụng. Cũng có trường hợp nghiên cứu chưa sâu nên khi huấn luyện, giới thiệu kinh nghiệm còn lúng túng, nhớ sự kiện chưa thật chính xác, phương pháp trình bày thiếu sinh động nên kém tính thuyết phục...

Tổ chức tập huấn, bồi dưỡng phương pháp truyền đạt kinh nghiệm chiến đấu trong huấn luyện ở Quân đoàn 1.

Để thực hiện tốt việc vận dụng truyền thụ kinh nghiệm chiến đấu trong huấn luyện bộ đội, Bộ tư lệnh Quân đoàn 1 đã tích cực chỉ đạo các đơn vị quán triệt kỹ tới mọi cán bộ để nâng cao nhận thức và thực hiện đúng quan điểm này trong quá trình huấn luyện. Tổ chức cho cán bộ, nhất là cán bộ trực tiếp huấn luyện học tập, nghiên cứu các trận chiến đấu trước đây, coi việc truyền thụ kinh nghiệm chiến đấu trong huấn luyện là một nội dung bắt buộc phải có trong bài giảng. Để những kinh nghiệm chiến đấu của thế hệ đi trước được lưu giữ và luôn được vận dụng hiệu quả vào thực tiễn thì mỗi cán bộ phải luôn tích cực, tự giác nghiên cứu các trận đánh thông qua sử sách, tài liệu, phim ảnh để bổ sung vào kiến thức của mình, xem đây là một nội dung bổ trợ song song với việc nghiên cứu, áp dụng nguyên tắc lý luận vào thực hành chỉ huy chiến đấu. Ngày nay, dưới sự phát triển của khoa học công nghệ, vũ khí trang bị thế hệ mới, thông minh đã ra đời. Do đó, vấn đề đặt ra đối với cán bộ khi huấn luyện phải xây dựng và củng cố niềm tin cho người học. Vì lẽ đó, người dạy phải đầu tư nghiên cứu một cách toàn diện các kinh nghiệm chiến đấu của thế hệ đi trước, chọn lọc các trận đánh giành thắng lợi hoặc chưa thành công để dẫn chứng, minh họa cho nội dung huấn luyện phù hợp với từng chuyên ngành của đơn vị mình.

Quá trình giới thiệu kinh nghiệm phải cụ thể, sát với nội dung bài giảng, phù hợp với đối tượng huấn luyện. Trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của quân đội và dân tộc ta, có rất nhiều trận đánh mà chúng ta cần nghiên cứu vận dụng. Tuy nhiên, với phạm vi một bài giảng, trong điều kiện thời gian nhất định không thể chuyển tải cùng một lúc nhiều kinh nghiệm chiến đấu mà chỉ cần đi sâu vào một số nội dung nhất định, phù hợp với đặc điểm huấn luyện chiến thuật cá nhân, tổ, tiểu đội đến cấp tiểu đoàn… Trong mỗi bài giảng chỉ nên trình bày một số nội dung cơ bản trong những trận đánh tiêu biểu để lý giải cho từng vấn đề huấn luyện. Yêu cầu trình bày kinh nghiệm chiến đấu phải có độ chính xác cao và phải tuyệt đối tránh trường hợp không nắm chắc hoặc vận dụng thiếu cơ sở khiến người học thiếu sự tin tưởng. Vì vậy, khi các cán bộ huấn luyện có ý định đưa kinh nghiệm chiến đấu vào bài giảng, phải nắm chắc về địa điểm, thời gian, diễn biến, cách xử trí của người chỉ huy và kết quả đạt được của trận đánh. Kinh nghiệm đó phải phù hợp với nội dung, vấn đề huấn luyện được đảm nhiệm, làm như vậy sẽ tạo cho người học dễ nhớ, dễ hiểu, đồng thời làm cho buổi huấn luyện thêm sinh động, chất lượng huấn luyện được nâng lên...

Một yêu cầu nữa là: Trong xử lý nội dung phải bảo đảm trung thực, chính xác, phải phân tích, chỉ ra mâu thuẫn gay cấn nhất và cách giải quyết nó trong một tình thế cụ thể, từ đó tìm ra những vấn đề có tính nguyên tắc, rút ra những bài học kinh nghiệm để vận dụng vào huấn luyện bộ đội hiện nay. Thực tế cho thấy, thông thường, cán bộ huấn luyện chủ yếu sưu tầm, đúc rút các kinh nghiệm chiến đấu thành công, còn kinh nghiệm từ các trận đánh chưa thành công thì lại ít khi được đưa vào trong quá trình huấn luyện. Do đó, cần mạnh dạn thay đổi quan điểm nhận thức một chiều, cần phải kết hợp giữa cái thành công và chưa thành công để giải quyết vấn đề phức tạp của thực tiễn huấn luyện và tác chiến, điều quan trọng là giúp người học lường hết được những khó khăn, ác liệt, hoặc những tình huống phức tạp xảy ra trong quá trình chiến đấu.

Nhờ tích cực vận dụng kinh nghiệm chiến đấu vào trong quá trình huấn luyện, thời gian qua, chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu ở Quân đoàn 1 luôn được nâng cao, bộ đội biết xử trí những tình huống trong nội dung huấn luyện. Hằng năm, kiểm tra kết thúc các khoa mục, 100% các đơn vị thuộc quân đoàn đều đạt khá, giỏi, đặc biệt kiểm tra các loại súng bộ binh, hỏa lực, bắn chiến đấu cấp phân đội, diễn tập bắn đạn thật các cấp đều đạt loại giỏi, nhiều đơn vị liên tục được tặng cờ “Đơn vị huấn luyện giỏi”; chỉ huy đơn vị và bộ đội biết cách xử trí các tình huống bất ngờ nảy sinh trong huấn luyện, diễn tập, tiến hành công tác vận động quần chúng và các hoạt động khác của đơn vị.

Bài và ảnh: NGUYỄN TRỌNG VĂN