Sư đoàn 341 trước cửa ngõ Sài Gòn

Phần 1

Bọn Mỹ-nguỵ đã chọn Xuân Lộc làm tuyến phòng ngự trọng yếu để bảo vệ Sài Gòn từ phía đông bắc, một phòng tuyến ngăn chặn hai đường tiến của quân ta về Sài Gòn: Đường số 1và đường số 20. Nhà Trắng bảo Thiệu phải: “Bằng bất cứ giá nào cũng phải giữ cho được Xuân Lộc, nếu để mất Xuân Lộc thì Hoa Kỳ sẽ cắt viện trợ”, “nếu để mất Xuân Lộc thì yếu tố quân sự sẽ tuyệt vọng”… Đại sứ Mỹ Martin cũng khuyên Thiêu: “Quân lực Việt Nam cộng hoà phải lấy tiểu khi Xuân Lộc làm bằng chứng của sự cố thủ đối với Cộng sản”. Nguyễn Văn Thiệu hứa hẹn với quan thầy: “Dù có chết, tôi cũng giữ cho được Xuân Lộc”. Chuẩn tướng Lê Minh Đảo, tư lệnh sư đoàn 18 nguỵ huênh hoang: “Sẽ đánh một trận oai hùng cho cả thế giới biết…”.

Thiệu đã tập trung vào đây toàn bộ sư đoàn 18 gồm ba chiến đoàn 43, 48, 52; bốn tiểu đoàn bảo an 340, 342, 343, 367; hai tiểu đoàn pháo binh 181, 182; hai chi đoàn xe tăng, thiết giáp của thiết đoàn 5; trên 3.000 dân vệ, quân cảnh và phòng vệ dân sự. Sau này chúng đã ném vào thị xã này lúc cao nhất đến chín chiến đoàn bộ binh, lính dù, lính thuỷ đánh bộ, và sư đoàn 3 không quân trực tiếp chi viện.

Đây là trận đầu tiên sư đoàn 341 đánh tập trung hiệp đồng binh chủng, có trang bị kỹ thuật lớn vào một thị xã. Trong lúc đó, các đơn vị đang trên đường hành quân vào vị trí tập kết, có đơn vị chưa đến kịp,thời gian rất khẩn trương. Tuy nhiên sau vài ngày trinh sát, phương án tác chiến của sư đoàn được Bộ tư lệnh Quân đoàn phê chuẩn.

Ngày 8 tháng 4, giờ “G” chỉ còn 10 phút nữa, nhưng sương mù vẫn còn dày. Sư đoàn điện lên quân đoàn xin kéo dài thêm 10 phút nữa cho sương tan bớt, nhìn mục tiêu rõ hơn. Kim đồng hồ chỉ đúng 5 giờ 40 phút ngày 9 tháng 4, giờ quyết định khai tử tiểu khu Xuân Lộc bắt đầu. Pháo chiến dịch và các trận địa pháo của trung đoàn 55 đồng loạt nhả đạn. Quả đạn 85 đầu tiên bắn trực tiếp, phá tung cụm ăng-ten của khu trung tâm thông tin. Quản lựu pháo 122 đầu tiên cũng bẻ gãy nốt cột ăng-ten trên đỉnh Núi Thị.

Bọn địch trong tiểu khu Xuân Lộc gào bọn pháo binh chi viện. Các trận địa pháo địch ở Núi Thị, Suối Tre, Ngã ba Tân Phong bắn như vãi đạn dọc đường số 1 về phía bắc-tây bắc. Máy bay trinh sát vè vè trên bầu trời. Máy bay AD.6, A.37, F.5 điên loạn, lồng lộn chúc đầu xuống trút bom. Các trận địa cao xạ 37 kịp thời nhả đạn, hất ngược chúng lên.

Đúng 6 giờ 40 phút, hai phát pháo hiệu đỏ rực bay vụt lên bầu trời.Các chiến sĩ bộ binh vọt dậy lao qua cửa mở, đánh thẳng vào các căn cứ. Tiểu đoàn 7 tiến công trên hướng tây bắc-hướng tiến công chủ yếu vào mục tiêu. Tiểu đoàn 5, hướng đông bắc, tiểu đoàn 9 kẹp sườn bên phải tiểu đoàn 7.

10 giờ, các đơn vị đã cơ bản làm chủ các mục tiêu được phân công. Đến 11 giờ, địch điều tiểu đoàn 1 chiến đoàn 48 từ Ngã ba Tân Phong đến phản kích ở hướng tây bắc và điều tiểu đoàn 2 chiến đoàn 52 từ Gia Tân đánh vào bên sườn trung đoàn 266, nhằm bịt cửa của ta. Chúng còn điều một chi đội xe tăng từ ấp Tân Xuân, men theo đường Quang Trung, chọc một mũi qua Ngã tư đường Hoàng Diệu, kết hợp với các tiểu đoàn 1, chiến đoàn 48 phản kích, nhằm chiếm lại các mục tiêu tại khu vực dinh tỉnh trưởng. Mặt khác, địch dùng máy bay, pháo binh bắn bừa bãi và dọn đường cho bộ binh tiến công, đồng thời ngăn chặn ta phát triển xuống sân bay.

Lúc này, sư đoàn trưởng lệnh cho trung đoàn 270 tung tiểu đoàn 4 hiệp đồng với tiểu đoàn 9 đánh tạt sườn quân địch đến phản kích.Tiểu đoàn 1 chiến đoàn 48 nguỵ từ Ngã ba Tân Phong vừa mon men đến lô cao su sát đường số 1 ở hướng tây bắc, bị tiểu đoàn 9 đánh hất trở lại, lại bị tiểu đoàn 4 đánh tạt sườn phải lùi về vị trí cũ.

Chuẩn tướng,Tư lệnh Sư đoàn 18 nguỵ Lê Minh Đảo đang gọi máy tại chiến hào. Bên cạnh là Đại tá Tư lệnh phó Ngô Văn Minh

Trong thị xã, tiểu đoàn 7 tổ chức lực lượng gọn nhẹ, lợi dụng các dãy phố, các căn nhà nhiều tầng, tiến sát ngã tư đường Hoàng Diệu-Quang Trung bắn cháy bốn xe tăng, tiêu diệt một số bộ binh. Tiểu đoàn 5 bắn cháy hai chiếc khác ở đoạn ngã tư đường sắt.

Âm mưu phản kích của địch tạm thời bị bẻ gãy. Qua một ngày chiến đấu, ta tiêu diệt và làm tan rã một số lớn quân địch, bắt sống 235 tên, bắn cháy bảy xe tăng, làm chủ các mục tiêu được quân đoàn phân công.

Bộ tư lệnh sư đoàn nhận định: Địch bị đánh bất ngờ, đối phó lúng túng. Nhưng ở hướng chủ yếu của quân đoàn gặp khó khăn và không đánh trúng các mục tiêu, nên chiến đoàn 43 địch còn tăng cường lực lượng để phản kích, giành lại các vị trí đã mất.

Về ta, trung đoàn 266 phát triển thuận lợi, tinh thần chiến đấu tốt, nhất là tiểu đoàn 5 và tiểu đoàn 7. Nhưng do chuẩn bị vật chất chưa tốt, đạn hết, nên tốc độ tiến công và phát triển có chậm. Tiểu đoàn 4 đánh vận động tuơng đối tốt, đã bẻ gãy đợt phản kích của tiểu đoàn 2 chiến đoàn 52, bảo vệ tốt cạnh sườn cho trung đoàn 266. Bộ tư lệnh sư đoàn chủ trương: Kiên quyết giữ vững những mục tiêu đã chiếm. Suốt đêm 9 tháng 4, các đơn vị triển khai thực hiện các chủ trương trên.5 giờ 27 phút ngày 10 tháng 4, pháo binh ta bắn vào một số mục tiêu còn lại trong thị xã. 5 giờ 47 phút, pháo binh ngừng bắn. Tiểu đoàn 9 hình thành hai mũi tiến công vào toà hành hcính. Tiểu đoàn 5 phát triển xuống sân bay Cáp Rang. Tiểu đoàn 7 đánh vào căn cứ Lê Lợi, nơi đồn trú của hai tiểu đoàn 343 và 367 bảo an.

Đêm 9 tháng 4, địch đã củng cố lại các khu vực trong thị xã. Do đó yếu tố bất ngờ không còn nữa. Địch đã chủ động đối phó ngay khi lực lượng xung kích của ta áp sát hàng rào. Tiểu đoàn 7 đã năm lần tổ chức đột phá vẫn không thủng. Số thương vong ngày một cao. Được chiến sĩ bộ binh chỉnh tầm, chỉnh hướng, các trận địa pháo của ta đã phá tung một loạt công sự vòng ngoài, ghìm cứng bọn địch trong các công sự. Căn cứ Lê Lợi chìm trong lửa và khói. Lực lượng xung kích tiểu đoàn 7 lợi dụng thời cơ phá tung hàng rào. Pháo vừa ngừng, các mũi đột kích đã thọc sâu vào căn cứ. Một trận đánh bằng lựu đạn, lưỡi lê diễn ra ác liệt. Đến 18 giờ, tiểu đoàn 7 làm chủ chiến trường, đánh thiệt hại nặng hai tiểu đoàn bảo an 343 và 367.

Ở hướng tiểu đoàn 9 cũng diễn ra những trận chiến đấu quyết liệt giữa chiến sĩ ta với tiểu đoàn 2 chiến đoàn 43.

Mờ sáng ngày 10 tháng 4, được chiến đoàn xe tăng 81 chi viện, tiểu đoàn 2 địch mở đợt phản kích hòng đánh chiếm lại khu vực nhà thờ và toà hành chính. Tiểu đoàn 9 đã giành giật với địch từng ngách phố, căn nhà, từng đoạn hào giao thông nhỏ.

Đêm 10 tháng 4 là một đêm đấu pháo quyết liệt. Địch dùng hàng chục trận địa pháo với 86 khẩu đủ loại 105; 106,7; 155 cùng hàng chục lần máy bay ném bom phá hoại các khu vực đã bị ta đánh chiếm trong hai ngày qua. Chúng phản pháo vào các trận địa của ta, đồng thời bắn chặn các con đường từ hậu cứ dẫn vào thị xã. Máy bay C.130 xổ từng tràng đạn 120mm. Chúng định làm thành một rào lửa ngăn chặn, không cho ta tiếp đạn và giải quyết thương binh. Chúng định huỷ diệt toàn bộ lực lượng ta còn bám trong thị xã.

Nhưng các tiểu đoàn 5, 7, 9 vẫn kiên cường bám trụ, vừa củng cố công sự, vừa chuẩn bị tư thế đánh địch phản kích trong ngày mai.

4 giờ sáng ngày 11 tháng 4, Bộ tư lệnh Quân đoàn 4 lệnh cho sư đoàn 341 tổ chức một lực lượng đánh vào sở chỉ huy chiến đoàn 43 và một lực lượng đánh xuống sân bay Cáp Rang, bắt liên lạc với sư đoàn 7…