Chủ tịch Hồ Chí Minh, lãnh tụ thiên tài, Người thầy vĩ đại của giai cấp công nhân và nhân dân Việt Nam, Người sáng lập, giáo dục, rèn luyện QĐND Việt Nam và dành tình cảm lớn lao cho cán bộ, chiến sĩ; thường xuyên quan tâm xây dựng Quân đội ta trở thành một quân đội kiểu mới của giai cấp công nhân. Người đã dạy, việc nhỏ: “Dù một cái kim, một sợi chỉ cũng không xâm phạm đến của dân”; việc lớn: “Toàn thể cán bộ, chiến sĩ phải ra sức học tập chính trị, quân sự, văn hóa, nâng cao lập trường tư tưởng của giai cấp công nhân, cần phải nắm vững đường lối quân sự của Đảng, ra sức rèn luyện kỹ thuật và chiến thuật, cần luôn nêu cao cảnh giác, bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ nhân dân”. Người cũng yêu cầu mỗi cán bộ, chiến sĩ phải quán triệt sâu sắc và thực hành nghiêm túc quan điểm: “Quân sự mà không có chính trị như cây không có gốc, vô dụng lại có hại. Quân đội ta là Quân đội nhân dân. Nhân dân có Đảng lãnh đạo, Đảng có chính cương, chính sách. Đã là Quân đội nhân dân phải học chính sách của Đảng”.
Phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ là một hệ thống chuẩn mực, giá trị tư cách đạo đức của người quân nhân cách mạng, phẩm chất đó tựu trung ở lời khen ngợi của Bác Hồ: "Quân đội ta trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội. Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng". Phẩm chất đó bắt nguồn từ bản chất giai cấp công nhân của Đảng Cộng sản Việt Nam, thấm đượm tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về xây dựng quân đội kiểu mới của giai cấp công nhân và phản ánh sự tin yêu, quý trọng, thừa nhận, tôn vinh của nhân dân là Bộ đội Cụ Hồ; trở thành một biểu tượng sáng ngời của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, được hình thành, phát triển trong suốt quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của QĐND Việt Nam.
Thời gian qua, phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ tiếp tục được phát huy, tỏa sáng thông qua thực hiện Cuộc vận động "Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” mà Thường vụ Quân ủy Trung ương (QUTƯ) phát động ngày 26-12-2013. Đây là sự cụ thể hóa việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong Đảng bộ Quân đội và toàn quân; thể hiện sự sáng tạo trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của QUTƯ, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị (TCCT), sự tôn kính và tình cảm sâu đậm của cán bộ, chiến sĩ toàn quân đối với Bác Hồ kính yêu. Với nhiều chủ trương giải pháp sáng tạo, thiết thực, hiệu quả, sát với đặc điểm, tình hình, nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị, các cấp ủy đảng đã coi trọng lãnh đạo đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục chính trị, tuyên truyền đầy đủ, nghiêm túc các chuyên đề về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; Nghị quyết Trung ương 4, khóa XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng; các quy định nêu gương của cán bộ, đảng viên trong quân đội, nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên, quần chúng. Tổ chức đăng ký phấn đấu thực hiện 5 nội dung Bộ đội Cụ Hồ trong thời kỳ mới theo Hướng dẫn số 202/HD-CT ngày 3-2-2015 của TCCT; đề cao tự phê bình và phê bình, thực hiện tốt công tác kiểm tra giám sát, tập trung vào nội dung lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị và công tác xây dựng Đảng. Tổ chức nền nếp chế độ sinh hoạt dân chủ ở cơ sở, ngày chính trị văn hóa tinh thần, ngày Đảng... kịp thời nắm, giải quyết tư tưởng của cán bộ, chiến sĩ.
Các cơ quan, đơn vị thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 37 của Thường vụ Đảng ủy QSTƯ (nay là QUTƯ) về đẩy mạnh xây dựng chính quy QĐND Việt Nam lên một bước mới; thực hiện làm việc theo chức trách, hành động theo điều lệnh. Đẩy mạnh Phong trào Thi đua Quyết thắng gắn với các phong trào, cuộc vận động của các cấp, các ngành, động viên cán bộ, chiến sĩ cống hiến sức lực, trí tuệ xây dựng cơ quan, đơn vị VMTD, góp phần xây dựng QĐND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của đội quân chiến đấu, đội quân công tác, đội quân lao động sản xuất.
Thông qua những việc làm hiệu quả thiết thực, đã xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ QĐND Việt Nam có bản lĩnh chính trị kiên định, vững vàng, tin tưởng tuyệt đối vào đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước; nâng cao cảnh giác, đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch; phòng, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ; không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của cấp ủy, tổ chức đảng và đảng viên; xây dựng các tổ chức trong cơ quan, đơn vị vững mạnh. Cán bộ, chiến sĩ đoàn kết, thống nhất cao, chấp hành nghiêm pháp luật của Nhà nước, kỷ luật của quân đội; tích cực vận động nhân dân chấp hành nghiêm đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, giúp đỡ nhân dân xóa đói giảm nghèo, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ... qua đó củng cố và tăng cường mối quan hệ máu thịt quân dân, xây dựng "thế trận lòng dân" vững chắc.
Thời gian tới, tình hình thế giới, khu vực có những diễn biến phức tạp, khó lường; hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, nhưng xung đột tôn giáo, sắc tộc, ly khai, chiến tranh cục bộ, bạo loạn chính trị, can thiệp, lật đổ, khủng bố vẫn sẽ diễn ra gay gắt. Trong nước, bên cạnh những thuận lợi là cơ bản, song còn có nhiều khó khăn thách thức, tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí tuy được ngăn chặn, song vẫn diễn biến rất phức tạp; sự tác động của mặt trái cơ chế thị trường, suy thoái về đạo đức lối sống, phân hóa giàu nghèo, những vấn đề bức xúc nảy sinh trong xã hội đã tác động đến nhận thức, tư tưởng cán bộ, chiến sĩ. Các thế lực thù địch đang tiếp tục đẩy mạnh “diễn biến hòa bình", thúc đẩy "tự diễn biến", “tự chuyển hóa” trong nội bộ, "phi chính trị hóa" quân đội, xuyên tạc hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ bằng nhiều âm mưu, thủ đoạn ngày càng tinh vi, thâm độc. Nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc thời kỳ mới, nhiệm vụ xây dựng, giữ gìn và phát huy phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ đặt ra yêu cầu cao. Từ đó, đòi hỏi các cấp ủy đảng và cơ quan, đơn vị trong toàn quân cần quán triệt thực hiện tốt một số giải pháp sau:
Một là, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục làm cho cán bộ, chiến sĩ thấm nhuần sâu sắc giá trị chuẩn mực phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ thời kỳ mới; tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ ".
Cấp ủy, chỉ huy, các cơ quan, đơn vị tổ chức tốt việc quán triệt, thực hiện Chỉ thị số 855-CT/QUTW ngày 12-8-2019 của Thường vụ QUTƯ về đẩy mạnh thực hiện Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ" thời kỳ mới (Cuộc vận động); Kế hoạch số 1712/KH-CT ngày 23-9-2019 của TCCT về thực hiện Chỉ thị số 855-CT/QUTW, làm cho cán bộ, đảng viên và quần chúng thấy rõ mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của Cuộc vận động, nâng cao tính tự giác tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức, năng lực và phương pháp, tác phong công tác đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ. Đồng thời, tập trung giáo dục nâng cao nhận thức về ý nghĩa, giá trị của danh hiệu cao quý Bộ đội Cụ Hồ mà nhân dân trao tặng cán bộ, chiến sĩ quân đội; về truyền thống tốt đẹp của dân tộc, quân đội, những chuẩn mực đạo đức, nếp sống văn hóa và những chuẩn mực cơ bản về phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ thời kỳ mới. Cấp ủy, chỉ huy các cấp cần hết sức coi trọng và mạnh dạn giao nhiệm vụ, thử thách; quan tâm, tạo điều kiện, thường xuyên theo dõi, hướng dẫn, động viên và kịp thời nhắc nhở, chấn chỉnh, uốn nắn những biểu hiện lệch lạc về nhận thức và hành động của bộ đội trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.
Các cơ quan, đơn vị tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Cuộc vận động gắn với Chỉ thị số 05 của Bộ Chính trị, Chỉ thị 87 của Thường vụ QUTƯ về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, Nghị quyết Trung ương 4, khóa XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Coi đây là giải pháp quan trọng thực hiện thắng lợi phương hướng xây dựng QĐND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Cấp ủy, tổ chức đảng, chỉ huy các cấp tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đột phá vào giải quyết khâu yếu, mặt yếu, đẩy lùi hạn chế, khuyết điểm về tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, phương pháp, tác phong công tác của cơ quan, đơn vị, khắc phục có hiệu quả tình hình vi phạm kỷ luật quân đội, pháp luật Nhà nước...
Hai là, phát huy vai trò tự giác tu dưỡng, rèn luyện của đội ngũ cán bộ, chiến sĩ, trước hết là cán bộ chủ trì các cấp trong giữ gìn và phát huy phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ thời kỳ mới.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy "một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền". Sự mẫu mực, mô phạm, nói đi đôi với làm của cán bộ các cấp là mệnh lệnh không lời, có sức thuyết phục cao đối với bộ đội, làm cho họ tin tưởng vào cán bộ, chỉ huy các cấp, yêu mến đơn vị, yên tâm công tác... Để giữ gìn và phát huy phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ thời kỳ mới, đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ chủ trì các cấp phải đồng thời làm tốt việc giáo dục đạo đức và nêu gương đạo đức; gương mẫu từ việc lớn đến việc nhỏ, trong lời nói, việc làm, sinh hoạt, có tác phong làm việc dân chủ, khoa học, lối sống trong sạch, lành mạnh, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư... thực sự là tấm gương sáng để cấp dưới và quần chúng noi theo.
Hằng năm, cán bộ chủ trì các cấp xây dựng kế hoạch phấn đấu tu dưỡng, rèn luyện; trong đó phải quán triệt, cụ thể hóa các quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là Quy định số 08-QĐi/TW ngày 25-10-2018 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương; Quy định số 646-QĐ/QUTW ngày 6-11-2012 của Thường vụ QUTƯ về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, chỉ huy, quản lý các cấp trong quân đội; 5 nội dung chuẩn mực xứng danh Bộ đội Cụ Hồ theo Chỉ thị số 855-CT/QUTW ngày 12-8-2019 của Thường vụ QUTƯ, gắn với thực hiện học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; Nghị quyết Trung ương 4, khóa XII và cương vị, chức trách được giao; xác định đây là một nội dung quan trọng để đánh giá kết quả hoàn thành nhiệm vụ của cán bộ, đảng viên. Quá trình thực hiện phải đề cao tính chiến đấu, tự phê bình và phê bình, tự soi, tự sửa; kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân và những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống... Chủ động thông tin tích cực, kịp thời định hướng tư tưởng cho mọi cán bộ, chiến sĩ trước những vấn đề phức tạp, nhạy cảm; đẩy mạnh tuyên truyền, nhân rộng điển hình tiên tiến, những cái hay, cái đẹp, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong từng đơn vị và toàn quân.
Ba là, phát huy vai trò, trách nhiệm của các tổ chức, lực lượng trong giữ gìn và phát huy phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ thời kỳ mới.
Cơ quan chính trị, cán bộ chính trị các cấp cần làm tốt công tác nghiên cứu, tham mưu, đề xuất chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn, tổ chức thực hiện, kiểm tra, tổ chức sơ kết, tổng kết, biểu dương, khen thưởng, đánh giá, nhận xét, phân tích chất lượng tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên, tổ chức quần chúng, đoàn viên, hội viên... bảo đảm nghiêm túc, chặt chẽ, khách quan, thực chất, đồng bộ, nhằm động viên cán bộ, chiến sĩ toàn quân đề cao trách nhiệm, ra sức phấn đấu giữ vững, phát huy phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ thời kỳ mới. Các tổ chức quần chúng hướng dẫn đoàn viên, hội viên đăng ký, cam kết phấn đấu thực hiện nội dung xứng danh Bộ đội Cụ Hồ thời kỳ mới, gắn với thực hiện Phong trào Thi đua Quyết thắng của cơ quan, đơn vị, các phong trào, cuộc vận động của các cấp, các ngành và chức trách, nhiệm vụ của quân nhân.
Các cơ quan, đơn vị, nhất là đơn vị cơ sở cần phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương và nhân dân, gia đình quân nhân để giáo dục, quản lý bộ đội; phát huy hiệu quả các mô hình, những cách làm hay, trong công tác nắm, định hướng, giải quyết tư tưởng của bộ đội... Thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở; tăng cường đối thoại giữa cán bộ với chiến sĩ, giữa cấp trên và cấp dưới, lắng nghe, tiếp thu và giải quyết kịp thời vướng mắc, tạo sự đồng thuận, thống nhất cao trong từng cơ quan, đơn vị và toàn quân.
Bốn là, xây dựng môi trường văn hóa trong sạch, lành mạnh trong đơn vị làm cho bộ đội yên tâm, phấn khởi phấn đấu, rèn luyện, cống hiến sức lực, trí tuệ xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh.
Các cơ quan, đơn vị đẩy mạnh xây dựng môi trường văn hóa tốt đẹp, lành mạnh phong phú, thực hiện tốt văn hóa công vụ... với những nội dung, hình thức biện pháp sáng tạo, hiệu quả, thiết thực, khơi dậy tinh thần tự giác tu dưỡng, rèn luyện và tạo môi trường thuận lợi để cán bộ, chiến sĩ tu dưỡng, phấn đấu. Xây dựng môi trường văn hóa phải đồng thời làm tốt việc xây dựng không gian văn hóa và các mối quan hệ trong đơn vị. Theo đó, phải thường xuyên quan tâm, chăm lo xây dựng doanh trại, các công trình văn hóa, cảnh quan môi trường xanh, sạch, đẹp, chính quy, hài hòa, phù hợp với điều kiện tự nhiên và kiến trúc, thẩm mỹ, văn hóa vùng miền; đầu tư trang, thiết bị phục vụ học tập, sinh hoạt... tạo không khí vui tươi, lành mạnh trong từng cơ quan, đơn vị; không để văn hóa xấu độc thẩm thấu vào đơn vị... Bên cạnh đó, cần chú trọng xây dựng đoàn kết nội bộ, đoàn kết quân dân tốt; cán bộ, chiến sĩ có tinh thần bảo vệ cái đúng, đấu tranh với cái sai, giải quyết tốt những vấn đề nảy sinh trong quá trình học tập, công tác, trong các mối quan hệ...; nâng cao "sức đề kháng" trước những tác động tiêu cực của xã hội...
Phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ là một hệ thống chuẩn mực, giá trị nhân cách của người quân nhân cách mạng được hình thành và phát triển trong suốt quá trình xây dựng, chiến đấu, trưởng thành và phát triển của Quân đội ta; phẩm chất ấy là kết quả của quá trình lãnh đạo, giáo dục, rèn luyện không ngừng và luôn vận động, phát triển phù hợp với thực tiễn đời sống xã hội và yêu cầu xây dựng quân đội trong từng giai đoạn cách mạng. Các thế hệ cán bộ, chiến sĩ hôm nay cần nêu cao tinh thần trách nhiệm với Đảng, với Tổ quốc, với nhân dân và chế độ XHCN; tình cảm sâu đậm với Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu, ra sức học tập, tu dưỡng, rèn luyện, làm tỏa sáng hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ trong thời kỳ mới, góp phần xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị, làm cơ sở nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, hoàn thành tốt nhiệm vụ mà Đảng và nhân dân giao phó.
Thượng tướng NGUYỄN TRỌNG NGHĨA, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị