Đoàn Hàm Rồng: Tác chiến hiệu quả bất kể ngày, đêm

QĐND Online – Những năm chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, cái tên Đoàn Hàm Rồng (Trung đoàn 228, Sư đoàn 365, Quân chủng PK-KQ) đã khiến kẻ thù khiếp đảm, khi vùi xác nhiều máy bay địch xuống dòng sông Mã, giữ vững huyết mạch giao thông trên tuyến Bắc-Nam. Viết tiếp những trang sử hào hùng năm xưa, hôm nay, các chiến sĩ cao xạ của Đoàn Hàm Rồng tiếp tục làm chủ vũ khí, trang bị, giữ bình yên vùng trời được phân công quản lý…

Tác chiến không còn khái niệm ngày đêm

Giữa cái ồn ã, náo nhiệt của một thị trấn nằm trên trục Quốc lộ 1A, vẫn có một khuôn viên bình yên rợp màu xanh cây trái. Có lẽ, để có thể bạt đất, san đồi, phủ xanh đơn vị, cán bộ, chiến sĩ Đoàn Hàm Rồng đã rất dụng công. Nhìn cơ ngơi của đơn vị hôm nay, chúng tôi đã giải đáp được thắc mắc, vì sao nhiều năm nay Đoàn Hàm Rồng luôn là lá cờ đầu của Sư đoàn 365 trong xây dựng đơn vị chính quy, xanh, sạch, đẹp.

Nhưng, điều khiến chúng tôi ấn tượng khi đến Đoàn Hàm Rồng không chỉ vì cảnh quan môi trường của đơn vị, mà vì không khí huấn luyện, trực ban SSCĐ ở nơi đây.

Nhờ được trang bị khí tài ra đa máy chỉ huy, hiệu quả tác chiến của pháo phòng không 57mm ở Đoàn Hàm Rồng đã được nâng lên rõ rệt.

Trời cuối Thu, mưa vẫn rải đều ở miền đất trung du này, nhưng phần lớn cán bộ trong Ban chỉ huy Trung đoàn 228 đều tỏa đi các hướng, chỉ đạo các đại đội cơ động thực hiện nhiệm vụ theo kế hoạch của trên. Tại Sở chỉ huy Trung đoàn, các thành phần trực đang tập trung cao độ cho nhiệm vụ. Trung đoàn trưởng Trung đoàn 228, Thượng tá Thân Văn Tư hết kiểm tra việc đăng ký hệ thống sổ sách của trực ban tác chiến, lại theo dõi chặt chẽ hoạt động tác nghiệp của chiến sĩ tiêu đồ xa. Anh chia sẻ: “Nhiệm vụ trung tâm của Trung đoàn 228 là sẵn sàng chiến đấu, đánh trả địch tập kích đường không, bảo vệ TP Bắc Giang, Bắc Ninh, Nhà máy nhiệt điện Phả Lại và một số mục tiêu quan trọng khác”.

Cùng với quá trình xây dựng Quân chủng PK-KQ “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”, trong những năm gần đây, Đoàn Hàm Rồng đã được trang bị nhiều loại vũ khí, khí tài cải tiến và hiện đại. Thế nên, nếu trong những năm chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, pháo cạo xạ đánh đêm hiệu quả hạn chế hơn ban ngày thì nay pháo cao xạ của Đoàn có thể tác chiến hiệu quả bất kể ngày đêm.

Thượng tá Thân Văn Tư cho biết: Pháo phòng không 57mm cải tiến được trang bị khí tài ra đa máy chỉ huy, khi đánh đêm sử dụng ra đa để sục sạo, phát hiện, bắt, bám sát mục tiêu từ xa và cung cấp phần tử cho máy chỉ huy để tính toán truyền lại phần tử cho pháo và điều khiển pháo đánh bằng phần tử ra đa. Chính vì vậy, ban đêm pháo 57mm có khí tài đánh bằng phần tử ra đa rất hiệu quả. Ban ngày, pháo đánh bằng phần tử tổng hợp, hiệu suất chiến đấu cũng rất cao.

Trước đây, pháo 37mm đánh đêm chủ yếu bằng phần tử bắn cản, hiệu quả hạn chế. Nay, khi được trang bị khí tài đánh đêm, mục tiêu hoạt động ban đêm đều bị các khẩu đội 37mm “bóc trần” nhờ hệ thống kính hồng ngoại và việc xác định phần tử mục tiêu bằng la ze.

Tính hiệu quả của các loại pháo phòng không hiện đại mới được cải tiến đã được thể hiện ngay sau mùa huấn luyện đầu tiên trong năm 2012. Khi đó, pháo được đưa vào bắn nghiệm thu sau huấn luyện, đã khiến mục tiêu tan xác ngay từ loạt đạn đầu.

Yếu tố con người giữ vai trò quyết định trong huấn luyện và SSCĐ. Nhận thức rõ điều này, trong những năm qua Đoàn Hàm Rồng luôn coi trọng bồi dưỡng đội ngũ cán bộ đảm nhiệm vai trò truyền thụ kiến thức-nhất là bồi dưỡng về phương pháp sư phạm-sao cho khi truyền đạt, bộ đội dễ tiếp thu. Cùng với đó, đơn vị chú trọng đến việc xây dựng kế hoạch, nội dung huấn luyện bảo đảm phù hợp với trình độ của bộ đội theo quan điểm huấn luyện từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp và kế hoạch huấn luyện phải sát với tình hình thực tế và nhiệm vụ của đơn vị. Công tác huấn luyện hiệp đồng kíp chiến đấu của sở chỉ huy Trung đoàn và hiệp đồng trong kíp chiến đấu của phân đội cũng được đơn vị thường xuyên quan tâm, làm tốt.

Sát cánh cùng “chim sắt”

Sau một hồi “đánh vật” với con đường đất đỏ lầy lội, lồi lõm những ổ trâu, ổ gà do bị dầm mưa lâu ngày, chiếc u-oát cũng đã tới trận địa của Đại đội 5 (Trung đoàn 228). Từ trận địa, phóng tầm nhìn ra xa, có thể nhìn rõ những con “chim sắt” Mig-21 đang đậu trên khu vực đường băng sân bay Kép.

“Vượt nắng, thắng mưa, say sưa luyện tập” không chỉ là khẩu hiệu mà đã trở thành hành động thực tế của các chiến sĩ phòng không từ nhiều năm nay. Hôm nay, điều đó lại được thể hiện trên trận địa của Đại đội 5. Trời đã xế trưa, mưa vẫn rơi đều, khiến cỏ xanh ướt rượt, nhưng vẫn không ảnh hưởng đến những bước cơ động của các pháo thủ.

Khẩu đội pháo phòng không 57mm của Đại đội 5 (Trung đoàn 228) thực hành huấn luyện đánh địch đột nhập đường không.

Một tình huống đánh địch đột nhập đường không được phát ra, tiếng kẻng báo động vang lên gấp gáp, thúc giục. Từ đại đội trưởng đến các thành phần máy chỉ huy, chiến sĩ quan sát mục tiêu bằng kính TZK và các pháo thủ đều căng mình, tập trung cao độ cho tình huống tác chiến. Tiếng nạp đạn giòn vang, khẩu lệnh đanh gọn, dứt khoát của đại đội trưởng và các khẩu đội trưởng vang khắp trận địa. Mục tiêu dần bị “tóm gọn”, các khẩu đội đồng loạt “nhả đạn”. Kết quả từ sự hiệp đồng nhuần nhuyễn, chính xác là “mục tiêu” đã bị diệt gọn.

Sau khi trực tiếp chỉ huy đơn vị luyện tập tình huống, Thượng úy Lê Mạnh Tuấn, Đại đội trưởng Đại đội 5 cho biết: “Là đơn vị được trang bị pháo phòng không 57mm có khí tài, có nhiệm vụ bảo vệ sân bay Kép, trong những năm qua đơn vị luôn coi huấn luyện là nhiệm vụ hết sức quan trọng để nâng cao trình độ và khả năng SSCĐ. Trong huấn luyện, khi thao tác cá nhân của pháo thủ, trắc thủ thuần thục, đơn vị mới chuyển sang hiệp đồng khẩu đội, tiểu đội làm công tác chuẩn bị chiến đấu và đánh các loại mục tiêu trên không theo các phương án. Khi huấn luyện cơ bản thuần thục, mới chuyển sang huấn luyện chuyên sâu. Nếu huấn luyện chưa bảo đảm thì kiên quyết chưa chuyển sang nội dung huấn luyện tiếp theo”.

Ngoài ra, để bộ đội được huấn luyện sát thực tế, Đại đội 5 còn thường xuyên tổ chức huấn luyện bắt, bám sát các máy bay quân sự và chuyên cơ hoạt động tại vùng trời được phân công quản lý. “Nhất cử lưỡng tiện”, phương pháp huấn luyện này vừa nhanh chóng nâng cao trình độ của bộ đội, vừa quản lý, bảo vệ tốt các hoạt động của máy bay ta.  

Trong khi tham quan đơn vị huấn luyện, chúng tôi thực sự ấn tượng về sự hiệp đồng ăn ý giữa các pháo thủ. Nói về vấn đề này, Binh nhất Lê Hồng Đông, pháo thủ số 1 của Khẩu đội 3 (Đại đội 5) chia sẻ: Để có thể chiến đấu hiệu quả, đòi hỏi công tác hiệp đồng giữa các pháo thủ phải chính xác. Ví dụ như pháo thủ số 1 phải phối hợp với số 3 và số 4 để lấy phần tử; với số 2 để bắt mục tiêu, đưa về tầm và hướng thuận lợi nhất để pháo thủ số 5 và số 6 nạp đạn.

Khi chúng tôi rời trận địa, những âm thanh quen thuộc vẫn đang rộn rã. Đó là tiếng nạp đạn, tiếng hô đanh gọn của các chiến sĩ canh trời. Họ đang nỗ lực cố gắng hết mình vì sự bình yên của vùng trời Tổ quốc.

Ghi chép của HOÀNG HÀ-VIỆT CƯỜNG-VĂN DUYÊN