Đại úy Trần Quốc Toản (Đại đội trưởng Đại đội 4, Phân đội 2, Đoàn 168, Quân khu 2), sinh năm 1974, tại Hương Nộn, Tam Nông, Phú Thọ, vùng quê nghèo nhưng giàu truyền thống cách mạng. Chọn cho mình con đường binh nghiệp, Toản thi đỗ vào Trường Sĩ quan Pháo binh, tốt nghiệp sĩ quan.
Trải qua các cương vị trung đội trưởng, phó đại đội trưởng rồi đại đội trưởng, ở đâu, làm gì, nhiệm vụ nào Toản cũng đều xác định tốt tư tưởng bằng lòng say mê, nhiệt huyết của mình, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Từ năm 2000 đến nay, năm nào đơn vị của Toản cũng hoàn thành tốt nhiệm vụ, trong đó 5 năm liền (2004-2009) hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ huấn luyện chiến sĩ mới được cấp trên khen thưởng, bản thân được tặng thưởng nhiều giấy khen, bằng khen, chiến sĩ thi đua cấp cơ sở.
Thiếu tá Nguyễn Đức Hòa, Chỉ huy trưởng Phân đội 2 cho biết: “Toản là cán bộ gương mẫu, năng lực khá toàn diện. Phương pháp công tác khoa học và có kinh nghiệm trong quản lý, huấn luyện chiến sĩ mới, chính lối sống trung thực, giản dị, khiêm tốn, trách nhiệm cao, luôn quan tâm giúp đỡ cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị, nên anh được cán bộ, chiến sĩ quý mến, tin tưởng. Từ khi Toản về nhận công tác đơn vị luôn ổn định, nội bộ đoàn kết, thống nhất cao, chấp hành nghiêm kỷ luật. Toản thực sự là một tấm gương mẫu mực trong Phong trào Thi đua Quyết thắng của đơn vị hiện nay”.
Đến đại đội của Toản điều gây ấn tượng nhất là nền nếp chính quy trong công tác. Bắt đầu từ sự gọn gàng, ngăn nắp, phòng ở, phòng sinh hoạt học tập của cán bộ, chiến sĩ; tên, tem, biển, bảng đều được sắp đặt trật tự thống nhất. Bài giảng, mô hình vật chất huấn luyện thì luôn đầy đủ được chuẩn bị tỉ mỉ, chu đáo. Đơn vị thực hiện nghiêm các chế độ, giờ nào việc ấy tạo ra sự sôi động cuốn hút trong bầu không khí thi đua chan hòa tình đồng chí đồng đội. Tôi xem một quyển bài giảng huấn luyện Điều lệnh Đội ngũ của đại đội trưởng, ngay những trang đầu đã phải thầm khen công tác chuẩn bị hết sức công phu. Hình thức trình bày đẹp, bố cục, nội dung đúng đủ theo quy định, đặc biệt phần tổ chức duy trì ôn luyện cụ thể, tỉ mỉ cho từng đối tượng chiến sĩ mới góp phần nâng cao chất lượng huấn luyện. Trong buổi huấn luyện đầu năm các kế hoạch, văn kiện của đại đội do đồng chí xây dựng đều được đánh giá tốt. Riêng bài giảng huấn luyện được các thủ trưởng đoàn và ban giám khảo khen ngợi nhiều nhất.
Chúng tôi ra bãi tập khi anh đang cùng cán bộ của mình tổ chức ôn luyện cho chiến sĩ mới bắn súng AK bài 1 và ném lựu đạn. Giữa vùng đồi núi trung du với nắng, gió đầu hè gay gắt, trong trong phục dã ngoại Toản vừa chững chạc, vừa dễ gần. Năm nay Đại đội 4 đặt chỉ tiêu huấn luyện chiến sĩ mới, đạt giỏi, chấp hành nghiêm kỷ luật, an toàn tuyệt đối. Theo Toản, có nhiều biện pháp, nhưng trong huấn luyện theo đúng phương châm nói vừa phải, thực hành là chính và từng đối tượng thì thời lượng phải khác nhau. Ví dụ: Với chiến sĩ nhận thức chậm, lý thuyết chỉ 15-20%, chiến sĩ nhận thức nhanh cũng chỉ 20-25%, còn lại dành cho thực hành. Trong thực hành phải kết hợp xoay vòng, đổi tập để vừa rèn luyện tác phong, kỹ năng xử lý tình huống vừa nâng cao dần thể lực. Chiến sĩ mới Nguyễn Văn Hưng, người mà ban đầu tập đội ngũ gặp nhiều khó khăn, cho biết: “Lúc đầu tôi rất buồn chán vì không thể đi đều, đi nghiêm được như đồng đội, bị tách riêng ra để tập nên rất xấu hổ. Sau đó tôi được các đồng chí cán bộ động viên, giúp đỡ, đặc biệt Đại đội trưởng Toản trực tiếp hướng dẫn và tập cùng, vì vậy tôi tiến bộ rất nhanh, bắt kịp cùng đồng đội. Đó chỉ là một trong những điều tốt đẹp mà cán bộ, chiến sĩ nói về Toản, ở anh không ồn ào mà sâu lắng, không phô trương mà vẫn được mọi người nhắc đến với lòng quý trọng. Gương mẫu trong cả lời nói và việc làm, Toản thực sự tạo được tinh thần đoàn kết, gắn bó của đơn vị. Đó là cơ sở để đại đội của anh luôn dẫn đầu phong trào thi đua của đơn vị.
Trần Đức Sinh