QĐND - Ga tàu điện ngầm Nô-vô-ku-zơ-nét-xkai-a, một công trình nghệ thuật và là biểu tượng của lòng dũng cảm gắn liền với cuộc Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại 1941-1945 của Nga tại Mát-xcơ-va, được hoàn thành tháng 11-1943 trong những năm chiến tranh ác liệt nhất. Với những người dân Nga hay bất kỳ một khách nước ngoài nào, sự hối hả, đông đúc của nhà ga Nô-vô-ku-zơ-nét-xkai-a không làm lu mờ nét kỳ vĩ của công trình được đánh giá là sánh ngang cùng những viện bảo tàng nghệ thuật nổi tiếng nhất nước Nga nói riêng và thế giới nói chung.

Bên trong nhà ga Nô-vô-ku-nét-xkai-a. Ảnh: businessinsider

 

Do được xây dựng trong những năm tháng ác liệt nhất của cuộc Chiến tranh Vệ quốc nên nội thất của ga Nô-vô-ku-nét-xkai-a đều được trang trí theo chủ đề chiến tranh. Những bức phù điêu mô tả một phần nhỏ trận địa của cuộc chiến đấu bảo vệ Lê-nin-grát – Xta-lin-grát, Ô-đét-xa - Xê-va-xtô-pôn, hay những biểu tượng đặc trưng của quân đội như cờ và vũ khí bằng đồng có lồng chân dung của những tướng lĩnh chỉ huy các trận đánh có tính quyết định trong lịch sử quân sự Nga... Cùng đó, 6 tấm pa-nô ghép hình trên trần nhà lại là hình ảnh thu nhỏ của đời sống thời bình khi mọi người trồng cây, luyện thép nóng, xây dựng cầu, điều khiển máy bay và tập luyện thể thao... Những bức tranh tươi sáng này do Giáo sư Vla-đi-mia Phrô-lốp thuộc Viện Hàn lâm Nghệ thuật thực hiện dựa theo bản phác thảo của họa sĩ nổi tiếng A-lếch-xan Đê-nê-ki. Khi thực hiện những tấm pa-nô này, bất chấp tuổi tác và lệnh phong tỏa của thành phố Lê-nin-grát, Giáo sư Phrô-lốp đã lắp từng miếng ghép thành bức tranh dưới ánh sáng lờ mờ của cây đèn dầu. Ban đầu, vị giáo sư lão thành gần 70 tuổi làm việc cùng với ba nhân viên. Khi không còn họ nữa, ông làm tất cả một mình, lắp ghép các miếng rời thành bức tranh trong cảnh đơn độc. Làm xong bức nào, ông gửi ngay về Mát-xcơ-va theo con đường qua mặt hồ La-đô-ga đóng băng. Nghệ sĩ Phrô-lốp chia sẻ số phận của nhiều người dân Lê-nin-grát thời ấy, trụ lại trong thành phố bị quân phát-xít bao vây. Ông đã qua đời vì đói và kiệt sức vào năm 1942, ngay sau khi ghép xong tranh cho nhà ga Nô-vô-ku-nét-xkai-a. Vla-đi-mia Phrô-lốp được mai táng tại nghĩa trang Xmô-len-cơ trong nấm mồ chung của các giáo sư thuộc Viện Hàn lâm Nghệ thuật. Tại nhà ga Nô-vô-ku-nét-xkai-a khai trương bảng tưởng niệm Giáo sư Phrô-lốp. Chân dung của ông được làm theo phong cách tranh ghép, cũng chính trong xưởng vẽ mà ông từng lãnh đạo. Nguyên liệu pha lê ánh xanh dùng thể hiện chân dung và bức bích họa là thứ vật liệu vĩnh cửu, cũng giống như ký ức vĩnh cửu về lòng dũng cảm và ý thức công dân của người nghệ sĩ Nga.

Với những bức tường lát cẩm thạch và băng ghế cũng bằng đá cẩm thạch tuyệt đẹp, tấm tranh pa-nô ghép thành mái vòm trần nhà và những chùm đèn cao tỏa xuống, ga Nô-vô-ku-nét-xkai-a cũng như nhiều nhà ga cũ của đường tàu điện ngầm Mát-xcơ-va, trông như căn phòng trong cung điện tráng lệ. Trong khuôn hình những biểu tượng quân đội - cờ và vũ khí – có lồng chân dung bằng đồng của những tướng lĩnh hàng đầu, chỉ huy những trận đánh có tính quyết định trong lịch sử quân sự Nga. Đó là Quận vương A-lếch-xan Nép-xki, vị danh tướng đã đánh bại quân Thụy Điển và quân Đức hồi thế kỷ 13 và Quận vương Đi-mi-tri Đôn-xkôi, đánh tan quân xâm lược Tác-ta - Mông Cổ trong thế kỷ 14, chỉ huy dân binh Kô-ma Mi-nin và nhà quý tộc Đi-mi-tri Pô-da-xki, người đã cứu nước Nga khỏi ách nô dịch của ngoại bang Ba Lan trong thế kỷ 17...

TRIỆU HÀ DUY (Theo Ruvr)