Bài 3: Hành trình xuyên hai biển lớn

Tự tin vượt biển lớn

Chuẩn Đô đốc Phạm Hoài Nam, Ủy viên Trung ương Đảng, Tư lệnh Quân chủng Hải quân đã nhấn mạnh, đây là chuyến đi mang tính lịch sử, cho thấy sự trưởng thành thực sự của Hải quân nhân dân Việt Nam. Tại Ấn Độ, trả lời phỏng vấn phóng viên, Chuẩn Đô đốc Phạm Hoài Nam khẳng định: Đây là chuyến công tác bình thường, nhưng bộ đội Hải quân đã làm nên điều đặc biệt. Chuyến đi đã chứng minh khả năng của Hải quân Việt Nam. Việc tham gia Lễ duyệt binh tàu Hải quân quốc tế lần này cho thấy trình độ, bản lĩnh của Hải quân nhân dân Việt Nam nói chung, khả năng làm chủ tàu, vũ khí, trang bị của cán bộ, chiến sĩ Tàu hộ vệ tên lửa 011 Đinh Tiên Hoàng nói riêng. Lần đầu tiên Hải quân nhân dân Việt Nam hành quân xa, vượt hơn 5.000 hải lý (gần 10.000km), qua hai vùng biển lớn, sánh vai với đội hình tàu chiến quốc tế, tham dự một trong những Lễ duyệt binh tàu hải quân quốc tế lớn nhất từ trước đến nay, có sự góp mặt của Hải quân hơn 50 quốc gia, hàng trăm tàu chiến, máy bay hải quân các nước... 

Chuyến công tác của Tàu hộ vệ tên lửa 011 Đinh Tiên Hoàng cho thấy rõ sự trưởng thành của Hải quân nhân dân Việt Nam; khẳng định khả năng, trình độ đi biển của bộ đội Hải quân khi thực hiện nhiệm vụ trong những điều kiện khó khăn, phức tạp do điều kiện khí hậu, thủy văn, an toàn, an ninh hàng hải... ở các vùng biển lớn, các eo biển lớn... các vùng biển mà Hải quân chưa từng đi qua. Ngoài ra, chuyến đi cũng cho thấy sự tiến bộ vượt bậc trong khả năng làm chủ trang bị mới được tiếp nhận trong thời gian gần đây của kíp vận hành Tàu 011 Đinh Tiên Hoàng nói riêng, bộ đội Hải quân nói chung.

Có mặt trên tàu suốt hành trình, chúng tôi cảm nhận rõ tinh thần trách nhiệm, ý thức và lòng tự hào của tất cả thành viên đoàn đi trên Tàu 011 Đinh Tiên Hoàng tham gia chuyến công tác. Tinh thần trách nhiệm, trình độ đi biển của thủy thủ đoàn Tàu 011 Đinh Tiên Hoàng đã cho thấy Bộ đội Hải quân Việt Nam đã thực sự làm chủ những con tàu chiến hiện đại, đủ sức vươn ra xa hơn, vượt qua nhiều con sóng lớn, hoàn thành những nhiệm vụ khó khăn và vinh quang. Trong gần 10.000km hải trình, Tàu 011 đã hoạt động bền bỉ, hành trình đúng theo ý định của chỉ huy, ra vào nhịp nhàng khi nhập đội hình với tàu chiến của nhiều nước tại vùng cảng Vi-sa-kha-pát-nam.

Tàu 011 Đinh Tiên Hoàng còn được Đại tá Heri Tri, Trưởng đoàn Hải quân In-đô-nê-xi-a cũng dự Lễ duyệt binh tàu Hải quân quốc tế 2016 khen rằng, trong “làng tàu chiến” về dự Lễ duyệt binh năm 2016, tàu 011 Đinh Tiên Hoàng là một trong những con tàu đẹp, uy phong. Nghe Đại tá Heri Tri khen ngợi như vậy, chúng tôi hỏi “đùa” lại: Chắc tại Ngài đã từng đến Việt Nam, Ngài có ý khen cho chúng tôi vui. Đại tá He-ri Tri nói ngay: “Không phải đâu. Đúng là tôi đã tới Việt Nam. Được tham quan Hà Nội, Hạ Long, Thành phố Hồ Chí Minh... được làm việc với một số cơ quan, trong đó có cán bộ, giáo viên tại Học viện Quốc phòng Việt Nam, tôi rất có cảm tình với các sĩ quan trong Quân đội nhân dân Việt Nam, tôi còn mang theo cả phù hiệu của Học viện Quốc phòng Việt Nam đeo đến tận Ấn Độ đây. Tôi thấy Tàu 011 Đinh Tiên Hoàng thực sự cân đối, dáng khỏe. Nó là một trong những tàu chiến hiện đại ở khu vực”.

Trực tiếp tham gia và chỉ đạo đoàn công tác, Đại tá Lê Xuân Thủy, Phó tham mưu trưởng Quân chủng Hải quân, Trưởng đoàn công tác Quân chủng Hải quân dự Lễ duyệt binh xúc động chia sẻ: “Trong hơn 5.000 hải lý mà Tàu 011 Đinh Tiên Hoàng đã vượt qua, có nhiều vùng biển Hải quân Việt Nam chưa hề đi qua; điều kiện sóng gió, thủy văn cũng phức tạp, có lúc tàu đi trong sóng cấp 5, cấp 6, thậm chí cấp 7. Mọi khó khăn cũng qua đi, tàu đã an toàn cập bến. Tôi đánh giá cao sự nỗ lực của cán bộ, chiến sĩ tàu Đinh Tiên Hoàng cùng đoàn công tác Quân chủng Hải quân. Không chỉ khắc phục mọi khó khăn để hoàn thành hành trình an toàn, trong các công tác đối ngoại, các thành viên đã để lại ấn tượng tốt đẹp với người dân Ấn Độ, lực lượng Hải quân Ấn Độ cũng như thủy thủ đoàn các nước dự Lễ duyệt binh tàu Hải quân quốc tế 2016”.

Không phải tới khi đến Ấn Độ, mà ngay từ trong quá trình hành quân từ Thái Bình Dương, qua eo biển Ma-lắc-ca, sang Ấn Độ Dương, khi Tàu 011 Đinh Tiên Hoàng có kế hoạch phối hợp vận động, tổ chức huấn luyện chung trên biển với các đoàn cùng tham gia hành quân như In-đô-nê-xi-a, Ma-lai-xi-a, Ô-xtrây-li-a... đều được nước bạn đánh giá cao trong khả năng tổ chức hiệp đồng, thành thục trong hành quân và thể hiện tốt các kỹ năng xử lý tình huống trên biển, khả năng chia sẻ thông tin, phối hợp hành động giữa tàu Việt Nam với Hải quân các nước. Quá trình hợp luyện này rất thiết thực bổ ích khi Tàu 011 Đinh Tiên Hoàng tham gia đội hình khối với hàng chục tàu chiến các nước và gần 70 tàu chiến Ấn Độ trong quá trình vận động dàn đội hình theo thứ tự phân công; di chuyển và xếp đội hình trong lễ tiễn...

Thử thách ở eo biển Ma-lắc-ca

“Có tàu lạ di chuyển với tốc độ cao, các vị trí chú ý... Báo động chiến đấu. Toàn tàu báo động phòng, chống cướp phá tàu thuyền” - Khẩu lệnh của Trung tá, Thuyền trưởng Tàu 011 Nguyễn Quang Huy phát ra, tất cả tàu 011 Đinh Tiên Hoàng vào vị trí chiến đấu.

Thuyền trưởng Nguyễn Quang Huy vừa dứt khẩu lệnh, những bước chân chạy rầm rập, tiếng lách cách của dây súng. Tận dụng địa hình, địa vật trên tàu, các vị trí tập trung quan sát cao độ. Người quan sát bằng mắt thường, người quan sát bằng ống nhòm, bằng các thiết bị trên tàu. Chưa đến một phút, các báo cáo từ các vị trí liên tục gửi về vị trí chỉ huy qua bộ đàm. Từ vị trí từ máy, boong tàu, hành lang trái, hành lang phải... liên tục vang lên những báo cáo về mọi động thái của mục tiêu trên biển... Cứ như vậy, trong vòng gần một giờ luyện tập căng thẳng, dưới cái nắng chói chang trên biển Ma-lắc-ca, bộ đội trên tàu từ những vị trí của mình thoăn thoắt ẩn hiện, lợi dụng địa hình địa vật trên tàu, chắc tay súng, đánh bật nhóm cướp biển tấn công tàu từ nhiều hướng.

Báo cáo... vị trí bệ tên lửa; vị trí hành lang... đã an toàn... Những báo cáo lại liên tiếp chuyển về trung tâm chỉ huy, báo hiệu mọi vị trí đã an toàn. Cuộc thao diễn kết thúc. Trên đây là kịch bản chống xâm nhập tàu mà cán bộ, chiến sĩ Tàu 011 Đinh Tiên Hoàng thường xuyên phải luyện tập thành thục. Đặc biệt là khi đi qua eo biển Ma-lắc-ca, một trong những eo biển ẩn chứa nhiều nguy hiểm với nạn cướp biển hoành hành. Trên cương vị Trưởng đoàn hành quân, Đại tá Lê Hồng Chiến cho biết, quá trình hành quân từ Việt Nam tới Xin-ga-po để tới Ấn Độ và trở về trên quãng đường ngược lại, Tàu 011 Đinh Tiên Hoàng phải đi qua eo biển Ma-lắc-ca, đây là vùng biển khá phức tạp do có nhiều nhóm cướp biển hoạt động. Để chủ động đối phó, cán bộ, chiến sĩ tàu 011 Đinh Tiên Hoàng trên quãng đường đi từ Cam Ranh sang Xin-ga-po đã chủ động luyện tập các phương án chống cướp tàu. Ngoài ra, những phương án cứu hộ cứu nạn, những phương án sửa chữa khi tàu gặp sự cố cũng được tính toán cẩn thận.

Quan sát hành động của bộ đội trên tàu, Đại tá Lê Hồng Chiến cho biết, cuộc thao diễn như vậy là đạt yêu cầu. Khẩu lệnh của bộ đội dứt khoát, rõ ràng, thực hiện đúng ý đồ của chỉ huy đề ra. Nắm chắc tình huống, động tác chiến đấu gọn gàng, biết lợi dụng địa hình, địa vật, chủ động với tình huống. Nói về ý nghĩa của cuộc thao diễn, Chỉ huy hành quân Lê Hồng Chiến cho biết, việc luyện tập giúp bộ đội trên tàu chủ động với mọi tình huống, nhất là khi đi vào các vùng biển phức tạp. Chuyến công tác lần này đặc biệt quan trọng, bởi lần đầu tiên tàu Hải quân Việt Nam thực hiện chuyến công tác dài ngày, đi trên quãng đường xa, qua vùng biển nhiều quốc gia, nhiều kiểu khí hậu và nhiều kiểu sóng gió phức tạp, lại phối hợp với tàu hải quân của hàng chục quốc gia, vì vậy an toàn về người, về tàu là nhiệm vụ được đặt lên hàng đầu.

Sau cuộc thao diễn, tại vị trí chiến đấu, Trung úy QNCN Lê Phi Huấn, Xạ thủ, Ngành 2, Tàu 011 Đinh Tiên Hoàng cho biết, những cuộc thao diễn thực tế trên chuyến hành trình rất thiết thực với bộ đội. Trong điều kiện sóng to gió lớn và những nguy cơ an ninh an toàn hàng hải luôn rình rập, rèn luyện thường xuyên giúp bộ đội ứng biến nhanh với tình huống, tăng cường nhạy bén; bắt nhịp được với thực tế, giúp cho bộ đội tích lũy kinh nghiệm, hành động ngày càng chuẩn xác, nâng cao tinh thần cảnh giác và bản lĩnh.

Thuyền trưởng Nguyễn Quang Huy cho rằng, kết quả như những lần thao diễn vừa rồi cần được duy trì thường xuyên. Yếu lĩnh động tác, bản lĩnh, sự sáng suốt trong xử lý tình huống cần được rèn luyện thường xuyên. Giữa cái nắng chói chang, làn gió biển chưa kịp thổi khô những giọt mồ hôi, Trung úy Đàm Văn Thịnh, Phó trưởng ngành 7, Tàu 011 Đinh Tiên Hoàng tươi cười chia sẻ: “Bản thân chúng tôi ý thức rõ tầm quan trọng của chuyến đi. Ngay từ khi nhận thông tin về nhiệm vụ, chúng tôi luôn ý thức tìm hiểu thông tin về những vùng biển mình sẽ đi qua. Chính vì vậy, được học tập tình huống, chúng tôi luôn tuân thủ theo chiến thuật đã được phân công, có ý thức cảnh giác cao”.

Thuyền trưởng Nguyễn Quang Huy còn cho biết, không chỉ luyện tập vào ban ngày, mà cả ban đêm đây cũng là khu vực nguy hiểm, vì vậy cần cảnh giác cao độ. Thuyền trưởng Nguyễn Quang Huy cho biết, khu vực eo biển Ma-lắc-ca là eo biển đặc biệt quan trọng về an ninh và kinh tế. Nó là eo biển nhộn nhịp thứ hai trên thế giới, nối Ấn Độ Dương với Thái Bình Dương, là tuyến hải trình ngắn nhất giữa Trung Đông với châu Á nói chung và các nước thuộc vành đai Thái Bình Dương nói riêng. Mỗi năm có hơn 60.000 lượt tàu đi ngang với khoảng 30% giao dịch thương mại thế giới.

Với chiều dài 800km, Ma-lắc-ca uốn lượn không đều, nơi rộng nhất là 38km và chỗ hẹp nhất chỉ vẻn vẹn 1,2km, được gọi là “nút thắt cổ chai” Phillips Channel thuộc eo biển Xin-ga-po. Chính tại những chỗ hẹp nhất này, cho dù lưu lượng tàu cực lớn với những con tàu khổng lồ hàng chục vạn tấn nhưng rất hiếm khi xảy ra tai nạn. Đem thắc mắc này hỏi Thuyền trưởng Nguyễn Quang Huy, anh giải thích bằng cách cho tôi nhìn màn hình radar. Quả thật, trên màn hình radar, với phần mềm đi biển đã được cài sẵn và tích hợp toàn cầu, giao thông trên Eo Ma-lắc-ca rất trật tự, như những chiếc ô tô đang di chuyển trong những con đường có hệ thống phân làn giao thông rất đầy đủ. Những khu vực cấm đi được khoanh đỏ. Những khu vực tàu được lưu thông hiện rõ vạch kẻ, giống như đang đi trên làn đường của một con đường trên bộ. Những thiết bị hiện đại trên Tàu 011 Đinh Tiên Hoàng cho phép tàu nhận dạng được các tàu đi cùng chiều, ngược chiều, khoảng cách an toàn cho phép... Qua màn hình radar có thể thấy rõ, giao thông thông trên Ma-lắc-ca được bố trí rất khoa học, giúp các phương tiện qua đây được an toàn nhất.

Giây phút tiến vào eo Ma-lắc-ca, cảm giác lần đầu tiên đi trong một vùng biển lạ khiến ai cũng hồi hộp. Khác với việc đi qua những vùng biển thông thường khác, kíp lái tàu dường như cẩn trọng hơn. Các vị trí trực lái, hướng, ra-đa, máy, vị trí chỉ huy đều nghiêm trang. Khuôn mặt ánh lên niềm tự hào. Phía bên ngoài tàu, ngay từ khi bắt đầu vào khu vực eo Ma-lắc-ca, các vị trí quan sát luôn trong tư thế sẵn sàng.

Trong đêm tối, tất cả đèn trong ca-bin buồng lái tắt hết, cùng trực với kíp lái của Tàu 011 Đinh Tiên Hoàng trên vùng biển eo Ma-lắc-ca trong đêm mới thấy hết sự nhộn nhịp và tầm quan trọng của eo biển này. “Hành trình đi trên biển rất trật tự. Thông qua các phần mềm hàng hải tiên tiến trên thế giới được tích hợp vào phần điều khiển của tàu; thông qua hệ thống radar hiện đại, tất cả các luồng lạch, hướng đi, độ sâu, các khu vực cấm, các khu vực dành riêng cho các loại tàu khác nhau đều được quy định rõ ràng và hiển thị chính xác tới từng mét trên màn hình. Chính vì vậy, mặc dù đông tàu thuyền, luồng không lớn nhưng việc đi lại trật tự và an toàn”, Thượng úy Nguyễn Đức Minh, tập sự Trưởng ngành 2, tàu 011 cho biết.

Mặc dù tầm nhìn trong đêm hạn chế, nhưng thiết bị tích hợp phần mềm đi biển quốc tế chỉ rõ từng vị trí tàu, tốc độ, quốc tịch, loại tàu. Các kênh liên lạc theo tần số cũng đã được thông báo từ trước, giúp đội ngũ chỉ huy tàu và kíp trực nắm chắc tình hình từng khu vực biển mà tàu đang hoạt động. Có thể thấy rõ, từng vị trí hoạt động một cách hoàn hảo đã tạo nên một guồng máy hoạt động an toàn và trơn tru, còn tàu tiến về phía trước. Lần đầu tiên một tàu chiến Việt Nam đã vượt ra khỏi eo biển nổi tiếng này để tiến ra những vùng biển xa hơn, rộng hơn.

Bài, ảnh: NGUYỄN HÒA

Bài 4: Gọi tên Việt Nam ở Vi-xa-kha-pát-nam