Phóng viên (PV): Ông cho biết những kết quả nổi bật trong hợp tác quốc phòng giữa Việt Nam và Hoa Kỳ những năm gần đây?

Đại tá Thomas M.Stevenson: Rất nhiều điều khiến chúng ta có thể tự hào về sự hợp tác giữa Việt Nam và Hoa Kỳ trong những năm qua. Trước hết, hợp tác giữa hai nước trong hoạt động tìm kiếm các quân nhân Hoa Kỳ mất tích trong chiến tranh (MIA) đã thực sự bắt đầu từ cách đây hơn 30 năm. Gần đây, dù đại dịch Covid-19 khiến phía Hoa Kỳ không thể cử các chuyên gia sang Việt Nam, song các đối tác Việt Nam vẫn tiến hành được 11 đợt tìm kiếm và hồi hương hài cốt các quân nhân Hoa Kỳ. Chúng tôi thực sự cảm kích trước sự hỗ trợ của Việt Nam trong hoạt động này.

 Đại tá Thomas M.Stevenson.

Dĩ nhiên, chúng ta đã làm được nhiều điều hơn thế, chẳng hạn như việc hai nước phối hợp triển khai hoạt động rà phá bom mìn ở hai tỉnh Quảng Bình và Quảng Trị. Hiện nay, chúng ta đang tập trung vào việc hợp tác trong phòng, chống đại dịch Covid-19, bởi đây là một trong những vấn đề cấp thiết nhất. Chỉ trong tháng 7 này, Chính phủ Hoa Kỳ đã chuyển giao cho Việt Nam 5 triệu liều vaccine ngừa Covid-19 thông qua cơ chế COVAX.

PV: Hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh có thể được coi là ví dụ điển hình cho mối quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ nói chung và hợp tác quốc phòng giữa hai nước nói riêng. Theo ông, sự hợp tác này đã đem lại lợi ích gì cho hai bên?

Đại tá Thomas M.Stevenson: Trong những năm qua, Hoa Kỳ đầu tư rất lớn cho việc khắc phục hậu quả chiến tranh tại Việt Nam và điều này cho thấy Chính phủ Hoa Kỳ sẵn sàng xử lý những hậu quả do chiến tranh gây ra một cách có trách nhiệm. Ngoài hoạt động MIA, có thể kể đến những nỗ lực mà hai nước đã tiến hành trong việc xử lý chất độc dioxin, điển hình như dự án ở Đà Nẵng. Hiện nay, hai bên đang triển khai một dự án khác ở sân bay Biên Hòa với quy mô lớn hơn nhiều. Trong hoạt động rà phá bom mìn, sau quá trình hợp tác mạnh mẽ ở tỉnh Quảng Trị và Quảng Bình, công tác rà phá đang tiếp tục được mở rộng tại tỉnh Thừa Thiên Huế. Thông qua tất cả hoạt động hợp tác, từ cấp địa phương đến cấp quốc gia, lòng tin giữa hai nước ngày càng được thúc đẩy hơn nữa.

Theo tôi, khi xây dựng được lòng tin và giải quyết hậu quả của quá khứ một cách có trách nhiệm thì chúng ta có thể cùng nhau làm rất nhiều điều.

Máy bay của Công ty Trực thăng miền Bắc (Binh đoàn 18, Bộ Quốc phòng) trong một chuyến bay phục vụ hoạt động MIA. Ảnh: XUÂN NAM.

PV: Thời gian tới hai bên cần tập trung và đẩy mạnh những hoạt động cụ thể gì để có thể hiện thực hóa các cơ hội hợp tác?

Đại tá Thomas M.Stevenson: Tôi cho rằng Việt Nam và Hoa Kỳ vẫn còn rất nhiều dư địa để phát triển hợp tác. Dĩ nhiên, hiện tại, hợp tác phòng, chống dịch Covid-19 là ưu tiên cao nhất của hai nước. Chúng tôi cũng đang phối hợp với Việt Nam để xử lý các thách thức liên quan đến biến đổi khí hậu sau khi các cơn bão diễn ra vào năm ngoái gây thiệt hại lớn về người và của cho các tỉnh miền Trung của Việt Nam. Các kỹ sư, chuyên gia của hai nước hoàn toàn có thể làm việc, phối hợp với nhau để xây dựng nơi trú ẩn, tránh bão lũ cho người dân Việt Nam trong tình huống khẩn cấp. Mong rằng đại dịch sẽ sớm được đẩy lùi để chúng ta có thể tiếp tục những hoạt động hợp tác đã triển khai trước đây.

PV: Chuyến thăm chính thức Việt Nam sắp tới của Bộ trưởng Lloyd Austin có ý nghĩa như thế nào đối với sự phát triển quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ nói chung và giữa quân đội hai nước nói riêng, thưa ông?

Đại tá Thomas M.Stevenson: Bộ trưởng Lloyd Austin là đại diện cấp cao đầu tiên trong Chính quyền của Tổng thống Joe Biden đến thăm Việt Nam. Tôi rất mong người dân Việt Nam thấu hiểu và tin tưởng rằng, Hoa Kỳ là một đối tác đáng tin cậy, đặc biệt trong bối cảnh đại dịch Covid-19 đang diễn ra hiện nay. Và như đã nói ở trên, Việt Nam đã hỗ trợ Hoa Kỳ rất nhiều trong hoạt động MIA. Bởi vậy, nhân chuyến thăm lần này của Bộ trưởng Lloyd Austin, dự kiến hai bên sẽ ký bản ghi nhớ nhằm chính thức hóa cơ chế hỗ trợ của Hoa Kỳ đối với Việt Nam trong việc tìm kiếm các quân nhân Việt Nam mất tích trong chiến tranh, từ đó đáp lại sự giúp đỡ mà các bạn dành cho chúng tôi suốt mấy chục năm qua.

PV: Trân trọng cảm ơn ông!

VŨ HÙNG (thực hiện)