Tàu ngầm Kilo bắt đầu phục vụ trong quân đội Nga từ đầu những năm 1980, qua các giai đoạn, đến nay tàu ngầm Kilo đã có nhiều cải tiến và nâng cấp.

Tàu ngầm Kilo được thiết kế cho các mục tiêu chống lại các chiến hạm, các tàu ngầm khác, cũng có thể được dùng cho mục đích trinh sát và tuần tiễu. Tàu ngầm Kilo được các chuyên gia đánh giá là một trong những loại tàu ngầm diesel ít phát sinh tiếng ồn nhất. Tàu ngầm Kilo có thể phát hiện ra một tàu ngầm khác ở khoảng cách xa gấp ba đến bốn lần trước khi nó bị phát hiện, nên nó được ví là "sát thủ vô hình" dưới biển.

Tàu ngầm Kilo được thiết kế thành 6 khoang kín nước, được ngăn cách với nhau bằng các vách ngăn nằm ngang trong một thân tàu hai lớp. Thiết kế này cho phép tăng khả năng sống sót của tàu lên rất nhiều, nó vẫn có khả năng hoạt động bình thường khi bị bắn thủng một vài khoang. Thiết kế của tàu Kilo có nhiều cải tiến hơn so với các loại tàu ngầm cũ của Nga, động cơ công suất lớn hơn, tốc độ chân vịt cao hơn, giảm khả năng bị phát hiện hơn. Tàu ngầm này có khả năng lặn đến độ sâu tối đa là 300m, đạt tốc độ tối đa 20,3 hải lý/giờ khi nổi và 37 hải lý/giờ khi lặn; tầm hoạt động đạt tới 12.000 km. Tàu được trang bị hai động cơ diesel cực mạnh và chân vịt 7 cánh giúp giảm thiểu tối đa tiếng ồn. Hai bộ pin nhiên liệu, mỗi bộ chứa 120 pin trong khoang thứ nhất và thứ 3 trên tàu cho phép thời gian hoạt động tối đa của tàu lên tới 45 ngày. Tàu Kilo được trang bị hệ thống kiểm soát và chỉ huy đa nhiệm rất hiệu quả. Trung tâm của hệ thống là một máy tính tốc độ cao, có khả năng xử lý các thông tin và hiển thị một cách trực quan, ngay lập tức đưa ra các thông số như phần tử bắn, kiểm soát vũ khí cùng các hướng dẫn về điều khiển khác.

Vũ khí chính của tàu là 6 ống phóng ngư lôi cỡ 533 mm ở phía trước mũi tàu, tên lửa Novator Club-S và các bệ phóng tên lửa phòng không Igla. Ngoài ra, ống phóng ngư lôi có thể được sử dụng để rải mìn với cơ số 24 quả. Với hệ thống kiểm soát bắn hiện đại, chỉ mất hai phút, tàu Kilo có thể phóng lượt thứ nhất và sau năm phút thì có thể phóng lượt ngư lôi thứ hai. Cảm biến được lắp đặt trên Kilo là loại sonar MGK-400EM, giúp tàu có khả năng phát hiện được các sóng âm mà tàu nổi cũng như các loại tàu ngầm khác phát ra từ khoảng cách rất xa. Tàu còn được trang bị  thiết bị đối kháng điện tử (ESM), cảnh báo ra-đa và các thiết bị định vị dẫn đường.

Hiện nay, tàu ngầm lớp Kilo được sử dụng trong hải quân các nước Nga, Trung Quốc, Ấn Độ, I-ran, An-giê-ri...  

Đặng Văn Dũng