Tới cuối năm 2010, chính phủ Nhật Bản sẽ xem xét khả năng bãi bỏ điều luật cấm xuất khẩu vũ khí ra nước ngoài và cho phép các công ty trong nước được tham gia vào các gói thầu cung cấp vũ khí quốc tế hay thành lập công ty sản xuất quốc phòng liên doanh với nước ngoài.

Theo Flightglobal, nguyên nhân chính của việc xem xét bãi bỏ luật cấm xuất khẩu vũ khí của Nhật Bản là do dự án phát triển máy bay tấn công phối hợp (JSF) F-35 Lightning II. Tính tới thời điểm hiện tại, chính phủ quốc gia Đông Á này mới chỉ cho phép một ngoại lệ về việc xuất khẩu vũ khí ra nước ngoài là việc xuất khẩu công nghệ sản xuất tên lửa sang Mỹ phục vụ dự án nói trên.

Máy bay tuần tra Kawasaki XP-1. Ảnh: naval.com.br

Cũng theo nguồn tin này, lý do dẫn tới việc thay đổi luật pháp này của Nhật Bản là để tạo cơ sở cho các công ty sản xuất quốc phòng lớn nội địa- Mitsubishi Heavy Industries và Kawasaki Heavy Industries-được phép tham gia vào các dự án đa quốc gia về phát triển máy bay tiêm kích mới, tương tự như dự án Joint Strike Fighter của Lockheed Martin. Flightglobal căn cứ vào các nguồn tin từ ngành sản xuất quốc phòng của Nhật Bản cho biết, việc các công ty của nước này tham gia vào nhiều dự án quốc tế sẽ cho phép họ được tiếp cận và sở hữu nhiều công nghệ vũ khí mới.

Hiện tại, chính phủ Nhật Bản cũng rất quan tâm tới ý tưởng bãi bỏ điều luật cấm xuất khẩu vũ khí của nước này. Nhờ việc các hãng chế tạo vũ khí của Nhật Bản được tiếp cận với các công nghệ mới, nước này sẽ không phải chi những khoản tiền khổng lồ cho việc phát triển từ đầu các dự án vũ khí nội địa, trong khi tổng chi phí dành cho quốc phòng hàng năm của Nhật Bản trong thời gian gần đây hầu như không được bổ sung thêm. Điển hình là việc gần đây Nhật Bản đã từ chối mua bản quyền sản xuất máy bay trực thăng tấn công AH-64D Apache Longbow của Boeing vì giá thành quá cao.

Ngoài ra, khi được tham vào thị trường vũ khí thế giới, Nhật Bản cũng có thể xuất khẩu các máy bay sản xuất nội địa như máy bay tuần tra biển Kawasaki XP-1 hay máy bay tìm kiếm-cứu nạn ShinMaywa SAR. Tuy nhiên, vấn đề chính yếu sau khi bãi bỏ luật cấm xuất khẩu vũ khí là khả năng tham gia của các hãng chế tạo quốc phòng của Nhật Bản vào các dự án phát triển đa quốc gia trong lĩnh vực quân sự.

Cùng với thời điểm việc xem xét bãi bỏ luật cấm xuất khẩu vũ khí, Bộ Quốc phòng Nhật Bản đã công bố mở thầu tìm nhà cung cấp máy bay tiêm kích mới thay thế cho các phi đội McDonnell Douglas F-4 Phantom II cũ của quốc gia Đông Á này. Dự kiến, tham gia vào gói thầu này của Nhật Bản là hãng Lockheed Martin với sản phẩm F-35 và BAE Systems-Eurofighter Typhoon.

Tuấn Sơn (theo Lenta)