Hàng loạt nhà làm vườn vừa phản ánh tới báo QĐND về tình trạng vườn cây trị giá bạc tỷ của họ vừa làm hợp đồng cho thuê chưa được bao lâu, nay bỗng vàng lá, rụng cành, thiệt hại ước tính hàng chục tỷ đồng. Nguyên nhân: Chủ thuê đã “xiết cây” để ép ra trái sớm... Chúng tôi đã về Bình Dương tìm hiểu về thực trạng này.

Thuê xong là "xiết"!

Chúng tôi về xã Hiếu Liêm, huyện Tân Uyên (Bình Dương), đi đến đâu cũng nghe người dân thở vắn than dài vì hàng loạt cây ăn trái đặc sản như bưởi, cam, quýt… đang bị chết.

Cây bị "xiết" gốc

Nông dân Huỳnh Thanh Hoàng cho biết: “Tháng 8-2004, tôi có làm hợp đồng cho ông Trần Hoàng Tuấn (ngụ phường Thanh Bình, TP Biên Hòa, Đồng Nai) thuê 22.000 cây cam, quýt, bưởi trên diện tích 70.000m2 (7ha) trong thời hạn 6 năm đến hết ngày 30-5-2010 với số tiền là 1,8 tỷ đồng. Trong thời hạn hợp đồng, ông Tuấn phải chăm sóc, bảo quản tốt vườn cây đã thuê, và được thu toàn bộ sản phẩm. Thế nhưng, để tận thu, ông Tuấn đã “xiết” (cắt đứt vỏ giống như chiết cây nhưng độ hở khoảng 1cm) toàn bộ 22.000 cây có múi, bất chấp sự không đồng ý của người cho thuê. “Xiết cây” với mục đích ép cây ra hoa trái vụ để tận thu số lượng trái cây từ vườn thuê. Thay vì một năm thu hoạch một vụ hoa quả, ông Tuấn đã “xiết cây” ép ra hoa trái vụ để được thu hai vụ trong một năm. Có mặt tại vườn cây, chúng tôi nhận thấy toàn bộ cây của ông Hoàng cho thuê đã bị “xiết gốc”, nhiều cây có dấu hiệu vàng vọt, héo rụng lá, vỏ trái cây có nhiều nếp nhăn, mềm. Khi bổ thử một số quả đã chín, thì ruột, tôm của trái khô có vị đắng… Bà Lê Thị Lệ (vợ ông Hoàng) nghẹn ngào: “Chúng tôi đã bỏ ra gần 4 tỷ đồng để đầu tư vào vườn cây này, vì kẹt tiền mới cho thuê, vậy mà ông Tuấn “xiết cây” để lại hậu quả vườn cây khô héo như vậy. Tôi xót lắm!".

Thăm vườn anh Trần Văn Đại (ấp Cây Dâu, xã Hiếu Liêm) chúng tôi cũng nhận thấy nhiều cây có múi có dấu hiệu vàng, đổ lá do bị “xiết”. Anh Đại ngậm ngùi: “Tôi có mảnh vườn 3ha trồng cây có múi được khoảng 7 năm và cho ông Trần Hoàng Tuấn thuê 2ha. Là người có kinh nghiệm 15 năm trong nghề trồng cây có múi, tôi không bao giờ chấp nhận việc “xiết cây” cả. Nay tôi phát hiện ra việc làm của ông Tuấn thì đã muộn, cây bị “xiết” cả rồi. Ngày trước khi chưa cho thuê, cây xanh bao nhiêu thì nay cây vàng vọt sùi mủ, khô gốc, lá nhỏ lại…

Ông Nguyễn Văn Hồng (ấp Cây Dâu, Hiếu Liêm), người có kinh nghiệm 10 năm trong nghề, cho biết: “Trước đây, tôi cũng cho thuê vườn và cũng bị “xiết” cành cây bưởi. Sau đó vườn bưởi bị vàng lá, đến khi nhận lại vườn tôi phải chăm sóc cực nhọc lắm vì cây bị èo uột, sức đề kháng yếu và nhiều cây bị chết”.

Vườn cây của ông Hoàng Bị "xiết" làm rụng trái

Ông Lê Văn Xê – nông dân sản xuất giỏi nhất, nhì tỉnh Bến Tre-cho biết: “Tôi cũng có vườn cây ở Hiếu Liêm cho thuê, nhưng nếu tôi phát hiện người thuê “xiết cây” là tôi đơn phương hủy hợp đồng ngay vì làm như vậy là kiểu làm ăn chộp giựt, phản khoa học. Từ xưa đến nay chưa có nhà khoa học nào khuyến cáo người dân “xiết cây” có múi cả. Làm như vậy sẽ khiến tuổi thọ của cây bị suy giảm nghiêm trọng, gây rối loạn đến sinh trưởng và phát triển của cây”. Nếu như một năm thu một vụ hoa quả thì cây sẽ phát triển bình thường, hoa quả chất lượng tốt. Nhưng “xiết cây” ép ra hoa trái vụ để tận thu được hai vụ trong năm tuổi thọ của cây sẽ giảm, chất lượng hoa, quả sẽ bị ảnh hưởng và sâu bệnh dễ xâm nhập. Trung bình, nếu một cây có tuổi thọ 10 năm, nhưng nếu ép ra hoa trái vụ thì tuổi thọ chỉ còn được 5 năm, thậm chí còn thấp hơn nữa. Những người đi thuê vườn cây họ chỉ biết có lợi trước mắt vì họ chỉ ký hợp đồng 5-6 năm. Sau khi hết hợp đồng trả lại cho chủ họ không cần biết đến cây sống hay chết. Cuối cùng người chủ vườn vẫn bị thiệt hại.

Cần sớm ngăn chặn

Trao đổi với chúng tôi, anh Nguyễn Văn Huy - Phó chủ tịch UBND xã Hiếu Liêm (Tân Uyên) - cho biết: "Xã đã nhận được đơn, thư tố cáo của người dân về việc một số người thuê vườn cây tiến hành “xiết cây” làm cây bị chết, trong đó có trường hợp ông Huỳnh Thanh Hoàng tố cáo ông Trần Hoàng Tuấn. Chúng tôi đã mời hai bên lên hòa giải nhưng không thành. Hiện nay, hồ sơ vụ việc xã đã chuyển lên Tòa án huyện Tân Uyên để giải quyết. UBND xã chỉ quản lý về hành chính, còn về chuyên môn, kỹ thuật trồng cây như thế nào chúng tôi không nắm…".

Theo Trung tâm Khuyến nông tỉnh Bình Dương, việc khoanh vỏ hay tỉa cành với cây ăn trái hiện chỉ áp dụng cho cây nhãn, xoài, chôm chôm. Nếu “xiết cây” có múi sẽ dẫn đến cây bị xì mủ, chảy nhựa thân cành, tạo điều kiện thuận lợi cho nấm Phytophthora dễ xâm nhiễm làm thối cành, có thể chết cây. Ngoài ra, do sự tái tạo lớp vỏ cây có múi chậm hơn so với các loại khác nên việc áp dụng khoanh vỏ là không thể chấp nhận.

Ông Huỳnh Thanh Hoàng nói: Qua sự việc xảy ra với gia đình tôi, tôi muốn cảnh báo hiện tượng đang xảy ra phổ biến ở nhiều địa phương để bà con nông dân có vườn cho thuê nên tránh. Nếu không, chỉ vài ba năm nữa sản lượng trái cây khó mà được như bây giờ. Nếu như ông Tuấn “xiết cây” như vậy đến hết hợp đồng (tháng 5-2010) thì vườn cây của tôi sẽ không còn gì và phải trồng lại từ đầu”.

Chúng tôi đề nghị các cơ quan chức năng của tỉnh Bình Dương cần vào cuộc ngay để có biện pháp ngăn chặn kịp thời.

Bài và ảnh: PHAN ANH