QĐND - “Vi vu đèo dốc vượt qua/ Trèo lên bao đỉnh nóc nhà Trường Sơn/Nắng mưa Tây Bắc chập chờn/Đường như rồng lượn đuổi vờn mây bay…”. Những câu thơ của Thiếu tướng Hoàng Kiền – Giám đốc Ban quản lý dự án 47 (Bộ Tổng tham mưu) gợi lên nhiều cảm xúc khi chúng tôi trở lại các nẻo rừng biên cương Thanh Hóa, Nghệ An, Tây Bắc, nơi những cung đường tuần tra biên giới đang tiếp tục vươn dài trong mùa hoa đào, hoa mận…

Những đoạn đường xuyên mây

Đoàn cán bộ của Bộ Tổng tham mưu do Thiếu tướng Nguyễn Kim Sơn – Cục trưởng Cục Chính trị dẫn đầu đã đến “xông đất” đầu xuân công trình xây dựng đường tuần tra biên giới thuộc huyện Quan Sơn (Thanh Hóa). Tham gia đoàn công tác còn có Thiếu tướng Lê Phúc Nguyên – Tổng biên tập Báo Quân đội nhân dân; Đại tá Nguyễn Công Linh-Bí thư Đảng ủy, Phó giám đốc Ban quản lý dự án 47 cùng một số cán bộ của các cơ quan chức năng Bộ Quốc phòng.

Tham gia thi công những gói thầu ở huyện miền núi phía tây Thanh Hóa này có Tổng công ty 319 (QK3), Công ty 49, Đoàn H29 (BTL Công binh), Đoàn M31 (Công binh Hải quân), H99 (Binh đoàn Quyết Thắng)... Từ mồng 8 Tết Tân Mão, lực lượng thi công của các đơn vị đã có mặt đầy đủ và tiếp tục triển khai nhiệm vụ trên công trường.

Đường tuần tra biên giới khu vực Sơn La, một bên là vực sâu, một bên là núi đá.

Chỉ vài làn mưa xuân giăng mắc lúc buổi sáng mà con đường dẫn vào địa điểm thi công đã lầy lội, trơn trượt. Lên tới lán trại của những đơn vị nằm ở độ cao 300-400m trở lên thì mây mù bao phủ dày đặc, tầm nhìn xa chỉ vài chục mét. Anh em cho biết, hầu như quanh năm sương mù như thế, số ngày nắng thật hiếm hoi. Cả một dải biên cương trùng điệp, mây mù trùm kín núi rừng. Ở nơi rừng sâu, núi cao, xa trục đường chính nên các đơn vị đều quan tâm đến điều kiện ăn ở sinh hoạt chu đáo cho bộ đội theo phương châm “An cư mới lạc nghiệp”. Đoàn H99, H29 và Công ty 49 có nhà khung sắt, lợp tôn; có máy phát điện và đầy đủ sách báo, ti-vi. Đặc biệt, anh em còn làm được sân chơi thể thao, vườn trồng rau xanh và chuồng trại chăn nuôi gà, lợn, chó, ngan, vịt. Mùa đông, bộ đội được tắm nước nóng. Dịp Tết vừa qua, anh em tổ chức thành hai đợt về ăn Tết, duy trì 50% quân số trực ở công trường, vừa trông coi vật tư, máy móc, vừa vui xuân cùng bộ đội biên phòng và bà con các dân tộc thiểu số vùng biên giới.

Nhờ bảo đảm đời sống vật chất, tinh thần đầy đủ lại có nguồn vốn do Ban quản lý dự án 47 (BTTM) đáp ứng kịp thời nên các đơn vị đều cố gắng thi công đúng tiến độ đề ra. Trước khi nghỉ Tết, hầu hết các gói thầu đã hoàn thành việc thông tuyến và bắt đầu công việc san nền, xây cống.

Ở đoạn tuyến chạy qua Con Cuông, Tương Dương, Kỳ Sơn, Thanh Chương (Nghệ An), gặp các đơn vị COECCO, B14 (Công binh QK4), Binh đoàn Trường Sơn, chúng tôi cũng chứng kiến một khí thế ra quân đầu xuân sôi động và hiệu quả cao như thế.

Mùa xuân đầu tiên

Xuân Nha, một xã biên giới nghèo thuộc huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. Dọc con đường đang trải nền, đồng bào Mông đã dựng nhà sàn, bám đường, mở quán làm ăn. Theo lời kể của Trung tá Nguyễn Văn Thăng, Phó giám đốc Xí nghiệp TK21 (Công ty 319), mới hơn một năm trước, hôm đón thủ trưởng Bộ Tổng tham mưu vào kiểm tra, ô tô không chạy nổi, xe máy cũng chịu, đành mời các thủ trưởng ngồi lên một chiếc xe ủi bánh xích, lò dò như con rùa xuyên đồi, vượt suối vào tuyến.

Kiểm tra đoạn đường ở Nà Khoa (Mường Nhé, Điện Biên) do công ty Trường Thành thi công.

Đồng bào dân tộc Mông ở đây rất nghèo, tập tục còn nhiều lạc hậu, lương thực, thực phẩm phải ra tận Mộc Châu mua về. Công nhân, lao động phổ thông đều phải đưa 100% từ dưới xuôi lên làm việc. Cát, đá, vật liệu cũng phải “cõng” từ Hòa Bình, Mộc Châu lên. Chỉ có con đường độc đạo, hai đơn vị TK21 và Xí nghiệp 665 phải nhường nhau, “anh chở vật liệu, tôi thi công”. Nhờ chủ động tìm mỏ đá, bố trí tốt vốn, vật liệu, nhân lực, con đường cứ thế nhanh chóng vươn dài. Anh Thăng kể, đồng bào nơi đây từng mơ ước có một con đường từ bao năm nay. Ban đầu, con đường chưa có trong phương án xây dựng. Một dự án được nước ngoài hỗ trợ song triển khai rất chậm vì vốn rót quá ít. Trong một cuộc họp, chính đồng chí Thào Xuân Sùng, Bí thư Tỉnh ủy Sơn La đã trực tiếp đề nghị Đại tướng Phùng Quang Thanh, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng quan tâm, đưa tuyến đường Xuân Nha vào dự án đường tuần tra biên giới.

Anh Trần Khánh Hòa, chỉ huy trưởng công trường TK21 xúc động nói: “Mùa xuân này hoa đào nở muộn nhưng lại là mùa xuân đầu tiên Xuân Nha vui đến thế. Đường mở đến đâu, nhà mới mọc đến đó. Ven suối, đồng bào tấp nập rửa xe máy mới mua. Ngày trước, có tiền đấy nhưng không mua xe vì không có đường.

Hạt xi-măng vùng biên kể chuyện

Đêm Mường Nhé đã về khuya, gió Lào hầm hập nhưng Trung tá Hà Đức Thuận, Giám đốc Xí nghiệp xây lắp 1-Công ty Trường Thành cùng anh em công nhân vẫn chụm đầu bên màn hình ti-vi chỉ trỏ, bàn tán. Từ bản Nà Khoa ra Điện Biên xa tới 180km, thiếu thực phẩm, thiếu sách báo, người lính đã quen thiếu thốn. Năm ngoái, để đẩy nhanh tiến độ khi còn vướng mặt bằng, lại bị kẻ xấu kích động bà con người Mông, anh Thuận cùng anh em bê cả những chiếc ti-vi mới mua tặng cho đồng bào kèm loa, đài cho các thôn bản. Sáu hộ dân đòi đền bù giải tỏa nhưng trước những việc làm tốt của bộ đội, đã hiểu ra, không đòi tiền, chỉ đòi… ở lại ven đường vì thấy con đường làm xong quá đẹp! Hôm nay, Thuận và anh em đang xem một đĩa vi-đê-ô quay cảnh Đoàn H19 đang đổ bê-tông mẫu. Công ty Trường Thành tham gia làm đường, không thể để thua chị kém em, phải xem để học, để làm sao cho thật tốt.

Nói về sự ra đời cái đĩa này, sâu xa phải nói đến thực tế ở nước ta vẫn chưa có tiêu chuẩn hóa đường bê-tông xi-măng, Thiếu tướng Hoàng Kiền từ mô hình làm tốt của các công ty: ACC, Tân Cảng tại Tây Nguyên đã trực tiếp biên soạn thành tài liệu gần 100 trang rồi chính ông lại trực tiếp lên lớp tập huấn, triệu tập hàng trăm đơn vị thi công về học. Năm 2009, Đại tướng Phùng Quang Thanh đã biểu dương và đề nghị phát triển sáng kiến của Thiếu tướng Hoàng Kiền thành đề tài khoa học cấp Bộ Quốc phòng. Tuy nhiên, do vướng nhiều thủ tục, đề tài cấp bộ vẫn chưa ra đời. Cái thiết thực hơn được ra đời trước chính là đĩa hình này để làm mẫu trực quan cho anh em học theo, làm theo.

Nhưng vẫn còn không ít những cam go, nhọc nhằn. Ngược ngàn Mường Nhé, hôm chúng tôi về huyện Sốp Cộp của Sơn La, đang mải ngắm những cây gạo đỏ rực ven đường, chợt nghe Thiếu tướng Hoàng Kiền lệnh cho lái xe phanh “két”. Bên đường, một nhóm công nhân đang đổ bê-tông.

- Hình như bê-tông hơi nhiều nước, xuống xem sao!

Ngồi trên xe mà ông Kiền vẫn đoán trúng phoóc bê-tông nhão. Một đoạn đường ngắn do Công ty 99 mới đổ bị ông liên tục lắc đầu khi phát hiện vài vết nứt:

- Một hạt xi-măng đưa lên đây tốn bao tiền của mà các cậu làm thế này sao?

Lệnh: Xúc bỏ toàn bộ bê-tông đã trộn, cho máy xúc gỡ toàn bộ đoạn đường đã đổ. Làm lại!

Hôm trước, vào kiểm tra chi nhánh Hòa Bình của Tổng công ty Thành An, lãnh đạo Ban quản lý dự án 47 cũng rất gay gắt trước việc chậm trễ tiến độ. Đã có rất nhiều việc làm như thế để mỗi ngày mới ở vùng biên, con đường bê-tông xi-măng vươn dài, sáng lên dọc dáng hình đất nước.

Bài và ảnh: ĐỨC TOÀN – THÁI MINH