“Đạo Vàng Chứ” và những hệ lụy… buồn (Kỳ 4)

Trong quá trình đi lấy tư liệu để làm phóng sự này, luôn thường trực trong đầu chúng tôi những câu hỏi: Tại sao biết theo “đạo Vàng Chứ” là khổ mà vẫn có hộ đồng bào theo? Để “giải thoát” đồng bào khỏi những trói buộc với “đạo Vàng Chứ” khi đã trót nghe theo thì phải làm gì? Đâu là khâu quyết định? Không lẽ...

Tiếng nói từ đồng bào dân tộc

“Đạo Vàng Chứ” đang là vấn đề gây bức xúc trong công tác quản lý an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội cũng như triển khai các hoạt động xóa đói giảm nghèo trong đồng bào các dân tộc. Những người theo “đạo Vàng Chứ” không chỉ tuyên truyền, lôi kéo, cô lập, lừa dối làm các hộ dân tộc Mông di cư, gây ra sự biến động và phá vỡ kết cấu tổ chức ở cơ sở mà còn ngăn cản việc triển khai trong các hộ dân ở đây.

Những vấn đề này được thể hiện ngay trong tâm tư của rất nhiều người đã “chán đạo”, “nhạt đạo” mà ngay trong một số người đang theo “đạo Vàng Chứ”. Anh Vừ Sáy Chư, người đã một thời theo “đạo Vàng Chứ” khẳng định: Theo “đạo Vàng Chứ” không được cái gì, chỉ “được” khổ hơn thôi. Không hơn gì người không theo đạo cả. Theo “đạo Vàng Chứ” còn phải đóng góp hằng tuần khi đi cầu nguyện, không được ăn tiết canh, không được thờ cúng ông bà. Đã thế, theo “đạo Vàng Chứ” lại đi làm trái với pháp luật, làm bừa, làm dối. Mình không theo nữa đâu. Nói rồi anh Vừ Sáy Chư liên hệ: Đấy. Mấy người theo “đạo Vàng Chứ” ở bản Cà Là Pá đấy. Nghe theo những người “trưởng đạo”, vào rừng chặt phá, tranh đất của nhau. Khi cán bộ đến giải quyết, phải chạy trốn vào rừng. Sợ quá, phải mắc võng ngoài rừng ngủ. Nghe theo họ, làm theo họ thì phải chịu khổ thôi.

“Đạo Vàng Chứ” gắn liền với di cư, phá rừng, thất học và đói nghèo ở Tây Bắc, Điện Biên

Cũng chung tâm sự như anh Vừ Sáy Chư, trưởng bản Cà Là Pá bộc bạch: Mình là trưởng bản, mình không theo đạo. Người theo đạo gây khó khăn với mình. Mấy năm rồi, do số người di cư đến đông, đất không có sản xuất. Tranh chấp đất rồi dẫn đến cãi cọ, thù ghét nhau, mất hết cả tình anh em. Vàng Chứ cứ nói, ai đi theo Vàng Chứ thì sẽ không bị ốm. Nhưng những người theo vẫn ốm. Vàng Chứ lại bảo. Ốm không cần đến bệnh viện, Vàng Chứ cho nước uống là khỏi. Có bao nhiêu người nghe theo. Cũng đến xin nước của Vàng Chứ uống mà có khỏi đâu. Đến lúc sắp chết thì vẫn phải đưa lên bệnh viện chữa đó thôi. Năm 2009, bản Cà Là Pá bị dịch lỵ, sốt phát ban (sởi) tới mấy trăm ca, chủ yếu là trẻ em. Lúc đó có thấy Vàng Chứ đâu, chỉ có mấy chú Bộ đội Biên phòng đến khám rồi cho thuốc uống, mới chữa khỏi.

Khi chúng tôi hỏi ông Sình Quán Pao, sinh năm 1957, ở bản Huổi Dạo, xã Nà Bủng: Ông thấy theo “đạo Vàng Chứ” có lợi gì không? Ông Pao cười nhạt: Ôi. Không thấy được lợi gì đâu. Có theo cũng chả được gì. Vẫn đói, vẫn khổ. Nhà nước vẫn phải cho gạo, cho mái lợp. Mấy người nuôi được con trâu, con bò, bán đi mua được cái xe máy, mua được cái điện thoại. Mấy người “trưởng đạo” lại bảo, chúa cho đấy. Đi săn cả đêm, bắn được con thú, mấy người đấy cũng bảo, chúa cho đấy. Con trâu chóng lớn, con bò chóng to, họ cũng bảo chúa cho đấy. Chúa có đâu mà cho. Bà con mình làm ra chứ. Nói dối thế thì không phải người Mông mình rồi. Chúng tôi lại hỏi tiếp: Đang theo “đạo Vàng Chứ”, nay không theo nữa, họ bảo những người theo đạo không giúp cho mượn cái cày, cái cuốc. Rồi, họ gây khó khăn trong làm nương, trồng cấy, tranh chấp đất với ông thì làm sao? Ông Páo vỗ vỗ tay lên trán, kéo chiếc điếu ục vào lòng, mồi điếu thuốc lào, châm lửa kéo một hơi thật dài. Sau khi thư thả nhả hết khói, ông thủng thẳng nói: Cái đó thì có đấy. Không theo họ thì họ chèn ép nhiều lắm. Khó khăn họ không giúp đâu. Nhưng khó khăn đã có mấy chú ở đồn Biên phòng giúp rồi. Nếu khó quá, mình sẽ nói với xã chứ. Người Mông mình, cả đời, sáng thức dậy là chỉ biết tiếng khóc. Khổ nhiều rồi. Nay có Đảng, Nhà nước lo cho cái ăn, cái mặc, giúp mái lợp nhà, giúp trâu để nuôi. Vàng Chứ chỉ nói nhưng có làm được gì cho dân đâu. Mình phải nghe theo cái mình nhìn thấy chứ.

Hiện tại, ở xã Nà Bủng, Nà Hỳ, Leng Su Sìn, Chung Chải... có rất nhiều người “nhạt đạo” song chưa dám bỏ để trở về truyền thống cũ của dân tộc mình. Trong các buổi cầu nguyện, mọi người kháo nhau theo “đạo Vàng Chứ” chán lắm, chả được gì lại mất tiền. Tìm hiểu về hiện tượng trên, chúng tôi mới hay. Tuy chán, “nhạt đạo” song họ chưa dám bỏ vì hiện nay, ở những nơi có “đạo Vàng Chứ”, nhất là các bản, trưởng bản là “trưởng đạo”, khi có chính sách xét hộ đói nghèo để được hưởng trợ cấp của Nhà nước hay tiền Tết, tiền cứu trợ thì những người “trưởng đạo” ở đó thường ép, khống chế, không đưa những người ngoài đạo, bỏ đạo vào danh sách của bản gửi lên trên. Họ thường chỉ đưa danh sách các hộ theo đạo vào. Hầu như ở các bản như thế này, các trưởng bản là “trưởng đạo” đã lợi dụng dân chủ ở cơ sở để cô lập và khống chế số người “chán đạo”, muốn bỏ đạo và không theo đạo.         

Để có một “thiên đường” cho dân

Xuất phát từ nhu cầu tín ngưỡng của nhân dân, Pháp lệnh Tín ngưỡng tôn giáo đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XI thông qua ngày 18/6/2004 và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 15/11/2004. Đặc biệt, ngày 4/2/2005, Thủ tướng Chính phủ đã ra Chỉ thị số 01/2005/CT-TTg về một số công tác đối với đạo Tin lành. Cũng nhận thấy những khó khăn trong đời sống của đồng bào dân tộc, Đảng và Nhà nước đã có rất nhiều chính sách, đề án nhằm hỗ trợ xóa đói giảm nghèo và phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, ổn định bền vững đời sống trong đồng bào các dân tộc. Đồng bào dân tộc trên các tuyến biên giới được thụ hưởng từ các chính sách này rất nhiều.

Tuy nhiên, Pháp lệnh của Quốc hội, các Nghị định của Chính phủ cũng như các chính sách khác nhằm hỗ trợ giúp đồng bào xóa đói giảm nghèo, ổn định đời sống bền vững thì trước hết cần có thái độ dứt khoát với cái gọi là “đạo Vàng Chứ” đang diễn ra ở các xã, bản ở đây. “Đạo Vàng Chứ” không phải là đạo hay một tôn giáo nào cả. “Đạo Vàng Chứ” chỉ là một thứ “tà đạo” đã xuyên tạc và làm thay đổi sự thuần khiết của đạo Tin lành. Lợi dụng vào đạo Tin lành đã được Nhà nước công nhận để truyền bá cái gọi là “đạo” mà thôi. Bởi, nếu bất cứ một người dân nào khi đã theo đạo, trở thành “con chiên” của chúa thì đều phải thụ lễ Báp têm và biết 28 tín điều căn bản cũng như các lời răn của chúa. Ở “đạo Vàng Chứ” không có một tín đồ nào biết về những điều rất cơ bản trên mà chủ yếu là do chính những người tự phong “trưởng đạo” “vẽ” nên theo chủ quan của họ.

Không những thế, có rất nhiều người chưa được Tổng hội Hội thánh Tin lành Việt Nam (miền Bắc) hay Tổng Liên hội Hội thánh Tin lành Việt Nam (miền Nam) cấp chứng chỉ tư cách pháp nhân trong hoạt động truyền giáo mà đều tự phong. Trong quá trình truyền đạo, những người này đã lôi kéo, tập hợp lực lượng, có âm mưu chống phá cơ quan Nhà nước, ngăn cản người dân thực hiện nghĩa vụ công dân trong xây dựng trường học ở Mường Mươn như Lý A Dế; sử dụng súng quân dụng bắn chết người khi không theo sự lôi kéo của họ như trường hợp của cụ Giàng Xè Páo ở Nà Bủng. Hay như việc chống đối không nghe trưởng bản phổ biến các chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước cũng như về thời vụ gieo trồng ở bản Cà Là Pá, Leng Su Sìn...

Chúng tôi có đem những vấn đề trên trao đổi với một số vị chức sắc của Tin lành. Khi nghe xong, mọi người đều cho rằng, những việc làm trên là trái với giáo lý. Những người theo Tin lành không làm chuyện như thế.

Trong Kinh thánh, chúa có dặn: Chúa ở khắp mọi nơi. Chúa trên đầu mọi người. Ở đâu kính chúa thì ở đó có chúa. Trong lời răn của chúa cũng đã nói: Bao giờ con chim đại bàng chui qua lỗ kim, thì khi đó, kẻ làm điều ác mới lên được thiên đàng. Đem những lời của chúa răn dạy soi vào giáo lý của “đạo Vàng Chứ”. Rõ ràng, giáo lý của “đạo Vàng Chứ” đi trái với những điều răn dạy trên.

Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Điều 70 đã ghi rõ: “Công dân có quyền tự do tín ngưỡng, theo hoặc không theo một tôn giáo nào. Các tôn giáo đều bình đẳng trước pháp luật... Không ai được xâm phạm tự do tín ngưỡng, tôn giáo hoặc lợi dụng tín ngưỡng tôn giáo để làm trái pháp luật và chính sách của Nhà nước”. Ngay trong các Nghị định số 69/NĐ-CP ngày 21-3-1991, Nghị định số 26/ NĐ-CP ngày 19-4-1999 và Pháp lệnh về Tín ngưỡng tôn giáo đều khẳng định: “Mọi hoạt động mê tín dị đoan được bài trừ, mọi hành vi lợi dụng tôn giáo để phá hoại nền độc lập dân tộc, chống lại nhà nước xã hội chủ nghĩa, phá hoại chính sách đại đoàn kết toàn dân, làm hại đến nền văn hóa lành mạnh của dân tộc, ngăn cản tín đồ làm nghĩa vụ công dân đều bị xử lý theo pháp luật”.

Lời kết

Khi chúng tôi rời Điện Biên, ai cũng canh cánh trong lòng về con số hộ đói nghèo trong đồng bào các dân tộc ở đây, nhất là trong đồng bào Mông, đặc biệt là trong số hộ di cư quá cao. Để có thể xóa đói giảm nghèo bền vững cho các hộ gia đình này là cả một quá trình dài và không kém phần vất vả.

Trong rất nhiều việc phải làm để đạt mục tiêu đó, sẽ có một “thiên đường” thực sự đến với đồng bào khi loại bỏ được cái gọi là “đạo Vàng Chứ” ra khỏi đời sống tinh thần cũng như đời sống sinh hoạt hàng ngày. “Đạo Vàng Chứ” đã và đang mang đến những hệ lụy... buồn cho cả vùng đất và đồng bào dân tộc nơi đây.

 Theo Báo Biên Phòng

“Đạo Vàng Chứ” và những hệ lụy… buồn (Kỳ 1)
“Đạo Vàng Chứ” và những hệ lụy… buồn (Kỳ 2)
“Đạo Vàng Chứ” và những hệ lụy… buồn (kỳ 3)