QĐND Online -  Bên dòng sông Tam Kỳ có một xóm nhỏ chỉ vỏn vẹn 55 nóc nhà, nhưng vài năm trở lại đây có gần hai chục người mắc bệnh tâm thần. Chúng tôi vượt đò ngang vào thôn Tân Phú, xã Tam Phú, Thành phố Tam Kỳ, khi người dân trong xóm nhao nhác đuổi theo một người tâm thần đang chạy quanh xóm...

Bi kịch của nhiều gia đình...

Thấy chúng tôi ngạc nhiên, bà lão chèo đò chậm rãi nói: "Nó là thằng Phúc, con ông bà Liệu - Bường trong xóm Cồn, thôn Tân Phú đó! Chắc mới bị tuột khỏi xích nên chạy ra phá làng phá xóm. Nhà đó tội ghê lắm! Có bốn đứa thì ba đứa con lớn đề bị tâm thần cả!". Chúng tôi cập bờ cũng là lúc mọi người đã "bắt" được người tâm thần kia.

Bà Bường (bên trái) đang kể lại hoàn cảnh của mình.

Vợ chồng ông Trần Văn Liệu là có "hoàn cảnh" nhất vì ông bà có bốn người con thì ba người bị tâm thần, trong đó một người bị nặng phải xích lại. Chúng tôi ngồi trong ngôi nhà tuềnh toàng của gia đình để nghe nói về cuộc sống khốn khổ của vợ chồng họ. "Các chú thấy đấy! Chỉ cần sơ ý một cái là nó thoát ra! Lúc thì trốn trong bụi rậm hù trẻ con hay người già. Lúc thì cầm gậy cầm gạch ném lên tàu thuyền, lúc thì cởi quần áo chạy khắp xóm rồi gào thét inh ỏi, lúc ăn cơm lên cơn thì đập đầu vào tường… Chúng tôi chỉ giữ nó ở nhà thôi cũng đã đủ vất vả rồi, nói gì chuyện làm ăn kiếm sống nữa. Nhiều lúc nhìn thấy con cái mình như vậy đau lòng lắm mà biết làm sao", vợ chồng ông Liệu, bà Bường ngồi kể trong nước mắt.

Nhìn cậu con trai Trần Văn Phúc bị xích lại một góc nhà, đang gào thét, chửi bới và khóc lóc thảm thiết, chúng tôi không khỏi động lòng trắc ẩn về hoàn cảnh của gia đình ông Liệu. Hai vợ chồng đã gần sáu mươi tuổi, ngày ngày vẫn phải cào hến kiếm được đôi ba chục ngàn mưu sinh, thi thoảng có đi biển nhưng cũng chẳng đáng là bao. Trong khi tiền sinh hoạt, tiền thuốc thang cho hai đứa con tâm thần đã gấp mấy lần số tiền ông bà làm ra được.

Theo anh Nguyễn Tấn Đồng, Trưởng thôn Tân Phú, trước năm 2000, xóm chỉ có ba bốn trường hợp tâm thần. Đến năm 2005, con số tăng thêm 11 và hiện là 17 người bị tâm thần, trong đó một số người đã "có sổ" chứng nhận của bệnh viện, còn lại đang ở mức nhẹ hơn và thỉnh thoảng mới "lên cơn". Những người bị bệnh tâm thần nơi đây đa phần có tiền sử bình thường, phát bệnh không do nguyên nhân gia đình, xã hội hay vì... yêu đương.

Những nỗi đau ở xóm tâm thần...

Tân Phú là một thôn nghèo, được chia thành mấy tổ nhỏ, nhưng những người bị bệnh tâm thần lại tập trung nhiều ở xóm giữa, gọi là xóm Cồn (Cồn Hến - NV).  Hầu hết những người tâm thần nơi đây đều là thanh niên, nếu không bị bệnh thì sẽ là những lao động trụ cột của gia đình. Anh Nguyễn Văn Chất, cưới vợ chưa được bao lâu thì đổ bệnh. Chỉ trong một đêm anh phá tan hoang cửa nhà. Phá phách nhiều quá, cha mẹ anh đã gửi anh lên Bệnh viện Tâm thần Quảng Nam điều trị. Anh Nguyễn Văn Vụ, chơi đàn ghi-ta và hát vọng cổ rất hay, nhưng câu vọng cổ chưa kịp dứt anh đã lên cơn, khóc như một đứa trẻ. Không chỉ nam thanh niên, nhiều phụ nữ cũng là bệnh nhân tâm thần.

Ông Hồ Văn Thống, người dân xóm Cồn chua chát nói: "Từ trước tới nay, xóm làng mới có nhiều người điên như thế. Nhà tôi nằm ở giữa xóm, nên thường xuyên chứng kiến những cảnh dở khóc dở cười. Gia đình phải đóng cửa suốt ngày đề phòng họ ném đá vào”.

Một người tâm thần đi trong xóm.

Làm gì để sẽ cứu xóm nhỏ?

Thương cảm trước hoàn cảnh quá đặc biệt của vợ chồng ông Liệu, trước Tết Nguyên đán, chính quyền địa phương cùng các tổ chức xã hội đã quyên góp xây dựng cho gia đình ngôi nhà trị giá hơn 12 triệu đồng. Nhà đã xây xong lâu, nhưng chưa có tiền làm cửa. Nếu có cửa khóa chặt, thì rất tiện quản lý mỗi lần mấy đứa con lên cơn. "Mấy đứa nhỏ lang thang ngoài đường vừa làm gia đình lo lắng, lại nguy hiểm cho bà con”, bà Bường tâm sự.

Ông Võ Văn Cảnh, Trưởng ban công tác dân vận thôn Tân Phú, đang rất lo lắng vì tình hình căn bệnh tâm thần xuất hiện ngày một nhiều ở vùng quê này. Ông Cảnh cho biết, chỉ mới mấy năm gần đây, số người bị bệnh tâm thần đã tăng gấp bội lần với đủ cấp độ nặng, nhẹ khác nhau. Mỗi lần có đoàn công tác về, ông Cảnh và chính quyền địa phương đều đưa đến thăm những gia đình có người bệnh. Chính quyền địa phương đã rất nỗ lực, nhưng là một xã nghèo, điều kiện vật chất thiếu thốn nên sự giúp đỡ chỉ mang tính động viên, hỗ trợ.

Bài và ảnh: Bùi Hữu Cường