QĐND - Hê-rác-đô Héc-nan-đét (Gerardo Hernández), An-tô-ni-ô Hu-ê-rê-rô (Antonio Guerrero), Rê-nê Gôn-da-lét (René González), Phéc-nan-đô Gôn-da-lét (Fernando González) và Ra-môn La-ba-ni-nô (Ramón Labaíino) là 5 chiến sĩ Cu-ba được biệt phái sang miền Nam bang Phlo-ri-đa, Mỹ vào tháng 12-1990 để theo dõi những hoạt động phản cách mạng của các tổ chức Cu-ba phản động. Họ đã được Nhà nước Cu-ba trao tặng danh hiệu “Anh hùng dân tộc” vì những cống hiến cho sự nghiệp cách mạng và bảo vệ Tổ quốc. Phóng viên Báo Quân đội nhân dân đã có cuộc trò chuyện với ông An-tô-ni-ô Hu-ê-rê-rô tại Hà Nội...

"Vào hang bắt cọp"

Vào một ngày thu nắng nhẹ, tôi đã có vinh dự được trò chuyện với ông An-tô-ni-ô Hu-ê-rê-rô, một trong 5 người anh hùng Cu-ba, nhân chuyến thăm của ông tới Việt Nam để tham dự Hội nghị khu vực châu Á-Thái Bình Dương đoàn kết với Cu-ba lần thứ VII. Câu chuyện của 17 năm đã được ông gói gọn trong vỏn vẹn khoảng 1 giờ đồng hồ. Thế nhưng niềm yêu mến và kính trọng tôi dành cho ông có lẽ sẽ kéo dài đến cuối cuộc đời. Câu chuyện bắt đầu vào thập niên 1990, khi Liên Xô và hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu sụp đổ, Cu-ba gặp rất nhiều khó khăn. Lúc đó, để cải thiện nền kinh tế, Cu-ba muốn đẩy mạnh phát triển ngành công nghiệp du lịch. Thế nhưng, những nhóm khủng bố sống lưu vong ở Mỹ lại tiến hành hàng loạt hoạt động chống phá và đánh bom khủng bố trên đất nước Cu-ba để đe dọa du khách đến với mảnh đất xinh đẹp này. Những tổ chức chống Cu-ba đã ngang nhiên dàn xếp hàng trăm vụ khủng bố bao gồm cả đánh bom khách sạn, khu trung tâm du lịch và các chuyến bay nhằm chống lại Cu-ba và chống lại bất cứ ai ủng hộ việc bình thường hóa quan hệ giữa Mỹ và Cu-ba.

5 người anh hùng Cu-ba. Ảnh: thecubanhandshake.org

Nhằm ngăn chặn những hành động phá hoại, Chính phủ Cu-ba đã cử 5 chiến sĩ tình báo, trong đó có ông An-tô-ni-ô sang Mỹ để thu thập thông tin về các tổ chức khủng bố. Nhớ lại những tháng ngày hoạt động gian khổ và vô cùng nguy hiểm đó, ông cho biết: “Nhiệm vụ của chúng tôi lúc đó là thâm nhập vào hang ổ của bọn khủng bố gốc Cu-ba, theo dõi, nắm chắc các hoạt động của chúng để kịp thời thông báo về Cu-ba những âm mưu phá hoại và phối hợp với các lực lượng an ninh trong nước, đập tan những kế hoạch và hành động khủng bố từ bên ngoài. Địa bàn của chúng tôi hoạt động tập trung chủ yếu ở Mai-a-mi, thuộc bang Phlo-ri-đa, nơi có hơn 2 triệu kiều dân Cu-ba sinh sống và cũng là đại bản doanh của các phần tử chống đối cách mạng Cu-ba. Tại đây có hàng chục tổ chức phản động của người Cu-ba lưu vong, hoạt động công khai, vạch ra kế hoạch tấn công lãnh thổ Cu-ba, nhằm phá hoại kinh tế và gây bất ổn chính trị ở Cu-ba, đồng thời tìm cách ám sát các nhà lãnh đạo Cu-ba, mà mục tiêu số 1 là Chủ tịch Phi-đen Ca-xtơ-rô (Fidel Castro)”. Với những nỗ lực không mệt mỏi, 5 chiến sĩ tình báo Cu-ba đã phát hiện và góp phần ngăn chặn nhiều âm mưu đánh bom khủng bố khách sạn ở Cu-ba.

Tòa án "mù" tại Mai-a-mi

Vào khoảng năm 1998, Cu-ba qua rất nhiều kênh đã chuyển hồ sơ cho phía Mỹ trong đó nêu rõ tên khủng bố Lu-ít Pô-xa-đa Ca-ri-lét (Luis Posada Carriles) chính là kẻ từng đánh bom ở thủ đô La Ha-ba-na vào năm 1997 . Thế nhưng, Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) đã không sử dụng hồ sơ đó để điều tra Lu-ít Pô-xa-đa Ca-ri-lét  mà sử dụng nó để lần ra dấu vết của 5 chiến sĩ tình báo. Ông An-tô-ni-ô chia sẻ: “Chúng tôi bị bắt vào ngày 12-9-1998 và bị biệt giam 17 tháng trước khi có phiên tòa xét xử. Họ làm vậy với mục đích thứ nhất là bẻ gãy ý chí của chúng tôi. Thứ hai là muốn tinh thần và thể chất của chúng tôi phải chịu khuất phục. Và rồi sau rất nhiều phiên tòa diễn ra ở thành phố Mai-a-mi - nơi mà những người Cu-ba yêu nước không bao giờ có được sự công bằng, thẩm phán ghép cho chúng tôi 26 tội danh mà không cần bất kỳ bằng chứng nào”. Tất cả những bản án mà tòa án ở Mai-a-mi ghép cho 5 người chiến sĩ Cu-ba đều vô cùng khắc nghiệt. Đó là những bản án vô lý và không có thật. Ví như ông Hê-rác-đô phải chịu 2 án tù chung thân. Ông Ra-mông thì bị tuyên 1 án tù chung thân và 18 năm tù giam. Bản thân ông An-tô-ni-ô bị tuyên 1 án tù chung thân và 10 năm tù giam. Còn những người khác cũng bị lãnh những bản án cao nhất ở Mỹ lên đến 18, 19, 20 năm tù. “Chúng tôi chưa bao giờ có ý định xâm phạm hay gây hại đến an ninh quốc gia Mỹ. Chúng tôi hành động vì mục đích bảo vệ  Cu-ba, bảo vệ những du khách đến Cu-ba. Dù phải chịu những bản án cao nhất, khắc nghiệt nhất, chúng tôi-những người chiến sĩ cách mạng vẫn không bao giờ khuất phục”, chất giọng đanh thép của ông An-tô-ni-ô vang lên.

Sau bản án bất công và vô lý, ông An-tô-ni-ô là một trong ba chiến sĩ Cu-ba đã bị chuyển tới nhà tù có an ninh cao nhất và khắc nghiệt nhất nước Mỹ. Thế nhưng, ở nơi thân xác bị giam cầm, ý chí và tinh thần của họ lại luôn tự do. Những người chiến sĩ Cu-ba quả cảm luôn nhận được sự kính trọng của các cai ngục và tù nhân. Ông An-tô-ni-ô cho biết: “Các cai ngục và tù nhân đều biết về trường hợp của chúng tôi. Họ biết chúng tôi vô tội nhưng chúng tôi vẫn tuân thủ, chấp hành đúng các nguyên tắc, nên họ kính trọng chúng tôi”. Trong những năm tháng gian khổ, phong thái ung dung cùng khí chất lạc quan, bất khuất của các chiến sĩ lại càng thể hiện cốt cách của người anh hùng. Ngay từ ngày thứ hai sau khi bị đưa đến nhà tù hà khắc nhất nước Mỹ, ông An-tô-ni-ô đã bắt đầu viết sách. Trong 16 năm bị giam giữ, ông đã viết 9 quyển sách, bao gồm cả các tập thơ. Ông cũng học vẽ và đã vẽ chân dung Chủ tịch Phi-đen Ca-xtơ-rô, người anh hùng Chê Ghê-va-ra cùng rất nhiều nhà lãnh đạo nổi tiếng khác trong đó có Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bức chân dung Hồ Chủ tịch do chính tay ông vẽ bằng sự kính yêu, ngưỡng mộ dành cho Người đã trở thành một thông điệp về tình hữu nghị thủy chung, gắn bó giữa hai đất nước Việt Nam và Cu-ba. (Còn nữa)

NGỌC THƯ