QĐND-Bị thương trong chiến dịch Tây Nguyên tháng 3-1975, buộc phải trở về tuyến sau điều trị không thể tiếp tục cầm súng chiến đấu đã là một nỗi day dứt khôn nguôi của CCB Dương Xuân Hà-nguyên chiến sĩ Tiểu đoàn 7, Đại đội 5, Trung đoàn 85, Sư đoàn 325. Điều trăn trở khiến ông luôn tìm cách trở lại chiến trường xưa là mong muốn tìm kiếm những đồng đội đang còn nằm dưới cỏ.

Bắt đầu cuộc trò chuyện với chúng tôi, CCB Dương Xuân Hà nhắc đi nhắc lại yêu cầu: “Đừng viết gì về tôi cả, hãy giúp tôi đưa thông tin về đồng đội lên báo. Biết đâu người thân của các anh đọc được để có thể đưa các anh về”. Gợi mở mãi chúng tôi mới kéo được ông trở về một trận đánh mà sau đó ông đã phải tự tay chôn cất 5 liệt sĩ.

Ngày 31-12-1972 tại làng Như Lệ, xã Hải Lệ, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị, chiến sĩ Dương Xuân Hà cùng đồng đội nhận nhiệm vụ bảo vệ chốt ở giữa làng. Gần sáng có một nhóm 5 chiến sĩ của Sư đoàn 312 mới về tăng cường sau khi chốt của họ ở phía trên bị địch đánh chiếm. Thế là hai nhóm sáp nhập thành một, chia ra ở hai chiếc hầm chữ A theo bố trí trận địa của đơn vị. Gần hết nửa ngày ở chốt, họ có dịp trò chuyện và biết tên của nhau. Đến gần trưa, địch bắt đầu đánh đến, phi pháo của chúng bắn liên hồi. Ở hầm bên này nhóm của Hà nhanh chóng chuẩn bị tác chiến. Bên kia cũng vậy. Nhưng khi súng vừa trên vai thì trúng hai quả phi pháo của địch. Căn hầm bên cạnh sập xuống. Nhóm của Hà vội chạy sang nhưng không kịp, cả năm đồng chí đều hy sinh.

CCB Dương Xuân Hà. Ảnh: Tuấn Tú.

Kể đến đây, giọng nói của CCB Dương Xuân Hà chợt trùng xuống. Ông lại nhớ về chuyện xưa. Sau khi chôn cất cho năm đồng chí hy sinh xong, ông cùng đồng đội lại vào vị trí chiến đấu. Hành quân đi khắp các chiến trường đến khi bị thương buộc phải xuất ngũ. Sau nhiều năm bươn chải, lăn lộn với cuộc sống, cứ tích cóp được ít tiền là ông tại tìm cách về lại chiến trường xưa, không gì ngoài mục đích kiếm tìm đồng đội. Cùng với ông, còn có anh Lâm, anh Thái - những người cùng đơn vị năm xưa, họ kết thành ban liên lạc hễ khi nào có đủ điều kiện là sẵn sàng lên đường. 

Bắt đầu công việc tri ân đồng đội từ năm 2005 đến nay, chỉ bằng nguồn kinh tế tự có họ đã đưa được 4 trong số 5 liệt sĩ về nơi an nghỉ cuối cùng. CCB Dương Xuân Hà kể: “Năm đó khi chôn cất các đồng chí chúng tôi đã đánh dấu từng vị trí cụ thể. Sau nhiều năm làng Như Lệ vẫn không thay đổi nhiều nên việc tìm kiếm không khó khăn lắm. Anh Thoại nhà ở Hàng Khoai, Hà Nội; anh Ngọc quê ở Vân Đồn, Hà Nội đã được đưa vào nghĩa trang Quảng Trị rồi. Anh Vũ Trọng Kiêm gốc Khoái Châu, Hưng Yên và anh Hiệp người Thanh Trì, Hà Nội thì được đưa về quê nhà”.

Vậy là 4 liệt sĩ trong số năm người hy sinh đã được đồng đội và gia đình chuyển về nơi yên ấm hơn. Còn một người nữa. Sao anh vẫn còn nằm lại chân hàng rào gần căn hầm cũ. Ông Hà nói: “Vì năm đó chúng tôi không kịp trao đổi với nhau nhiều. Chỉ biết anh ấy tên là Hào, người Kinh Môn, Hải Dương gì đó. Khi hy sinh mọi thứ tan tác hết nên chúng tôi không tìm thấy giấy tờ tùy thân của anh ấy”.

 CCB Dương Xuân Hà còn nhớ rõ, liệt sĩ Hào ngày đó khoảng chừng 20 tuổi, dáng người không cao lắm, da trắng, mặt nhiều mụn trứng cá. Cuộc trò chuyện ngắn ngủi chỉ vừa đủ cho ông biết anh là người kín đáo, chín chắn, vừa chiến đấu bên Lào về… Chưa kịp hiểu về nhau thì trúng pháo địch, anh Hào hy sinh.

Trong những phút cuối của buổi trò chuyện, người CCB ấy gửi tới chúng tôi mong muốn chân thành là tìm được thông tin về gia đình anh Hào để đưa anh trở về với quê nhà. Ông Hà nói: “Thà mình không nhìn thấy thì thôi, giờ biết đồng chí còn nằm đó, sao đành…”.

Từ những thông tin trong bài viết, bạn đọc và cộng tác viên nào biết về liệt sĩ Hào xin liên hệ với CCB Dương Xuân Hà theo số điện thoại 01662266407.

Bích Trang - Lê Na