Ông Diễn nhập ngũ năm 1968, là chiến sĩ Trung đoàn 1-U Minh. Năm 1972, địa bàn hoạt động của trung đoàn chủ yếu ở các huyện Long Mỹ, Phụng Hiệp, Châu Thành thuộc tỉnh Cần Thơ (nay là tỉnh Hậu Giang). Thực hiện chỉ thị của quân khu, trung đoàn có nhiệm vụ tiêu diệt đồn Thanh Long (xã Vĩnh Viễn, huyện Long Mỹ). Trong trận chiến đấu này, ông Diễn bị thương ở chân và đầu do mảnh pháo địch. Khi được đồng đội chuyển về tuyến sau, ông Diễn đã được y sĩ Nguyễn Công Bằng tận tình cứu chữa và thoát khỏi tay tử thần.

leftcenterrightdel
Cựu chiến binh, y sĩ Nguyễn Công Bằng nhớ về kỷ niệm ngày nhận Huy hiệu 55 năm tuổi Đảng. 

Theo lời giới thiệu của ông Diễn, chúng tôi đến gặp CCB, y sĩ Nguyễn Công Bằng ở khóm Bờ Tây, phường Nhà Mát, TP Bạc Liêu, tỉnh Bạc Liêu. Ông Nguyễn Công Bằng sinh 1944, học sơ cấp tải thương và tham gia du kích địa phương. Tháng 2-1960, ông Bằng nhập ngũ, biên chế vào bộ phận nuôi quân thuộc Phòng Hậu cần Quân khu 9 (nay là Cục Hậu cần). "Sau này, khi biết tôi từng học sơ cấp tải thương nên đơn vị cử đi học y sĩ, rồi học thêm kỹ thuật phẫu thuật ở Quân y viện Z12 (nay là Bệnh viện Quân y 121 thuộc Quân khu 9) để tăng cường cho chiến trường", ông Bằng kể.

Tháng 12-1964, sau khi học xong, ông Bằng được điều về làm Chính trị viên Đại đội Quân y thuộc Trung đoàn 1-U Minh (nay là Trung đoàn 1, Sư đoàn 330). Do có chuyên môn nên ông Bằng được giao phụ trách các kíp mổ của đơn vị trong suốt thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Ngày 21-9-1976, Sư đoàn 330 được thành lập, ông Bằng được điều về làm Chính trị viên Tiểu đoàn quân y của sư đoàn, thực hiện nhiệm vụ trong chiến tranh biên giới và giúp nước bạn Campuchia thoát khỏi họa diệt chủng.

Ông Bằng cho biết: “Lúc Pol Pot đánh qua xã Ba Chúc (huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang), tôi đang mổ thì pháo kích gần vị trí phẫu thuật, thế là cả kíp mổ phải xuống công sự ẩn nấp. Tôi phân công anh em vận chuyển, sơ cứu thương binh, số còn lại thì cùng đơn vị chiến đấu bảo vệ đội hình. Khi tình hình tạm ổn, chúng tôi đưa thương binh đến nơi an toàn. Anh em bị thương nặng được đưa về liên tục, hết ca này tới ca khác, trung bình một ngày, chúng tôi cứu chữa gần 20 thương binh; kíp mổ đứng lâu nên tê và sưng chân nhưng vẫn nỗ lực, quyết tâm cứu chữa đồng đội. Lúc bấy giờ, dụng cụ, thuốc men thiếu thốn, mỗi người được cấp 1 suất thuốc, có những trường hợp nặng thì phải sử dụng đến 3 suất thuốc”.

Từ năm 1977 đến 1983, ông Bằng và đơn vị tham gia chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam và chiến đấu trên chiến trường Campuchia, nơi nào khó khăn là ông có mặt để cứu chữa thương binh. Ông Bằng cho biết: “Kíp mổ do tôi phụ trách từ 4 đến 5 người. Do địa hình mới nên khi quân ta qua đất Campuchia rất hay bị vướng mìn, lượng thương binh nhiều nên tôi còn truyền nghề lại cho anh em để có thể đảm đương việc phẫu thuật cho bộ đội. Không những vậy, tội ác của Pol Pot đã làm nhiều người dân Campuchia bị thương, nên chúng tôi còn phải cứu chữa cho bà con, rồi tặng họ thức ăn, thuốc men... Vì vậy, người dân Campuchia rất quý bộ đội Việt Nam, nhiều người sau này còn sát cánh cùng chúng tôi trong các trận chiến đấu”.

Với vai trò phẫu thuật chính, ông Bằng không nhớ hết đã thực hiện thành công bao nhiêu ca phẫu thuật, góp phần cứu sống thương binh, kịp thời tăng viện cho chiến trường. “Điều mà tôi day dứt là không cứu được nhiều đồng đội hơn nữa. Bởi trong điều kiện rất khó khăn, nhiều đồng chí bị thương rất nặng nên mặc dù chúng tôi đã cố gắng hết sức nhưng...”, ông Bằng bùi ngùi.

Năm 1984, do yêu cầu nhiệm vụ, ông Bằng được điều về Bộ CHQS tỉnh Bạc Liêu, giữ chức trợ lý động viên tuyển quân. Tháng 2-1988, ông Bằng lúc này mang quân hàm thiếu tá, được bổ nhiệm giữ chức Phó trung đoàn trưởng về Chính trị Trung đoàn 894 thuộc Bộ CHQS tỉnh Bạc Liêu. Nhiệm vụ của trung đoàn lúc bấy giờ là tập trung sắp xếp, kiện toàn tổ chức biên chế khung dự bị động viên; tổ chức huấn luyện quân sự, giáo dục chính trị, nâng cao trình độ, khả năng chiến đấu theo phương án và kế hoạch tác chiến của địa phương. Ngoài ra, đơn vị còn thực hiện nhiệm vụ huấn luyện chiến sĩ mới để bổ sung cho các đơn vị của tỉnh đang làm nhiệm vụ trực biên giới và giúp nước bạn Campuchia. Ở cương vị, chức trách nhiệm vụ được giao, ông Bằng luôn cùng cấp ủy, chỉ huy lãnh đạo, chỉ đạo đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ, được cán bộ, chiến sĩ trung đoàn tin tưởng, quý mến.

Bài và ảnh: HỮU TÀI