Chăm sóc các con bị tật nguyền

Không lấy chồng, không sinh con, có hai người phụ nữ tuổi ngoài 40 đã vượt qua bao khó khăn, vất vả, kể cả những lời dị nghị của một số người, dành tất cả tình thương yêu để nuôi nấng, chăm sóc bảy đứa trẻ tật nguyền do di chứng của hóa chất độc và bệnh tật hiểm nghèo.

Cao nguyên ngày cuối tuần mưa nhẹ, không gian lành lạnh. Trong căn nhà nhỏ, bảy đứa trẻ đang được hai "bà mẹ" cho ăn. Một đứa trẻ đầu to, ngồi trên xe lăn, hàm răng nghiến lại, tay chân co quắp, lâu lâu lại đưa chân đá lung tung; đứa trẻ bên mắt mở trừng trừng nhìn mọi người. Quanh đó, đứa thì miệng cười liên tục, nụ cười vô cảm trên khuôn mặt dại khờ; đứa thì thân thể mềm nhũn, nằm bất động trên giường; có cháu thấy chúng tôi, bỏ chạy vào góc nhà ngồi co ro sợ sệt... Các "bà mẹ" đang cho các cháu ăn bữa sáng, kể với chúng tôi: Trong bảy cháu, thì bốn cháu bị di chứng của chất độc da cam, ba cháu bị bệnh bại não. Bảy phần cơm, bảy cái muỗng (thìa) nhỏ, hai người mẹ cứ thế chuyền tay nhau cho bảy đứa con cùng ăn... Hơn một giờ sau thì bữa cơm mới xong. Hai chị - hai "người mẹ" có chút thời gian ngồi cùng chúng tôi trò chuyện.

... Bắt đầu từ năm 1999, khi hai chị Nguyễn Thị Tuyết Lan và Trần Thị Hiền từ Lâm Ðồng về lập nghiệp ở xóm mới thuộc tổ 3, phường Trà Bá, thành phố Plây Cu (Gia Lai). Cuộc sống của người dân ở đây còn nhiều vất vả. Với một mảnh vườn bảy sào, một căn nhà nho nhỏ, hằng ngày hai chị em con cô con bác chăm sóc vườn cây để duy trì cuộc sống. Một hôm, tình cờ người bạn chị Hiền từ Kon Tum đến thăm và kể câu chuyện về cháu Y Liu, là con gái đầu lòng của hai vợ chồng ADuối, dân tộc Xê Ðăng ở thôn 5, xã Ngọc Wang (Ðác Hà, Kon Tum). Cháu YLiu bị bệnh bại não, nằm liệt giường, mắt mở to và thấy ai đến thì cháu luôn cười, nụ cười "vô hồn" đầy thương cảm. Sinh cháu bị khuyết tật, người chồng sợ bị Yàng phạt, đã bỏ vợ một mình chèo chống, nuôi đứa con tật nguyền cùng với bố mẹ bị bệnh thần kinh, để đi lấy vợ khác. Theo tục lệ của một bộ phận đồng bào dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên, những đứa trẻ sinh ra không bình thường, tật nguyền là do bị Yàng phạt. Làng muốn làm ăn phát đạt, lúa cho nhiều hạt, bắp cho nhiều trái; con heo, con gà đẻ nhiều, con bò béo mập... thì nhà ai có những đứa con như thế phải "bỏ đi" từ lúc nhỏ. Khi đứa trẻ chết, cũng không được chôn chung nghĩa địa của làng, mà phải làm "con ma" lẻ...

Nghe chuyện, hai chị em Lan - Hiền không kìm nổi những giọt nước mắt. Hai chị em liền ngỏ ý nhận YLiu về nuôi. Ngày đó, YLiu đã một tuổi mà không khác gì lúc mới sinh, chỉ nằm quẫy đạp. Chị Hiền kể: Lần đầu thấy cháu, chúng tôi nhìn nhau, không nói nên lời. Ðể cứu được cháu và có điều kiện chăm sóc, hai chị em bàn nhau, dành tiền cho chị Hiền đi học lớp vật lý trị liệu cho trẻ bị di chứng hóa chất độc và bệnh bại não, khiếm thính ở TP Hồ Chí Minh. Ra trường, hằng ngày chị Hiền cần mẫn điều trị phục hồi chức năng cho YLiu, dần dần cháu ngồi được. Hai chị em mừng quá để dành tiền mua được một chiếc xe lăn cho cháu... Giờ YLiu đã lớn, cháu biết ngồi lắc lư theo tiếng nhạc mà hai "người mẹ" của cháu hằng ngày mở cho nghe.

Năm 2001, hai chị em có thêm một "đứa con" nữa. Chị Phương ở cùng tổ, có đứa con bị bệnh tim, vì gia đình khó khăn đã tìm đến nhờ hai chị nuôi giúp. Một năm sau, "đàn con" của hai chị em đông thêm, khi có thêm cháu Lành ở Nam Yang (Mang Yang) bảy tuổi, bị khiếm thị. Năm 2003, tiếng lành đồn xa, có người từ Nhơn Hòa (Chư Sê) tìm về nhờ nuôi giúp cháu Nam, bị bệnh bại não, mắt lúc nào cũng mở tròn, nhưng nhìn không thấy gì, chỉ nằm co giật. Rồi cháu Thảo 12 tuổi (gia đình ở TP Plây Cu) bị di chứng chất độc da cam, mắc bệnh bại liệt, đầu nhỏ xíu, toàn thân mềm nhũn, chỉ còn đôi mắt là biết khép vào, mở ra. Cuộc đời cháu YLiễu, người dân tộc Xê Ðăng cũng tương tự như cháu YLiu, nếu hai chị em không "nhanh chân" tìm đến xin về làm con nuôi, thì cháu cũng phải làm con "ma lẻ" giữa núi rừng hoang sơ. Năm 2004, cháu Chân (ở tổ 4 Trà Bá), bị não úng thủy và di chứng chất độc da cam hỏng một mắt, còn một mắt mờ. Và còn rất nhiều cha mẹ các cháu tật nguyền, khi biết tin hai người mẹ tận tình, đã tìm về nhờ nuôi giúp con, nhưng hai chị em lực bất tòng tâm, không có khả năng về kinh tế. Thu nhập chỉ trông vào mấy sào vườn, hai chị em chật vật lắm mới nuôi được bảy cháu. Nói chuyện với chúng tôi, chị Lan mong đến ngày cây lá trong vườn cho trái, cho hoa để kinh tế gia đình đỡ lên, lúc đó, chị sẽ nhận thêm các cháu về nuôi.

Hai chị em Lan - Hiền tâm sự: "Nuôi dưỡng các cháu, chúng tôi thấy cuộc đời mình có ý nghĩa hơn. Ngày từng ngày, đêm từng đêm, chúng tôi dành hết tình cảm và sức lực chăm sóc các cháu. Tội nhất là lúc đêm khuya, trời mưa, giá rét... các cháu bị bệnh, chị em chúng tôi phải cõng từng cháu đến bệnh viện thành phố, hoặc bệnh viện tỉnh khám, điều trị, có những cháu bệnh nặng phải ở lại điều trị sáu, bảy ngày. Nhiều người nhìn chúng tôi ái ngại, thương xót; có người nói: Sao hai chị không lấy chồng mà sinh con, nuôi nấng. Cùng lắm thì xin một, hai đứa con bình thường về nuôi, sau này nó lớn có điều kiện phụng dưỡng lúc tuổi già. Một số người không thông cảm, coi chúng tôi như những người "không bình thường", người "khùng". Ðến bây giờ các cháu đã lớn, đỡ bệnh, kinh tế gia đình cũng tàm tạm, hai chị em phần nào thực hiện được ý nguyện của mình. Chúng tôi cảm thấy rất hạnh phúc...".

Ngày cuối tuần, chúng tôi đành "tạm biệt" một gia đình đặc biệt này, với hai "người mẹ" trẻ và bảy "đứa con" tật nguyền đang vui sống trong căn nhà đơn sơ, giữa vườn cây đang vào mùa ra hoa, kết trái. Tôi hỏi vui: Sao cả hai chị em không lấy chồng, cho gia đình có cha có mẹ, có con đẻ, con nuôi vui cửa vui nhà? Hai chị em nhìn nhau cười vui, và nói không một chút đắn đo: "Lúc đầu, chúng em cũng muốn lấy chồng để yên bề gia thất. Cũng ba, bốn người đến "tìm hiểu", thời gian đầu họ cũng thương, muốn cùng nhau nên vợ nên chồng... Nhưng sau khi đến tận nhà, thấy cuộc sống của hai chị em và những đứa trẻ tật nguyền, họ không chịu nổi, lặng lẽ ra đi. Thú thật, nhiều lúc cũng cảm thấy buồn. Nhưng cứ nhìn những đứa trẻ tật nguyền này, các cháu mất mát quá so với các em nhỏ khác trong cộng đồng, lại thấy chúng thật tội nghiệp. Cả hai chị em chúng tôi quyết định "ở vậy nuôi con".

Theo NGUYỄN THỊ THÚY ÁI (Nhân Dân)