QĐND - Vượt khó, làm chủ khí tài

Sáng thứ sáu tuần đầu tháng 4, các lái xe, lái máy của Tiểu đoàn 7 (Lữ đoàn 299) có mặt tại nhà xe từ rất sớm để thực hiện ngày kỹ thuật tuần. Các loại xe, máy hoạt động thường xuyên và SSCĐ được các chiến sĩ kiểm tra tỉ mỉ từng chi tiết theo quy trình khép kín. Theo chân Đại úy Lê Chí Hiển, Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 7 tới từng phương tiện kỹ thuật để quan sát cán bộ, chiến sĩ thực hiện nhiệm vụ, chúng tôi được anh cho biết: Hiện Tiểu đoàn 7 được biên chế nhiều loại khí tài vượt sông hạng nặng, máy thi công đặc chủng, trong đó có nhiều khí tài được trang bị từ khá lâu.

Khi “thực mục sở thị” ở đại đội cầu phà, chúng tôi được Thiếu úy QNCN Lã Mạnh Tài có nhiệm vụ lái chiếc Kraz chở đốt mố cầu PMP (khí tài vượt sông đặc chủng hạng nặng-PV) giới thiệu sơ về tính năng kỹ thuật của xe. Theo đó, xe dài 9,2m, rộng 3,15m, cao 3,6m và trọng lượng hơn 20 tấn (loại đốt khơi thì nhẹ hơn). Lái phương tiện này rất vất vả, nhất là đêm tối, khi tiếp bến vượt thả hoặc thu phao vì tải trọng lớn, đường dốc, cồng kềnh, khó quan sát phía sau và trong điều kiện phải giữ bí mật, hạn chế ánh sáng cũng như khi bị địch tấn công hỏa lực. Nhưng đó chỉ là khó khăn nổi, bởi để phát huy hiệu quả của loại khí tài này thì việc bảo quản, bảo dưỡng là hết sức khó khăn. Thượng úy QNCN Nguyễn Văn Hiền, thợ sửa chữa dày dạn kinh nghiệm của Tiểu đoàn 7 “bổ túc” thêm một số kiến thức về công tác kỹ thuật: Sau mỗi đợt huấn luyện, diễn tập phải tiến hành bảo dưỡng ngay. Đầu tiên, người thợ sửa chữa và lái xe phối hợp mở mặt bích để chui vào gỡ tối phòng ẩm, lau khô, làm sạch gỉ sắt bên trong phao. Nguyên do là khí tài được sử dụng nhiều năm, các đệm cao su đã lão hóa, khi đưa ra huấn luyện, diễn tập nước thấm vào bên trong. Do khoảng không gian của khoang rất chật, hẹp nên các chiến sĩ phải đội mũ bảo hiểm gắn đèn trên trán, đeo kính bảo hộ, bịt khẩu trang như thợ hầm lò rồi mới đi khom vào bên trong, sau đó dùng máy mài đánh gỉ. Những khe hẹp, nơi tiếp giáp giữa thành và cạnh phao thì dùng búi sắt để xử lý. Tiếp đó, họ dùng máy hút bụi để hút sạch gỉ sắt. Khi vỏ phao khô và sạch họ mới phun sơn chống gỉ. Khâu cuối đeo túi hạt chống ẩm rồi đóng mặt bích. Mỗi đốt cầu PMP có ba khoang nhỏ. Một thợ sửa chữa và một lái xe kết hợp làm nhanh cũng phải mất một tuần mới bảo dưỡng xong một đốt PMP.

Cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn Công binh 299 huấn luyện ghép phà PTS chở binh khí hạng nặng qua sông.

Thượng úy QNCN Đinh Công Thuận, lái xe chở cầu PMP nói thêm: Khổ nhất khi bảo dưỡng lúc trời nắng. Bởi nắng làm cho nhiệt độ trong phao tăng, không khí ít, tiếng máy, bụi, mùi sơn bốc lên khiến người thợ như bị “luộc” bằng hóa chất. Người khỏe tác nghiệp được chưa đầy 10 phút đã phải chui ra nghỉ, người không quen cùng lắm được 5 phút cúi khom là mắt hoa, đầu nhức.

Theo thiết kế, khí tài vượt sông PMP cho phép bắc cầu phao 60, 90 và 120 tấn đồng thời có thể chuyển ngay thành phà chở binh khí kỹ thuật hạng nặng như tăng, pháo qua sông nhanh chóng. Tùy vào chiều dài của bến vượt mà trang bị, thông thường một bộ PMP có 2 xe chở đốt mố và 10 xe chở đốt khơi. “Để ghép được cầu, chuyển thành phà trong điều kiện đêm tối, địch đánh phá ác liệt thì chiến sĩ lái xe chở phà phải có bản lĩnh, lòng dũng cảm, giỏi nghiệp vụ và sự hiệp đồng rất cao. Bởi chỉ một sơ suất nhỏ là dẫn đến tai nạn, mất an toàn”...

Vượt... “nút thắt cổ chai”

Vừa nhanh tay giở sơ đồ bằng giấy crô-ki rộng gần 2m2 trải lên mặt bàn, Đại tá Trần Đức Du, Lữ đoàn trưởng Công binh 299 vừa phát biểu: “Kết quả lớn nhất mà lữ đoàn chúng tôi giành được trong năm 2014 là tổ chức thành công diễn tập vượt chướng ngại nước theo sự chỉ đạo của Bộ Quốc phòng để cán bộ toàn quân rút kinh nghiệm; mặc dù lúc ấy, lực lượng, phương tiện phải căng kéo, dàn mỏng làm nhiệm vụ trên nhiều hướng, nhiều mũi”... Tiếp đó, anh say sưa khái quát về địa hình, thời tiết, khí hậu, thủy văn, địch, ta..., chỉ rõ các nơi bố trí các lực lượng làm nhiệm vụ bảo đảm vượt sông bằng sức mạnh tại hồ Bến Quân. Anh gọi đó là “nút thắt cổ chai” phải vượt qua bằng mọi giá. Bởi nếu không đưa bộ binh, binh khí kỹ thuật hạng nặng của ta sang bờ đối diện để tiến công lực lượng "địch" ở phía trước, đánh địch đổ bộ đường không thì mục tiêu diễn tập của các lực lượng trong cơ quan, đơn vị của Quân đoàn 1 không hoàn thành. Anh hào hứng kể về đợt diễn tập ấy.

Đúng giờ G, phát pháo hiệu vút lên, vẽ một vệt xanh sáng trên bầu trời tối đen. Cuộc diễn tập vượt sông bắt đầu. Lúc này, từ điểm cao 720, cách bờ đối diện của bến vượt gần 1km, địch bắt đầu đánh phá, dọn bãi đổ bộ đường không, ngăn không cho ta thực hiện ý định đợt 3 của chiến dịch. Ngay sau pháo lệnh, máy của xe ĐM-2 và PT76 nổ giòn. Từng chiếc từ từ tiếp nước với khoảng cách khá đều nhau, chở bộ binh sang bờ đối diện đánh địch, cảnh giới, bảo vệ đội hình phía sau vượt sông. Tiếp đó, Lữ đoàn 299 dùng phà đẩy PTS đưa bộ binh, xe tăng vượt sông.

PTS là khí tài vượt sông tự hành có tải trọng hơn 50 tấn, di chuyển trên cạn bằng bánh xích và tự bơi dưới nước. Để vượt sông, bộ đội công binh phải cho mở 2 cánh phao của 2 chiếc PTS rồi ghép lại thành phà ở trên sông. Đây là một khoa mục huấn luyện rất khó, đòi hỏi sự hiệp đồng ăn khớp trong điều kiện đêm tối, bị địch đánh phá ác liệt. Có vô vàn tình huống diễn ra trong huấn luyện khoa mục này.

Đại tá Trần Đức Du kể, sau khi xe tăng T54 của đơn vị bạn đã “an tọa” mà dù phà PTS nổ máy hết cỡ vẫn không thể rời bến. Kiểm tra phát hiện do tiếp bờ hơi sâu, mũi phà đè vào nền của bến vượt và “mắc cạn”. Ngay sau đó công binh phải hạ tải, lùi phà ra xa hơn để xe tăng lên phà lần thứ hai. Cuối cùng, anh cười vui bộc bạch: “Khi vượt sông bằng sức mạnh, thời gian là vàng, chậm một phút là mất thời cơ, bộ đội bị thương, hy sinh, phương tiện bị chìm đắm... Thế nên, dù tình huống nào cũng phải hết sức bình tĩnh để xử lý kiên quyết”.

Cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn Công binh 299 bảo dưỡng phương tiện vượt sông trong ngày kỹ thuật tuần. Ảnh: DUY THỊNH

Đại úy Lê Chí Hiển, Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 7, chỉ huy lực lượng chủ yếu đảm nhiệm vượt sông tại hồ Bến Quân trong đợt diễn tập ngày 18-8-2014 kể, tình huống đáng sợ nhất là một đốt cầu PMP phía bờ đối bị đánh hỏng. Trời tối đen như mực, lượng nổ tạo giả trên sông nổ ùng ục liên hồi, cột nước tung cao, đổ rào rào xuống mặt hồ. Trong hoàn cảnh đó, lực lượng công binh phải chuyển cầu PMP thành phà để duy trì tiến độ vượt sông. Tuy nhiên, khi đốt giữa phà PMP được tách ra thì ca-nô ở thượng lưu và hạ lưu không thể phối hợp đẩy và kéo đốt phà này ra khỏi vị trí cũ, vì khoảng cách do tách cầu rất hẹp. Nếu phối hợp đẩy, kéo không cân đối sẽ làm phà đi lệch, chạm vào đốt khác và mắc kẹt. Trớ trêu hơn là sau ca-nô, ở phía hạ lưu, cách hơn 20m là một chiếc cột điện 3 pha. Nếu ca-nô lùi quá đà thì sẽ chạm phải, hậu quả rất khó lường. Trong tình huống này, các chiến sĩ công binh phải dùng cờ hiệu có đèn để phối hợp đẩy phà bằng... tay và điều khiển ca-nô di chuyển trên sông hết sức chuẩn xác mới  bảo đảm an toàn.

Cuối câu chuyện, Đại tá Trần Đức Du khẳng định, những tình huống trong diễn tập ở hồ Bên Quân như trên quá nhỏ so với tình huống thật trong chiến đấu hiệp đồng quân binh chủng. Để vượt được “nút thắt cổ chai”, để “mở đường thắng lợi” thì cần phải nâng cao chất lượng huấn luyện cho các đối tượng, coi trọng huấn luyện sát với thực tế chiến đấu từ ngay trong thời bình.

MẠNH THẮNG