Ông Đào Minh Tú, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Phóng viên (PV): Thưa ông, công cuộc xóa đói giảm nghèo được thực hiện nhiều năm đã đạt được những kết quả rất tích cực. Tín dụng chính sách đóng góp như thế nào vào kết quả chung đó?
Ông Đào Minh Tú: Trong hệ thống các chính sách về giảm nghèo, chính sách tín dụng cho hộ nghèo thực hiện thông quaNgân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH), Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam và hệ thống Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam, Quỹ Tín dụng nhân dân, các tổ chức tài chính vi mô là chính sách được triển khai rộng rãi nhất, đáp ứng một lượng lớn nhu cầu vốn của hộ nghèo, tác động trực tiếp và mang lại hiệu quả thiết thực. Có thể nói, tín dụng chính sách là một công cụ hữu hiệu nhất, là một trong những điểm sáng trong hệ thống các chính sách giảm nghèo bền vững của Chính phủ thời gian qua và hiện nay.
Từ 3 chương trình tín dụng chính sách dành cho người nghèo khi mới thành lập năm 1995, đến nay, NHCSXH đang triển khai 22 chương trình với mức lãi suất thấp theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và một số chương trình tín dụng nhận ủy thác của các tổ chức quốc tế. Chỉ tính riêng trong giai đoạn từ năm 2011 đến nay, đã có hơn 2,2 triệu lượt hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách vay vốn từ NHCSXH với tổng dư nợ đến ngày 31-8-2016 đạt 32.194 tỷ đồng.
Nguồn vốn cho vay của NHCSXH được Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương và NHCSXH nỗ lực huy động để đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu vay vốn của các hộ nghèo, trong đó tập trung chủ yếu cho vùng có tỷ lệ hộ nghèo cao như Tây Bắc, Tây Nguyên và Đồng bằng sông Cửu Long. Thủ tục cho vay đối với hộ nghèo khá thuận lợi, đơn giản. Việc tổ chức giao dịch tại xã của NHCSXH tạo được hệ thống dịch vụ gần dân, thân thiện và có trách nhiệm, tiết kiệm chi phí giao dịch, đi lại cho người dân.
PV: Theo ông, đâu là giải pháp căn cơ để người nghèo có thể thoát nghèo bền vững?
Ông Đào Minh Tú: Cần phải có một hệ thống giải pháp đồng bộ và triển khai quyết liệt ở tất cả các cấp, các ngành giúp người nghèo vươn lên xóa đói, giảm nghèo và không tái nghèo.
Muốn giúp người dân nghèo có ý thức vươn lên, không ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước thì phải tạo cho người dân nghèo việc làm và môi trường phát triển sản xuất, kinh doanh ổn định. Nghĩa là phải bảo đảm đồng bộ các điều kiện về vốn, cơ sở hạ tầng, khoa học kỹ thuật và thị trường… để người nghèo có cái “cần câu” thoát nghèo vững chắc. Để được như vậy, cần phải có sự phối hợp đồng bộ giữa các cấp, các ngành, các địa phương trong việc giúp người nghèo như: Hướng dẫn đào tạo, tìm việc làm, cho vay vốn phát triển sản xuất, kinh doanh và hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm. Trong đó, vai trò của chính quyền các cấp ở địa phương là hết sức quan trọng.
Giao dịch tại Ngân hàng Chính sách xã hội Gia Lai. Ảnh: HOÀNG GIANG
PV: Ngành ngân hàng có giải pháp gì để góp phần hoàn thành mục tiêu xóa đói, giảm nghèo giai đoạn 2016-2020, thưa ông?
Ông Đào Minh Tú: Trong thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành liên quan, chỉ đạo Ngân hàng Chính sách xã hội, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hệ thống Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam, các Quỹ tín dụng nhân dân, các tổ chức tài chính vi mô huy động nguồn vốn cho vay và thực hiện tốt các chương trình tín dụng chính sách, trong đó có chương trình hỗ trợ hộ cận nghèo và hộ mới thoát nghèo không tái nghèo trở lại. Đồng thời, trong điều kiện nguồn lực quốc gia còn hạn chế, NHNN sẽ tiếp tục tham mưu, trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ hoàn thiện các chương trình tín dụng chính sách theo hướng tập trung vốn cho các vùng có tỷ lệ hộ nghèo cao, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số với quy trình thủ tục, mức cho vay và lãi suất cho vay hợp lý. Tranh thủ các nguồn vốn ưu đãi giá rẻ của các tổ chức quốc tế để bổ sung nguồn vốn cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách.
Để nguồn vốn cho vay trực tiếp hộ nghèo, hộ cận nghèo và hộ mới thoát nghèo đạt hiệu quả, ngành ngân hàng sẽ phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương trong việc tạo chuỗi liên kết, bảo đảm môi trường phát triển sản xuất kinh doanh đồng bộ từ khâu đào tạo, sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm.
Bên cạnh đó, ngành ngân hàng cũng sẽ phối hợp với các bộ, ngành tạo sự gắn kết chặt chẽ giữa tín dụng chính sách với tín dụng thương mại để khi người nghèo đã thoát nghèo, không còn được hưởng chính sách tín dụng ưu đãi thì sẽ được tiếp cận ngay với các chương trình và nguồn vốn tín dụng thương mại hợp lý và tiếp tục ổn định quá trình sản xuất kinh doanh theo hướng phát triển mở rộng, thoát dần việc sản xuất và tiêu thụ sản phẩm mang tính tự cung, tự cấp trong gia đình, thôn bản, mở rộng tiêu thụ ra toàn vùng và liên vùng. Ngành ngân hàng cũng tiếp tục có chính sách khuyến khích phát triển tín dụng khu vực nông nghiệp, nông thôn, vùng sâu, vùng xa để thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội các khu vực còn nhiều khó khăn này, qua đó hỗ trợ cho quá trình xóa đói, giảm nghèo của các địa phương.
PV: Trân trọng cảm ơn ông!
THU HƯƠNG (thực hiện)