*Đại biểu Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) (đoàn Thái Bình):
Giảm giờ làm ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh quốc gia
Tôi đề nghị giữ nguyên thời gian làm việc bình thường theo quy định hiện hành. Chúng ta quy định linh hoạt thời gian làm việc tối đa là 48 giờ/tuần. Nhà nước khuyến khích thực hiện tuần làm việc ít hơn là 44 giờ hay 40 giờ/tuần tùy thuộc điều kiện cụ thể của doanh nghiệp và sự thỏa thuận giữa người sử dụng lao động và người lao động. Quy định này là hợp lý, hợp tình bởi hầu hết các quốc gia có trình độ phát triển tương tự như nước ta và đang là đối thủ cạnh tranh trực tiếp của chúng ta đều quy định thời gian làm việc là 48 giờ/tuần. Chúng ta chỉ vừa thoát khỏi ngưỡng nghèo, mới là nước có thu nhập trung bình ở trình độ thấp, năng suất lao động thậm chí còn đang ở mức thấp nhất trong khu vực. Rút ngắn hơn nữa thời gian lao động sẽ làm suy giảm năng lực cạnh tranh quốc gia, gây trở ngại cho việc thực hiện các mục tiêu tăng trưởng và khó đưa đất nước thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình, nguy cơ lớn nhất đối với tương lai của nền kinh tế Việt Nam.
Giảm thời gian lao động cũng sẽ dẫn tới giảm tiền lương và sẽ làm chậm lại các kế hoạch tăng lương cho người lao động. Người lao động vẫn phải tìm thêm việc làm để có thêm thu nhập, chủ yếu tại khu vực phi chính thức với rất nhiều hệ lụy khó lường. Kết quả cuối cùng là giảm giờ làm trong bối cảnh hiện nay sẽ không mang lại lợi ích cho người lao động. Mặt khác, chi phí lao động của doanh nghiệp tăng lên, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp giảm sút, nhiều doanh nghiệp sẽ phải thu hẹp sản xuất và người lao động sẽ mất việc làm. Tôi cũng ủng hộ phương án nới rộng có chừng mực khung thỏa thuận làm thêm, theo đó, đối với một số ngành nghề đặc biệt, thời gian làm thêm không quá 400 giờ trong một năm. Đây là khung giờ để người lao động và người sử dụng lao động tự thỏa thuận với nhau. Người lao động có quyền lựa chọn làm thêm hoặc từ chối làm thêm và cũng chỉ giới hạn trong một số rất ít ngành nghề đặc thù ở thời vụ cao điểm.
HƯNG MẠNH (ghi)
*Đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm (đoàn TP Hồ Chí Minh): Thu nhập người lao động cần đủ để trang trải cuộc sống
Tôi nghe nhiều công nhân và những người làm công tác công đoàn nói rằng công nhân không muốn làm thêm giờ, mặc dù trên thực tế họ cần làm thêm giờ. Chúng ta phải trả lời câu hỏi vì sao người công nhân cần làm thêm giờ? Đó là vì tiền lương, thu nhập hiện nay của người công nhân không đủ để trang trải cuộc sống tối thiểu. Chúng ta hãy nhìn thực tế vào người công nhân, nhìn vào dáng vẻ của người công nhân, tâm thế của người công nhân khi đến làm việc, nhìn vào cuộc sống thực tế của người công nhân.
Cần xây dựng chính sách để người công nhân có thu nhập đủ trang trải cuộc sống, để họ có thời giờ học tập, nâng cao tay nghề, có thời giờ giải trí, chăm sóc bản thân, chăm sóc gia đình và thực hiện các quan hệ xã hội, đó là quyền con người được Hiến pháp quy định. Nhân văn ở đây là bảo vệ quyền con người. Nhân văn là tình người trong sử dụng lao động. Tôi muốn nói thêm rằng, sức cạnh tranh của nền kinh tế không chỉ và không nên dựa vào chủ yếu là sức lao động mà còn là năng lực quản trị, đổi mới công nghệ, là điều kiện để làm việc. Đó là sự tiến bộ của xã hội.
ĐỖ HƯNG (ghi)
*Đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai (đoàn Hưng Yên): Điều chỉnh tuổi nghỉ hưu nên có tầm nhìn dài hạn
Cùng với sự phát triển của đất nước, có thể thấy rằng sức khỏe của người dân ngày càng được chăm lo tốt hơn, tuổi thọ cũng được nâng lên dần. Tuy nhiên, đối với các lao động trí thức, lao động việc làm trong các khu vực văn phòng, nghiên cứu, giảng dạy, tài chính, y tế, việc kéo dài tuổi nghỉ hưu có thể khả thi vì họ vẫn còn đủ sức khỏe, kinh nghiệm, độ chín nghề nghiệp để làm việc. Bên cạnh đó, vẫn tồn tại một số bộ phận lao động có mức tiền lương thấp, điều kiện sống chưa bảo đảm, nhất là đối với những công nhân lao động trực tiếp trong những ngành nghề thâm dụng lao động như: Dệt may, da giày, chế biến thủy-hải sản hoặc môi trường lao động nặng nhọc, độc hại. Việc tăng tuổi nghỉ hưu sẽ không bảo đảm an toàn lao động cho họ. Tôi cho rằng, việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu cần có tầm nhìn dài hạn và có lộ trình phù hợp với tính chất, loại hình lao động, đặc thù của mỗi ngành nghề, lĩnh vực.
Để bảo đảm các quy định của Bộ luật Lao động kịp thời đi vào cuộc sống khi bộ luật có hiệu lực thi hành, tôi đề nghị quy định lộ trình điều chỉnh tuổi nghỉ hưu của người lao động kể từ ngày 1-1-2021 căn cứ theo ngành nghề, tính chất công việc, môi trường, điều kiện lao động, địa bàn và cung cầu của thị trường lao động, xu hướng già hóa dân số.
BẢO LINH (ghi)