Năm ngoái, đội tuyển Ô-lim-pích Vật lí nước ta tham dự IPhO 2007 tại I-ran đã giành được thắng lợi giòn giã với cả năm chàng trai đều có huy chương. Năm nay, các chàng trai “đem chuông đánh ở xứ mình”, mặc dù có chút ít áp lực là đội chủ nhà, nhưng sau ngày khai mạc cuộc thi, cả 5 chàng trai Vật lí nước ta đều khá thoải mái, tự tin và hy vọng sẽ làm nên những điều kỳ diệu nhất trong cuộc tranh tài với hàng trăm học sinh quốc tế.

Đội tuyển Việt Nam tham dự IphO 2008 (từ trái qua phải: Đỗ Hoàng Anh, Nguyễn Tất Nghĩa, Huỳnh Minh Toàn, Trần Anh Vũ, Nguyễn Đức Minh).

Trao đổi với chúng tôi, thầy giáo Nguyễn Xuân Thành, khoa Vật lý, Trường đại học Sư phạm Hà Nội, Phó trưởng đoàn Việt Nam trong cuộc thi năm nay phấn khởi cho biết: Về cơ bản đội tuyển Vật lý nước ta năm nay các em đều khá, thông minh và nhanh nhẹn, trong đó có những em đã từng đạt thành tích cao trong các cuộc thi Ô-lim-pích Vật lí quốc tế năm trước và Ô-lim-pích Vật lí châu Á-Thái Bình Dương năm nay. Trong năm chàng trai thì Nguyễn Tất Nghĩa (học sinh lớp 12, Trường THPT chuyên Phan Bội Châu, Nghệ An) và Đỗ Hoàng Anh (lớp 12, chuyên Lý Trường đại học Khoa học tự nhiên-Đại học Quốc gia Hà Nội) là hai thành viên cũ của đội tuyển năm ngoái. Nghĩa là học sinh có “thâm niên” đoạt Huy chương vàng trong hai cuộc thi Ô-lim-pích Vật lí quốc tế là IPhO 2007 và Ô-lim-pích Vật lí châu Á-Thái Bình Dương 2008. Nguyễn Đức Minh (lớp 12, Trường THPT chuyên Hà Nội- Am-xtéc-đam) và Huỳnh Minh Toàn (lớp 12, Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn-Thành phố Đà Nẵng) cũng đã từng tham dự và đều đoạt Huy chương bạc tại cuộc thi Ô-lim-pích Vật lí châu Á- Thái Bình Dương vừa qua. Còn thành viên của trường THPT dân lập duy nhất là Trần Anh Vũ (lớp 12, Trường THPT dân lập Đào Duy Từ, Hà Nội) tuy chưa từng tham gia cuộc thi quốc tế lần nào nhưng đã từng giành được giải thưởng cao qua cuộc thi học sinh giỏi Vật lí quốc gia hai năm nay.

Trong ngày khai mạc hôm qua, năm chàng trai của đội tuyển Việt Nam đều mặc bộ đồ vét chững chạc và lịch sự. So với lần gặp năm ngoái, năm nay Nguyễn Tất Nghĩa có gầy hơn một chút. Có lẽ Nghĩa là người bé nhất trong đội tuyển và người có hoàn cảnh khó khăn nhất. Bố là thương binh, mẹ làm ruộng, nhà lại đông anh chị em đi học nên phải tự lập từ nhỏ. Gặp chúng tôi, với nụ cười hiền từ, Nghĩa tâm sự: em cảm thấy hơi hồi hộp và có một chút áp lực về tâm lý. Bởi em đã hai lần đoạt Huy chương vàng ở nước khác rồi, nay thi ngay tại nước mình không biết ra sao. Sau những lần thi quốc tế, em đã rút ra cho mình một ít kinh nghiệm trong thi cử là cần phải chú ý cẩn thận hơn trong quá trình tính toán, không vội vàng trong các thao tác thí nghiệm... Tuy nhiên, qua hai lần thi trước và quá trình tập huấn được các thầy luyện tập nhắc nhở nhiều nên em cảm thấy đủ tự tin để bước vào phần thi thực hành sắp tới. Chàng trai xứ Nghệ này cũng luôn ghi nhớ lời bố mẹ dặn trước khi xa quê ra Thủ đô Hà Nội ôn luyện là phải luôn cố gắng để phát huy hết khả năng của mình. Mong rằng, tại cuộc thi này, em vẫn giữ được kết quả tốt nhất của mình.

Khác với Nghĩa, Đỗ Hoàng Anh là thí sinh lớn nhất trong năm thành viên. Hoàng Anh cũng là người đã từng tham dự IPhO nhiều lần nên cũng khá dày dạn kinh nghiệm. Em cho biết: kinh nghiệm quan trọng nhất là phải bình tĩnh, tự tin và cố gắng hết sức thì sẽ đạt được kết quả tốt nhất. Bước vào cuộc thi này, em thấy thoải mái và yên tâm về những kiến thức đã ôn luyện. Hiện nay cả Tất Nghĩa và Hoàng Anh đều đã nộp hồ sơ đăng ký tuyển thẳng vào khoa Điện tử viễn thông, Trường đại học Bách khoa Hà Nội. Dự định sau này sẽ tìm kiếm học bổng đi du học nước ngoài, tiếp tục theo đuổi ngành Vật lí.

Ra Hà Nội ôn luyện, Huỳnh Minh Toàn phải đi xa nhà một thời gian khá lâu (hơn 2 tháng). Nhưng không vì nỗi nhớ nhà mà em lơ là chuyện học tập cùng đội tuyển. Sinh ra trong gia đình cả bố và mẹ đều là giáo viên, em được học tập cơ bản nên trong suốt 12 năm qua thành tích học tập của em cũng đáng kể, từng đoạt giải nhất và giải nhì quốc gia môn Vật lý năm 2007 và 2008. Sau một thời gian ôn luyện và được các thầy truyền đạt nhiều kinh nghiệm, em đã rút ra cho mình bài học quý báu là phải nắm vững, nắm chắc lý thuyết trước thì mới có khả năng giải quyết các vấn đề trong quá trình tính toán. Về phần thực hành, có thể học sinh các nước thành thạo hơn, nhưng chúng em cũng đã được thực hành nhiều trong quá trình ôn luyện rồi và sẽ cố gắng làm hết sức mình để không bị thua trên sân nhà. Trước ngày thi, em khá thoải mái và tự tin vào khả năng của mình và hi vọng sẽ giành được huy chương. Nguyễn Đức Minh khá trầm tư nhưng khi chúng tôi hỏi thì em cũng khẳng định: em cũng cảm thấy tự tin và không lo lắng lắm. Như các thầy giáo tập huấn thường xuyên nhắc nhở rằng: đây là cuộc thi nhưng là Ô-lim-pích nên không nên căng thẳng quá. Có lẽ áp lực lớn nhất của đội tuyển Việt Nam là làm sao để kết quả của nước chủ nhà không bị “hổ thẹn” với các bạn quốc tế. Minh cho biết: mong muốn của em sắp tới là sẽ đi du học nước ngoài (ở Pháp hoặc Mỹ). Có thể em sẽ chuyển sang học Quản trị kinh doanh hay một ngành nào đó, nhưng em nghĩ rằng tuy không tiếp tục theo đuổi Vật lí, song trong thực tiễn Vật lí lại liên quan đến rất nhiều và có thể ứng dụng vào nhiều lĩnh vực khác. Năm chàng trai, mỗi người một hoàn cảnh, một tính cách và có những suy nghĩ, ước mơ khát vọng khác nhau, nhưng cùng chung một đội tuyển quốc gia dự thi trên đấu trường trí tuệ quốc tế môn Vật lí. Trong quá trình ôn luyện, các em đều rất chăm chỉ và cần mẫn với tinh thần trách nhiệm rất cao trước khi bước vào cuộc thi.

Có thể nói, đến thời điểm này thì các em đều đã chuẩn bị rất tốt về tâm lý, tinh thần và bản lĩnh của những cầu thủ để bước vào cuộc thi đấu. “Đây là đội tuyển có triển vọng tốt” - Đó là đánh giá rất khách quan của thầy Nguyễn Xuân Thành, Phó trưởng đoàn luôn theo sát bước chân các em. Ông tâm sự: thầy trò chúng tôi đặt mục tiêu là cả năm thành viên trong đội tuyển đều giành được Huy chương, trong đó, mỗi em đạt kết quả tốt nhất trong khả năng của mình. Hôm nay, các em bước vào phần thi lý thuyết trong 5 giờ đồng hồ, ngày 24-7 tới sẽ thi thực hành. Chúc các em, phát huy tốt nhất những kinh nghiệm và kiến thức của mình trong cuộc thi này để giành được kết quả xứng đáng, làm rạng danh đất nước Việt Nam với bè bạn năm châu.

Bài và ảnh: HÀ THANH MINH