LTS: Là Đảng cầm quyền duy nhất lãnh đạo cách mạng Việt Nam trong suốt 85 năm qua, Đảng ta đã rút ra nhiều kinh nghiệm quý báu trong công tác xây dựng Đảng, coi việc thường xuyên xây dựng, chỉnh đốn Đảng là vấn đề xuyên suốt. Đặc biệt, trong thời kỳ đổi mới, Đảng ta luôn khẳng định, xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt.
Nhân dịp kỷ niệm 85 năm Ngày thành lập Đảng (3-2-1930/3-2-2015), Báo Quân đội nhân dân đăng loạt bài về lý luận và thực tiễn trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, không ngừng đổi mới và hoàn thiện phương thức lãnh đạo của Đảng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong thời kỳ mới.
Tự đổi mới, tự chỉnh đốn để xứng tầm vị thế của một đảng cầm quyền
Suốt 85 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, cách mạng Việt Nam đã giành được những thành tựu vĩ đại. Dân tộc ta thoát khỏi ách thống trị của thực dân, phong kiến; nhân dân ta thoát khỏi kiếp nô lệ, trở thành chủ nhân thực sự của đất nước có chủ quyền. Đặc biệt, sau 30 năm thực hiện công cuộc đổi mới do Đảng khởi xướng và lãnh đạo, cách mạng Việt Nam tiếp tục giành được những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử, tạo tiền đề để đất nước ta tiếp tục phát triển mạnh mẽ hơn theo con đường XHCN.
Từ khi Đảng cầm quyền, trong suốt hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, cứu nước, thực hiện nhiệm vụ xây dựng CNXH ở miền Bắc, đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước..., Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đề cao nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Theo Người, đây là công việc thường xuyên của Đảng. Trong phần viết bổ sung Di chúc năm 1968, Người yêu cầu: “Ngay sau khi cuộc chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta đã hoàn toàn thắng lợi..., việc cần phải làm trước tiên là chỉnh đốn lại Đảng, làm cho mỗi đảng viên, mỗi đoàn viên, mỗi chi bộ đều ra sức làm tròn nhiệm vụ đảng giao phó cho mình, toàn tâm toàn ý phục vụ nhân dân. Làm được như vậy, thì dù công việc to lớn mấy, khó khăn mấy chúng ta cũng nhất định thắng lợi”(1).
 |
| Ảnh minh họa. |
Sau ngày đất nước giải phóng, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI năm 1986 đã nghiêm túc kiểm điểm: “Trong nhiều năm chúng ta đã coi nhẹ và có khuyết điểm trong công tác xây dựng Đảng"; đồng thời Đảng ta quyết tâm khởi xướng đường lối đổi mới: “Đổi mới tư duy, trước hết là tư duy kinh tế, đổi mới tổ chức, đổi mới công tác cán bộ; đổi mới phong cách lãnh đạo và công tác”.
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII năm 1991 đã cảnh báo 4 nguy cơ lớn của đảng cầm quyền và khẳng định: “Để đảm đương được vai trò lãnh đạo, Đảng phải vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, phải thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh đốn, ra sức nâng cao trình độ trí tuệ, năng lực lãnh đạo”(2). Tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII năm 1996, Đảng ta xác định: “Trong giai đoạn hiện nay, lãnh đạo kinh tế là nhiệm vụ trọng tâm, xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt. Nghị quyết Trung ương 6, lần 2 (khóa VIII) chính thức bắt đầu cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng: “Để đáp ứng yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước, đảng phải có biện pháp phát huy ưu điểm, kiên quyết sửa chữa khuyết điểm, tiếp tục củng cố, chỉnh đốn để ngày càng vững mạnh về mọi mặt, đặc biệt là về chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống, tổ chức và cán bộ”(3).
Từ nhận thức sâu sắc về công tác xây dựng Đảng trước tình hình mới, Đại hội XI của Đảng đã đề ra 8 nhiệm vụ về xây dựng Đảng và khẳng định: “Trong lãnh đạo, Đảng có lúc cũng phạm phải sai lầm, khuyết điểm, có những sai lầm khuyết điểm nghiêm trọng do giáo điều, chủ quan, duy ý chí, vi phạm quy luật khách quan. Đảng đã nghiêm túc tự phê bình, sửa chữa khuyết điểm, tự đổi mới, chỉnh đốn để tiếp tục đưa sự nghiệp cách mạng tiến lên”(4).
Nghị quyết số 12-NQ/TW Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” đã nêu rõ: “Để tạo chuyển biến mạnh mẽ về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong thời gian tới, cần tiếp tục thực hiện tốt 8 nhiệm vụ về xây dựng Đảng được thông qua tại Đại hội XI của Đảng, coi đó là những nhiệm vụ vừa cơ bản, vừa lâu dài và phải thực hiện thường xuyên, có hiệu quả”.
Những năm qua, cục diện thế giới, trong nước vừa tạo cơ hội cho sự phát triển đất nước, vừa đặt ra nhiều thách thức mới đối với sự nghiệp đổi mới, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Đổi mới, chỉnh đốn Đảng trở thành quy luật phát triển của Đảng. Đây không phải là công việc nhất thời, phong trào, mà phải làm thường xuyên, lâu dài. Từ khi thực hiện đường lối đổi mới, Trung ương Đảng đã ban hành và chỉ đạo thực hiện nhiều chủ trương, nghị quyết về xây dựng, chỉnh đốn Đảng với những kết quả tích cực; đã chủ động nghiên cứu nhiều vấn đề lý luận và thực tiễn của công cuộc đổi mới, phát triển học thuyết Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; tập trung chỉ đạo việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; chủ động đấu tranh chống “diễn biến hòa bình”...
Công tác tổ chức, cán bộ được triển khai thực hiện tương đối đồng bộ, quan tâm củng cố, kiện toàn tổ chức; xây dựng, bổ sung các quy định về chức năng, nhiệm vụ của mỗi tổ chức đảng. Nhiều chủ trương, quan điểm, giải pháp lớn về công tác cán bộ được thể chế hóa, cụ thể hóa thành các quy chế, quy định. Công tác cán bộ ngày càng đi vào nền nếp. Việc tổ chức lấy phiếu tín nhiệm đối với cán bộ lãnh đạo, quản lý ở cấp Trung ương và cấp tỉnh được nhân dân đồng tình ủng hộ. Đã tập trung củng cố, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng, chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên. Công tác phát triển, quản lý, nâng cao chất lượng đảng viên được quan tâm chỉ đạo; số lượng đảng viên mới kết nạp hằng năm đều tăng. Công tác kiểm tra, giám sát của Đảng được coi trọng, chất lượng, hiệu quả được nâng lên. Cấp ủy đảng các cấp đã chỉ đạo thực hiện có kết quả việc kiểm tra thực hiện nghị quyết, chỉ thị của Đảng; xử lý nghiêm tổ chức đảng, đảng viên có sai phạm, góp phần phòng ngừa, ngăn chặn vi phạm.
Phương thức lãnh đạo của Đảng tiếp tục được đổi mới, vừa bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng, vừa phát huy tốt hơn tính chủ động, sáng tạo của các tổ chức trong hệ thống chính trị. Việc mở rộng, phát huy dân chủ trong Đảng được chú trọng; đã thí điểm chủ trương đại hội đảng bầu trực tiếp ban thường vụ, bí thư, phó bí thư. Phong cách, lề lối làm việc của các cơ quan lãnh đạo Đảng từ Trung ương đến cơ sở tiếp tục được cải tiến theo hướng sâu sát cơ sở, gần gũi nhân dân, tăng cường đôn đốc, kiểm tra, giám sát.
Tuy nhiên, công tác xây dựng Đảng những năm qua còn những hạn chế, yếu kém, chậm được khắc phục. Công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn chưa làm sáng tỏ được một số vấn đề về đảng cầm quyền, về CNXH và con đường đi lên CNXH ở nước ta. Tính chiến đấu, tính thuyết phục, hiệu quả của công tác tư tưởng còn hạn chế; thiếu sắc bén trong đấu tranh chống âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” ngày càng tinh vi, thâm độc của các thế lực thù địch. Tình trạng suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên; tình trạng tham nhũng, lãng phí, quan liêu; những tiêu cực và tệ nạn xã hội chưa được ngăn chặn, đẩy lùi, còn diễn biến phức tạp. Tổ chức của một số cơ quan đảng, nhà nước và tổ chức chính trị-xã hội chưa thực sự tinh gọn, hiệu quả; chức năng, nhiệm vụ, mối quan hệ chưa rõ ràng.
Việc đổi mới công tác cán bộ còn chậm; thiếu cơ chế, chính sách cụ thể để thực sự phát huy dân chủ trong công tác cán bộ; đánh giá cán bộ vẫn là khâu yếu. Năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của không ít tổ chức đảng còn thấp; công tác quản lý đảng viên chưa chặt chẽ, sinh hoạt đảng chưa nền nếp, nội dung sinh hoạt nghèo nàn; tự phê bình và phê bình chưa cao. Động cơ phấn đấu vào Đảng của một số người có biểu hiện lệch lạc, cơ hội. Một số cấp ủy, tổ chức đảng chưa làm tốt công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật đảng, chất lượng và hiệu quả kiểm tra, giám sát chưa cao; kỷ luật, kỷ cương ở một số tổ chức đảng không nghiêm. Phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị-xã hội trên một số nội dung chưa rõ, chậm đổi mới. Nguyên tắc tập trung dân chủ có lúc, có nơi còn bị vi phạm, ảnh hưởng đến sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng.
Để xứng tầm với vị thế của một đảng duy nhất cầm quyền, Đảng ta phải tiếp tục tự đổi mới, tự chỉnh đốn về chính trị, tư tưởng và tổ chức; xây dựng Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh; có bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức cách mạng trong sáng, có tầm trí tuệ cao, phương thức lãnh đạo khoa học, luôn gắn bó với nhân dân.
Nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay, trước hết phải tăng cường xây dựng Đảng về chính trị; nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác tư tưởng, lý luận; rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân; tiếp tục đổi mới, kiện toàn tổ chức, bộ máy của Đảng và hệ thống chính trị; kiện toàn tổ chức cơ sở đảng và nâng cao chất lượng đảng viên. Tiếp tục đổi mới công tác cán bộ, coi trọng công tác bảo vệ chính trị nội bộ; đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát và đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng; tập trung thực hiện tốt Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng.
Một vấn đề cấp bách hiện nay là phải kiên quyết đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên; đồng thời xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền trong mối quan hệ với tập thể cấp ủy, cơ quan, đơn vị; chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp CNH, HĐH và hội nhập quốc tế.
NGUYỄN TUYÊN SƠN - PHẠM THẠO ĐÀO
(1) Hồ Chí Minh toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia-Sự thật, Hà Nội, 2011, tập 15, tr.616
(2) Hồ Chí Minh toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia-Sự thật, Hà Nội, 2007, tập 51, tr.151
(3) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Hội nghị lần thứ sáu (lần 2) khóa VIII, Nxb Chính trị Quốc gia-Sự thật, Hà Nội, 1999, tr.24
(4) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội toàn quốc lần thứ XI, Nxb Chính trị Quốc gia-Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.64