Trường Quốc học Huế được thành lập theo chỉ dụ của nhà vua yêu nước Thành Thái, ngày 17 tháng 9 năm Bính Thân (23/10/1896) và nghị định Toàn quyền A.Rousseau, ngày 18/11/1896. Trong 110 năm qua, Trường Quốc học Huế đã đào tạo nhiều thế hệ học trò, trong đó có nhiều người đã trở thành những nhân vật lịch sử, đóng góp to lớn cho đất nước…
Trường Quốc học Huế là trung tâm đào tạo chất lượng cao cho miền Trung, nă
m 2003 được Bộ Giáo dục và Đào tạo công nhận là trường Trung học phổ thông đạt chuẩn quốc gia giai đoạn 2001-2010, được tặng 2 Huân chương Độc lập hạng Nhất (1996,2006), được Nhà nước phong tặng danh hiệu "Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới” (2003).
Trường Quốc học Huế mãi mãi còn ghi dấu ấn sâu sắc của các thế hệ thầy và trò: Nguyễn Sinh Côn - Nguyễn Tất Thành - Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh, Trần Phú, Nguyễn Chí Diểu, Hà Huy Tập, Lê Văn Miến, Võ Liêm Sơn, Phạm Vă
n Đồng, Đặng Thai Mai, Tạ Quang Bửu, Võ Nguyễn Giáp, Tố Hữu, Đào Duy Anh, Tôn Thất Tùng, Đặng Văn Ngữ, Xuân Diệu, Huy Cận, Tế Hanh, Lưu Trọng Lư, Khương Hữu Dụng, Nguyễn Văn Thương, Trần Hoàn…
Người học sinh Võ Nguyên Giáp, sinh ngày 25 tháng 8 năm 1911, quê ở An Xá, xã Lộc Thuỷ, huyện Lệ Thuỷ, tỉnh Quảng Bình, khi đi học mang tên: Võ Giáp, học Trường Quốc học Huế, các niên khoá 1924-1925 và 1925-1926, năm thứ nhất và nă
m thứ hai (tương đương lớp 6 và lớp 7 ngày nay). Mặc dù bận rộn với những trọng trách của Nhà nước, Đại tướng Võ Nguyên Giáp vẫn dành nhiều thì giờ để gặp gỡ thầy trò cũ trường (năm 1984). Bản đăng ký tham gia sinh hoạt cựu học sinh Trường Quốc học Huế, tự tay Đại tướng ghi tên và ký tên ngày 12 tháng 7 năm 1991, chứng tỏ tình cảm nồng hậu của người học trò cũ. Cùng lớp và cùng tuổi với Đại tướng, hiện ở Hà Nội có Giáo sư, Nhà giáo nhân dân Nguyễn Thúc Hào, năm nay cũng đại thọ 95 tuổi.
Năm 1996, kỷ niệm 100 năm ngà
y thành lập Trường Quốc học Huế, Đại tướng đã tới dự cuộc họp mặt của cựu giáo viên và học sinh ở Hà Nội.
Ngày 10 tháng 3 năm 2006, Thạc sĩ Nguyễn Chơn
Đức, Hiệu trưởng Trường Quốc học Huế, cùng Ban liên lạc cựu học sinh Quốc học Huế do Giáo sư-Tiến sĩ khoa học, Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới Nguyễn Văn Trương - Trưởng Ban liên lạc - dẫn đầu đã đến thăm, tặng hoa và chức sức khoẻ của Đại tướng. Ở tuổi 95 Đại tướng vẫn minh mẫn và ân cần tiếp thầy trò Trường Quốc học Huế. Đại tướng nhắc lại những năm học ở Trường Quốc học Huế, từ lúc 14 tuổi, luôn đứng đầu lớp và chỉ có một lần đứng thứ nhì… Trong một kỳ thi, một giám thị đã quy tội anh Nguyễn Chí Diểu (ngồi ở bàn phía trước học sinh Võ Giáp) quay cóp mặc dù anh Diểu học rất giỏi, học sinh Võ Giáp đã khởi xướng việc bãi khoá để chống lại sự bất công đó. Cuộc bãi khoá đã lan ra nhiều trường ở Huế. Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã nhắc 3 kỷ niệm lớn trong đời hoạt động cách mạng của mình và nhấn mạnh lời của Hồ Chủ Tịch: Làm cách mạng "Dĩ công vi thượng", lấy việc công trên hết, tất cả vì nước, vì hạnh phúc của nhân dân. Có dân thì có tất cả; phải đổi mới mạnh mẽ hơn một bước nữa mới có thể đưa đất nước ta tiến lên giàu mạnh…
Trước đây, Đại tướng đã từng nói: “Nhớ đến Trường Quốc học qua nhiều thế hệ, tôi nghĩ rằng, Bác Hồ của chúng ta là
người học trò xuất sắc nhất của Trường Quốc học Huế. Thật là một trường có truyền thống, từng có Bác Hồ của chúng ta học ở đây".
Mãi đến khoá học có tôi và anh Tạ Quang Bửu, chúng tôi lại sung sướng đọc báo "Le Paria" (Người cùng khổ) do Bác sáng lập, được các thầy của trường bí mật và trân trọng mang về…"
Những thế hệ thầy trò Trường Quốc học Huế qua 110 năm xây dựng và trưởng thành luôn tự hào về Chủ tịch Hồ Chí Minh, về Đại tướng Võ Nguyên Giáp… và những nhân tài khác đã được đào tạo từ ngôi trường bên dòng sông Hương./.