Nói nhiều, hiệu quả bao nhiêu?

Hứng khởi và vất vả

Đó là hai từ được ông Đinh Ngọc Đức, Vụ trưởng Vụ Thị trường du lịch (Tổng cục Du lịch-Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) sử dụng để tóm gọn những thuận lợi, khó khăn trong công tác QBXT du lịch. Hứng khởi bởi số khách quốc tế đến Việt Nam đã tăng trưởng tốt nhưng rõ ràng là rất vất vả vì chúng ta đi xúc tiến nhưng tính chuyên nghiệp chưa cao, kinh phí thiếu và ít kinh nghiệm, trong khi lực lượng thì mỏng...

Khách quan mà nói, vài năm gần đây, với số lượng khách quốc tế đến Việt Nam tăng gần gấp đôi cho thấy công tác QBXT du lịch của Việt Nam tương đối thành công. Ông Hoàng Nhân Chính, Trưởng ban Thư ký Hội đồng Tư vấn du lịch quốc gia (TAB) phân tích bằng ví dụ cụ thể: Khi dự các hội chợ du lịch quốc tế nổi tiếng thế giới như ITB (Đức), WTM (Anh)… gian hàng của Việt Nam trước đây rất mờ nhạt, nhưng 2-3 năm gần đây gây ấn tượng tốt. BTC hội chợ ITB đã đến gặp và thỏa thuận làm đẹp hơn cho gian hàng để thu hút khách của hội chợ. “Nếu theo hướng này, công tác QBXT sẽ hiệu quả hơn. Tuy nhiên, với tiềm năng sẵn có, chúng ta hoàn toàn có thể làm tốt hơn thế”, ông Hoàng Nhân Chính nhận định.

Giới thiệu văn hóa Việt tại Canada. Ảnh: TRẦN NHẤT.

Ý tưởng đề xuất Vịnh Hạ Long là biểu tượng của du lịch Việt Nam được nhiều người đồng tình bởi tính độc đáo và sự nổi tiếng thế giới của kỳ quan này. Nhưng quan trọng hơn cả chính là hiện nay việc nhận diện thương hiệu du lịch Việt còn yếu. Đây chính là một phần nguyên nhân gây khó khăn cho việc QBXT của Việt Nam. Ông Phùng Quang Thắng, Phó chủ tịch Hiệp hội Lữ hành Việt Nam, Giám đốc Công ty Lữ hành Hanoi Tourist nhận định: “Công tác QBXT chưa được thực hiện trong một chiến lược dài hạn nên qua nhiều năm phát triển hình ảnh, nhận diện du lịch Việt chưa rõ ràng. Khi nói đến Bali thì người ta hình dung ra Indonesia, nói đến tòa tháp đôi Petronas người ta nhớ đến Malaysia, nói đến di sản Angkor là du khách biết ngay Campuchia… Trong khi đó Việt Nam chưa tạo được hình ảnh du lịch riêng biệt”.

Bên cạnh những hạn chế khác, khá nhiều chuyên gia đã chỉ ra điểm yếu cốt tử của hoạt động QBXT nước ta là kinh phí quá ít. Các nước láng giềng sử dụng nguồn kinh phí gấp 4-5 đến 10 lần kinh phí của chúng ta để QBXT du lịch. Theo nghiên cứu của các chuyên gia quốc tế, tổ chức chuyên xúc tiến quốc gia, để đem lại nguồn lợi 100-200USD cần đầu tư từ 1 đến 5 USD/khách. Như thế, để thu hút 20 triệu khách du lịch quốc tế, chúng ta cần tối thiểu 20 triệu USD để đầu tư cho công tác QBXT du lịch. Số tiền này lại cần tập trung vào nguồn khách có chất lượng, bởi theo tính toán khách du lịch phải đem lại lợi nhuận từ 1.000USD trở lên mới là có lợi.

Làm gì để xúc tiến du lịch hiệu quả?

Hiện tại, Quỹ Xúc tiến du lịch quốc gia dự kiến có khoảng 300 tỷ đồng, được kỳ vọng sẽ làm thay đổi bộ mặt QBXT du lịch của Việt Nam. Tuy nhiên, dù có chủ trương từ rất lâu và quy định cụ thể việc thành lập, nhưng đến nay quỹ vẫn chưa đi vào hoạt động. Ông Hoàng Nhân Chính cho hay: "Để quản lý quỹ cần một hội đồng. Chúng ta đều thấy rằng hiện nay Tổng cục Du lịch đang phải gánh cùng lúc hai nhiệm vụ: Cơ quan quản lý du lịch và cơ quan xúc tiến du lịch quốc gia. Theo đó, rất khó để Tổng cục Du lịch cùng lúc thực hiện tốt cả hai nhiệm vụ. Khi thực hiện cùng lúc hai nhiệm vụ như vậy thì có vẻ chồng chéo và bị hạn chế về con người. Trong khi cơ quan quản lý du lịch cần thực hiện tốt hơn nữa vai trò nhạc trưởng trong điều phối các hoạt động chung”.

Ông Nguyễn Tiến Đạt, Phó giám đốc Công ty Du lịch TransViet đồng tình cho rằng: "Nên để cơ quan Nhà nước là người quản lý nhưng có thể kêu gọi đóng góp quỹ theo hình thức công ty cổ phần. Người đóng góp có quyền tham gia điều hành, giám sát. Làm như vậy sẽ tránh được tình trạng quỹ bị xé lẻ, xin-cho mà không giải quyết được bài toán chung là QBXT du lịch quốc gia".

Cùng với Quỹ Xúc tiến du lịch quốc gia, theo ông Đinh Ngọc Đức: Việc có văn phòng đại diện du lịch tại nước ngoài là vô cùng quan trọng, bởi đây là những "chân rết" xâm nhập các thị trường du lịch Việt Nam. Tính chuyên nghiệp của du lịch Việt Nam phụ thuộc vào hoạt động của các văn phòng này. Tuy nhiên, hiện nay chúng ta mới chỉ có một, hai văn phòng như vậy. Vừa qua, Đại sứ du lịch Việt Nam tại thị trường Hàn Quốc Lý Xương Căn đã mở văn phòng đại diện du lịch Việt Nam tại nước này. Hoạt động, chi phí của văn phòng do đại sứ du lịch thực hiện dưới sự giám sát của Tổng cục Du lịch. Đây là điểm khởi đầu và là một trong những cách làm mà chúng ta có thể sử dụng để huy động nguồn lực ở nhiều thị trường hơn cho QBXT du lịch Việt Nam.

Bên cạnh đó, chúng ta cần tạo tính đồng bộ từ chính sách đến hành động, như thay đổi cách QBXT từ truyền thống sang e-marketing (QBXT bằng công nghệ), nới lỏng chính sách thị thực… Cũng cần nhận rõ, việc QBXT chỉ là đưa khách đến, còn giữ chân được khách hay không, ở lại lâu hay không, chi tiêu nhiều không lại là chuyện khác.

HUY AN