Đây là năm đầy thách thức với sự bùng phát của đại dịch Covid-19 và những diễn biến căng thẳng trong quan hệ Mỹ-Trung Quốc. Tuy nhiên, Việt Nam đã chuẩn bị ứng phó với các thách thức và đã sẵn sàng cho năm quan trọng này, khi không chỉ đảm nhiệm cương vị Chủ tịch luân phiên ASEAN mà còn là Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.

Theo bài viết, Việt Nam đã nhiều lần chứng minh khả năng tổ chức các diễn đàn khu vực quan trọng và thậm chí cả các cuộc gặp cấp cao có ý nghĩa toàn cầu, như Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều đầy thách thức tại Hà Nội năm ngoái. Đây là bước tiến đáng chú ý khi mà Việt Nam mới chỉ thoát khỏi sự bao vây cô lập và bình thường hóa quan hệ với Mỹ và gia nhập ASEAN vào giữa những năm 1990.

Lễ khai mạc Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 36 được tổ chức theo hình thức trực tuyến ngày 26-6. Ảnh: Foreign Policy.

Bài viết cũng cho rằng những biện pháp đối phó ấn tượng của Việt Nam với dịch Covid-19 đã giành được nhiều sự tôn trọng và công nhận từ các nước láng giềng, bao gồm cả các nước phát triển hơn như Singapore, Thái Lan và Malaysia. Các nhà kinh tế từ Ngân hàng Thế giới (WB), Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) và Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) dự đoán rằng Việt Nam có cơ hội cao nhất trong khu vực để thoát ra khỏi cuộc khủng hoảng kinh tế thời kỳ hậu Covid-19 trong một trạng thái tương đối tốt. Đây là một sự chuyển đổi quan trọng về vị trí của Việt Nam trong ASEAN, vốn được coi là nước đến sau trong nền kinh tế thị trường.

Về mặt ngoại giao, Việt Nam đã và đang đảm nhiệm một vai trò quan trọng hơn trong ASEAN. Bài báo nhấn mạnh Việt Nam rất coi trọng các quy tắc của ASEAN, duy trì chính sách đối ngoại nhất quán và đã đẩy mạnh xã hội hóa các quy tắc này đối với các thành viên gia nhập sau.

Theo trang mạng Foreign Policy, trong bối cảnh cuộc khủng hoảng đang bao trùm thế giới, mục tiêu chính của năm Chủ tịch 2020 của Việt Nam là duy trì sự thống nhất và đoàn kết của ASEAN. Những kỳ vọng lớn từ các nước thành viên ASEAN khác và các đối tác đối thoại đã phản ánh mức độ tin tưởng vào năng lực ngoại giao của Việt Nam.

Thực tế, Foreign Policy không phải trang mạng duy nhất nêu đánh giá về vai trò dẫn dắt ASEAN của Việt Nam trong năm 2020. Tờ Diplomat Magazine hồi tháng 7 cũng có một bài viết với tiêu đề “ASEAN, Covid-19 và vai trò Chủ tịch của Việt Nam” trong đó cho rằng đại dịch Covid-19 đang đặt ra những thách thức nghiêm trọng đối với ASEAN trong năm 2020. Nhưng Việt Nam, với tư cách là chủ tịch ASEAN 2020, đang nỗ lực cải thiện tốt nhất tình hình và thể hiện khả năng lãnh đạo. Bài viết cho rằng kể từ khi Covid-19 bắt đầu bùng phát, Việt Nam đã hợp tác chặt chẽ với các nước thành viên ASEAN trong việc đối phó với dịch bệnh phức tạp này. Nhiều hội nghị trực tuyến đã được tổ chức nhằm giúp các quốc gia ASEAN tăng cường chia sẻ thông tin, trao đổi kinh nghiệm trong chẩn đoán, điều trị bệnh và nghiên cứu, sản xuất vaccine ngừa Covid-19.

Tác giả của bài viết cũng khẳng định, bất chấp những khó khăn khi tiếp quản vai trò Chủ tịch ASEAN, Việt Nam vẫn thể hiện tốt khả năng lãnh đạo thông qua việc chủ động tăng cường gắn kết trong phối hợp chính sách và hành động giữa các thành viên ASEAN và đối tác.

BẢO CHÂU