Việt Nam sẵn sàng cho nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN 2020

300 hội nghị, hoạt động khác nhau

Phát biểu tại cuộc họp báo, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng cho biết Việt Nam chính thức đảm nhiệm vai trò Chủ tịch luân phiên ASEAN từ ngày 1-1-2020 với khoảng 300 hội nghị, hoạt động khác nhau dự kiến sẽ được tổ chức. Việt Nam đã lựa chọn “Gắn kết và Chủ động thích ứng” là chủ đề của Năm ASEAN 2020. 

Với thành tố “gắn kết”, Việt Nam mong muốn củng cố khối đoàn kết, thống nhất, nâng cao năng lực nội tại và thúc đẩy sự phát triển vững mạnh của Cộng đồng ASEAN, tăng cường liên kết khu vực, kết nối về kinh tế, đề cao ý thức cộng đồng và bản sắc của ASEAN, gắn bó người dân và lấy người dân làm trung tâm. Khái niệm “gắn kết” đã được đề cập trong các văn kiện nền tảng của ASEAN là Hiến chương ASEAN và Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025, gồm: Gắn kết về chính trị, gắn kết về kinh tế và gắn bó giữa các xã hội. “Trong bối cảnh ASEAN đang chịu các tác động phức tạp, đa chiều từ bên ngoài và đứng trước nhu cầu phát triển và liên kết sâu rộng của chính ASEAN, nội hàm gắn kết càng trở nên quan trọng hơn với Cộng đồng ASEAN”, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng nhấn mạnh.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng, Tổng thư ký Ủy ban Quốc gia ASEAN 2020, chủ trì cuộc họp báo.

Trong khi đó, với thành tố “chủ động thích ứng”, Việt Nam mong muốn nâng cao năng lực của ASEAN để có thể thích ứng một cách chủ động và hiệu quả trước các biến động nhanh chóng của tình hình thế giới, trước các thách thức đang nổi lên như cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu, an ninh mạng, khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia…, đồng thời cũng là nâng cao khả năng tận dụng các cơ hội và hạn chế những thách thức do tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (CMCN 4.0). “Chủ động thích ứng” là một trong những nội hàm của Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025, lần đầu tiên được đưa vào chủ đề Năm ASEAN nhằm phản ánh nhu cầu nâng cao tính chủ động, sáng tạo, sự chuyển biến và khả năng vươn lên mạnh mẽ, hướng về phía trước của ASEAN”, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng khẳng định.

Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng nêu rõ, “gắn kết” và “chủ động thích ứng” là hai thành tố có tính giao thoa, bổ trợ chặt chẽ. Một Cộng đồng ASEAN gắn kết và phát triển mới có thể chủ động thích ứng với các yếu tố tác động bên ngoài và ngược lại, chủ động thích ứng hiệu quả để giúp ASEAN trở thành một khối gắn kết chặt chẽ.

5 ưu tiên trong năm Chủ tịch ASEAN 2020

Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng cho biết trên cương vị Chủ tịch ASEAN 2020, Việt Nam sẽ thúc đẩy 5 ưu tiên.

Một là, phát huy vai trò và đóng góp tích cực của ASEAN vào công cuộc duy trì môi trường hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực trên cơ sở tăng cường đoàn kết, thống nhất ASEAN; đẩy mạnh tinh thần gắn bó, tương trợ và ủng hộ lẫn nhau giữa các nước thành viên; nâng cao khả năng phối hợp lập trường chung của ASEAN trong việc xử lý các vấn đề khu vực và quốc tế; thúc đẩy hình thành và tuân thủ các quy tắc, chuẩn mực ứng xử chung trong quan hệ giữa các quốc gia; ứng phó kịp thời, hiệu quả với các thách thức đe dọa hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực.

Hai là, thúc đẩy liên kết và kết nối khu vực, nâng cao khả năng thích ứng và tận dụng các cơ hội của CMCN 4.0. Theo đó liên kết kinh tế sâu rộng và kết nối toàn diện trong nội khối và với các đối tác; thúc đẩy tăng trưởng bền vững và bao trùm về kinh tế, tài chính và xã hội trên nền tảng đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ số và các công nghệ mới; tiếp tục nỗ lực thu hẹp khoảng cách phát triển; xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao; tăng cường các dịch vụ xã hội phục vụ người dân và nhóm yếu thế; hiện đại hóa nền hành chính công; xây dựng môi trường xanh…

Ba là, thúc đẩy ý thức cộng đồng và bản sắc ASEAN, tạo dựng các giá trị chung của ASEAN và phổ biến rộng rãi trong người dân, thúc đẩy nhận thức và nhận diện về Cộng đồng ASEAN thống nhất trong đa dạng, nâng cao hình ảnh của Cộng đồng ASEAN trong khu vực và trên thế giới

Bốn là, đẩy mạnh quan hệ đối tác vì hòa bình và phát triển bền vững với các nước trên thế giới, phát huy vai trò và đóng góp của ASEAN trong cộng đồng quốc tế; mở rộng và nâng tầm quan hệ với các đối tác trên toàn cầu, góp phần định hình cấu trúc và luật chơi mới của khu vực và thế giới.

Năm là, nâng cao năng lực thích ứng và hiệu quả hoạt động của bộ máy ASEAN. Cải cách thể chế, tăng cường hiệu quả hoạt động của bộ máy ASEAN; điều chỉnh, hoàn thiện và nâng cấp các quy trình, quy chuẩn trong ASEAN.

Đẩy nhanh tiến trình đàm phán COC

Tại cuộc họp báo, trả lời câu hỏi của phóng viên liên quan tới tiến trình đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng cho biết đây là một trong những chương trình nghị sự ưu tiên của ASEAN và Trung Quốc. Cả ASEAN và Trung Quốc đều xác định muốn đẩy nhanh tiến trình đàm phán COC nhanh nhất có thể. Tuy nhiên, các ưu tiên, lợi ích cũng như sự quan tâm của các bên vẫn còn có sự khác biệt, do vậy vẫn còn những phức tạp nhất định và cần thêm thời gian để đàm phán. “Chúng tôi đều ý thức được tầm quan trọng của văn kiện này, do vậy các bên đều đang tích cực thúc đẩy đàm phán. Với tư cách là Chủ tịch ASEAN 2020, Việt Nam sẽ đóng góp vào việc đẩy nhanh tiến trình đàm phán COC. Đẩy nhanh ở đây tức là chúng tôi có thể dành thêm thời gian cho việc đàm phán cũng như tìm ra cách thức phù hợp để đẩy nhanh tiến trình đàm phán hiệu quả hơn, đạt được chất lượng cao hơn trong năm 2020”, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng nêu rõ.

Liên quan tới Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng cho biết: "Việt Nam ủng hộ tư do hóa thương mại và các cơ chế thương mại đa phương. Nếu RCEP được thực hiện sẽ đem lại nhiều lợi ích cho cả khu vực cũng như cho xu thế tự do hóa thương mại toàn cầu, đóng góp vào xu hướng chung loại bỏ tư tưởng về chủ nghĩa bảo hộ. Với tư cách Chủ tịch ASEAN 2020, Việt Nam mong muốn và sẽ làm hết sức để RCEP được ký kết trong năm 2020”.

Việt Nam sẽ dành quyết tâm và ưu tiên cao nhất

Việt Nam đảm nhận vai trò Chủ tịch luân phiên của ASEAN trong bối cảnh năm 2020 được xem là năm bản lề trong triển khai kế hoạch hiện thực hóa Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025, đồng thời đánh dấu tròn 25 năm Việt Nam gia nhập “mái nhà chung” ASEAN. Vì vậy, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng cho biết Việt Nam xác định việc đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN là trách nhiệm to lớn nhưng mang lại nhiều cơ hội. “Việt Nam sẽ dành quyết tâm và ưu tiên cao nhất nhằm thực hiện thành công trọng trách này và góp phần xây dựng một Cộng đồng ASEAN ngày càng liên kết chặt chẽ và vững mạnh trên cơ sở kế thừa những kết quả đạt được của các Chủ tịch ASEAN trước đây và phát huy những kinh nghiệm nhất định về phát triển kinh tế-xã hội, về tổ chức các hội nghị lớn trước đây như Hội nghị Cấp cao ASEAN năm 1998, Chủ tịch ASEAN 2010, Hội nghị Cấp cao APEC 2017”, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng khẳng định.

Bài và ảnh: HOÀNG VŨ