Phóng viên (PV): Xin Thứ trưởng cho biết kết quả chính của chuyến thăm chính thức Romania và CH Séc của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc?
Thứ trưởng Tô Anh Dũng: Đây là chuyến thăm đầu tiên của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam tới Romania kể từ năm 1977 và tới CH Séc kể từ năm 2007. Có thể nói quan hệ truyền thống hữu nghị của Việt Nam với Romania và CH Séc trong suốt gần 7 thập niên qua đã vượt qua nhiều thách thức, đang được củng cố và có nhiều bước tiến triển đáng khích lệ trong những năm gần đây. Qua chuyến thăm này, chúng ta đã tái khẳng định coi trọng và mong muốn tăng cường hơn nữa mối quan hệ hữu nghị và hợp tác nhiều mặt với các nước bạn bè truyền thống tại Trung Đông Âu, trong đó Romania và CH Séc là hai đối tác ưu tiên.
Qua các chuyến thăm, Việt Nam và Romania, CH Séc đã đạt được những nhận thức chung, có nhiều thỏa thuận quan trọng để thúc đẩy hợp tác song phương trên nhiều lĩnh vực. Lãnh đạo Romania và CH Séc đều khẳng định Việt Nam có vị trí rất quan trọng trong chính sách của mình, là đối tác quan trọng tại khu vực Đông Nam Á, cho rằng quan hệ hợp tác còn rất khiêm tốn, chưa tương xứng với mối quan hệ chính trị tốt đẹp và mong muốn thúc đẩy sâu rộng hơn nữa hợp tác với Việt Nam trên nhiều lĩnh vực.
Nội dung xuyên suốt trong các chuyến thăm là việc thúc đẩy ký kết Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) và Hiệp định Bảo hộ đầu tư Việt Nam-EU (EVIPA). CH Séc và nhất là Romania, với tư cách Chủ tịch luân phiên EU đều khẳng định, là nước bạn bè thân thiết và đối tác truyền thống của Việt Nam, ủng hộ mạnh mẽ việc sớm ký chính thức EVFTA và EVIPA trong vòng một đến hai tháng tới. Lãnh đạo cả hai nước đều cho rằng việc sớm thông qua hai hiệp định này là một cơ hội lớn cho EU nói chung và doanh nghiệp các nước Trung Đông Âu nói riêng tăng cường trao đổi thương mại, đầu tư tại Việt Nam, góp phần đưa hợp tác giữa Việt Nam và khu vực này lên tầm cao mới.
Chuyến thăm chính thức Romania và CH Séc của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã thành công rất tốt đẹp, mở ra một không gian rộng lớn cho quan hệ hợp tác giữa Việt Nam với hai nước trên nhiều lĩnh vực. Trong thời gian tới, để triển khai các kết quả đạt được qua chuyến thăm cần có sự vào cuộc tích cực của các bộ, ngành, địa phương và cả doanh nghiệp hai nước.
PV: Thứ trưởng đánh giá như thế nào về tiềm năng hợp tác trong quan hệ giữa Việt Nam với Romania và CH Séc, cũng như triển vọng phát triển hợp tác với hai nước này trong thời gian tới?
Thứ trưởng Tô Anh Dũng: Việt Nam với Romania và CH Séc có quan hệ hữu nghị truyền thống trong suốt gần 70 năm qua. Ngày nay, mối quan hệ truyền thống đó vẫn tiếp tục phát triển mạnh mẽ, góp phần tích cực vào công cuộc phát triển kinh tế-xã hội và hội nhập ở mỗi nước. Đây là tiền đề vững chắc để tăng cường hợp tác giữa Việt Nam với các nước này trên nhiều lĩnh vực trong thời gian tới.
Tiềm năng hợp tác với Romania và CH Séc còn rất lớn, nhất là trong các lĩnh vực mà Việt Nam và hai nước có thể bổ trợ cho nhau. Theo đó, trong khuôn khổ chuyến thăm, một số văn kiện đã được ký kết như Bản ghi nhớ về hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp với Romania, Bản ghi nhớ trong lĩnh vực địa chất, khoáng sản và tiêu chuẩn đo lường chất lượng với CH Séc.
Giáo dục-đào tạo là lĩnh vực hợp tác truyền thống mà Việt Nam và hai nước cần thúc đẩy trong thời gian tới, nhất là Romania và CH Séc đều có nền giáo dục chất lượng, cơ sở vật chất tốt với học phí và chi phí sinh hoạt vừa phải. Hai nước đã đào tạo cho Việt Nam hàng nghìn sinh viên và đội ngũ hàng nghìn cán bộ có trình độ cao. Đây là nguồn tài nguyên rất giá trị cần phải phát huy hơn nữa để thắt chặt quan hệ Việt Nam với Romania và CH Séc trong thời gian tới.
Cả Romania và CH Séc đều có nhu cầu về lao động. Với lực lượng lao động trẻ, cần cù, Việt Nam có thể là nguồn cung ứng lao động tiềm năng cho các nước. Cộng đồng Việt Nam tại CH Séc với 65.000 người cũng như 500 người Việt định cư và gần 3.000 lao động Việt Nam đang làm việc tại Romania là một nguồn lực dồi dào mà chúng ta cần phải tranh thủ nhằm kết nối các nước thông qua các dự án hợp tác từ liên doanh vừa và nhỏ đến những dự án đầu tư có quy mô lớn hơn.
Du lịch là một lĩnh vực hợp tác rất tiềm năng giữa Việt Nam và các nước Trung Đông Âu, trong đó có Romania và CH Séc. Người dân những nước này đều yêu mến và mong muốn được có dịp tham quan, du lịch Việt Nam; ngược lại người Việt Nam cũng rất quan tâm đến thị trường du lịch Romania và CH Séc. Tiềm năng hợp tác giữa địa phương Việt Nam với các tỉnh, thành phố của hai nước cũng cần phải được khai thác trong thời gian tới.
Xét một cách tổng thể, hợp tác giữa Việt Nam với Romania và CH Séc có nền tảng mang yếu tố lịch sử và những thế mạnh, tiềm năng cần được khai thác tốt hơn nữa trong thời gian tới. Tôi tin tưởng rằng, sau chuyến thăm Romania và CH Séc lần này của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam với Romania và CH Séc chắc chắn sẽ được nâng lên tầm cao mới, ngày càng đi vào chiều sâu, thực chất và hiệu quả, vì lợi ích của nhân dân mỗi nước.
PV: Trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!
ĐOÀN CA (lược ghi)