Tăng cường đại đoàn kết dân tộc
Ngày 23-11-1959, Thủ tướng Chính phủ đã ký Nghị định số 416/TTg thành lập Ban Việt kiều Trung ương, đánh dấu mốc phát triển quan trọng của công tác đối với kiều bào. Đây là lần đầu tiên một tổ chức chuyên trách của Chính phủ được thành lập để vận động, hỗ trợ và bảo vệ quyền lợi của bà con kiều bào sinh sống ở nước ngoài, giúp Chính phủ theo dõi công tác về NVNONN. Cùng với quá trình hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, cộng đồng NVNONN đã không ngừng gia tăng cả về số lượng và địa bàn cư trú, được đánh giá có tiềm lực về tri thức và kinh tế, có vị trí và ảnh hưởng nhất định.
Trong bối cảnh tình hình quốc tế, trong nước có nhiều thay đổi, sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đòi hỏi cần tăng cường và đổi mới công tác đối với NVNONN. Ngày 26-3-2004, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 36-NQ/TW về công tác đối với NVNONN, trong đó khẳng định: “NVNONN là bộ phận không tách rời và là một nguồn lực của cộng đồng dân tộc Việt Nam, là nhân tố quan trọng góp phần tăng cường quan hệ hợp tác, hữu nghị giữa nước ta với các nước” và “công tác đối với NVNONN là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và của toàn dân”. Ngày 19-5-2015, Bộ Chính trị tiếp tục ban hành Chỉ thị số 45-CT/TW về việc tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW của Bộ Chính trị về công tác đối với NVNONN trong tình hình mới...
Quán triệt chủ trương đại đoàn kết dân tộc nêu trong Nghị quyết 36 và Chỉ thị 45, Ủy ban NVNONN đã chủ động phối hợp với các cơ quan trong nước và cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài có cách tiếp cận mới, chủ động mở rộng tiếp xúc với nhiều thành phần khác nhau trong cộng đồng, kể cả những người còn định kiến với chế độ ta hay có quan điểm khác biệt; tạo điều kiện cho những người từng phục vụ trong chế độ cũ, những người hoạt động tôn giáo, văn hóa-nghệ thuật… có tinh thần dân tộc được trở về quê hương, tham gia một số sự kiện do ủy ban tổ chức.
Bên cạnh đó, nhiều hoạt động lớn dành riêng cho kiều bào cũng được tổ chức. Chương trình họp mặt kiều bào vào dịp Tết Nguyên đán, sau này là Chương trình "Xuân Quê hương", được tổ chức từ nhiều năm nay đã thu hút sự tham dự ngày càng đông đảo của kiều bào. Đặc biệt, liên tục từ năm 2012, nhằm đáp ứng nguyện vọng và quan tâm của kiều bào, Ủy ban NVNONN đã tổ chức các đoàn kiều bào ra thăm huyện đảo Trường Sa và Nhà giàn DK1 với gần 500 đại biểu kiều bào đến từ các châu lục tham dự. Thông qua hoạt động này, nhiều hoạt động cụ thể, thiết thực của kiều bào hướng về biển đảo quê hương được triển khai, như: Ủng hộ tiền mặt và hiện vật trị giá hàng chục tỷ đồng.
Từ năm 2004, Trại hè Việt Nam được tổ chức hằng năm thu hút sự quan tâm của đông đảo thanh niên, sinh viên kiều bào. Cùng với các hoạt động trải dài trên cả 3 miền Bắc-Trung-Nam, chương trình có sự kết hợp hài hòa các yếu tố giáo dục chính trị, lịch sử, truyền thống, văn hóa, du lịch và trau dồi tiếng Việt, góp phần khơi gợi lòng tự hào dân tộc và tình cảm gắn bó quê hương của thế hệ kiều bào trẻ...
Phát huy nguồn lực kiều bào cho phát triển đất nước
Công tác phát huy nguồn lực kiều bào được Ủy ban NVNONN tiến hành thường xuyên, với trọng tâm là hướng kiều bào đầu tư vào các chương trình kinh tế trọng điểm, vận động kiều bào tích cực tham gia các hoạt động ngoại giao kinh tế và Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”.
Tháng 8-2009, Hiệp hội Doanh nhân Việt Nam ở nước ngoài (BAOOV) ra đời, trở thành dấu mốc quan trọng trong quá trình tập hợp, liên kết sức mạnh của doanh nghiệp (DN) kiều bào giúp nhau tìm kiếm cơ hội kinh doanh, làm ăn, cùng phát triển và đóng góp thiết thực cho đất nước. Tính đến nay, BAOOV có hơn 200 hội viên từ gần 40 quốc gia và vùng lãnh thổ. Đây là các doanh nhân thành đạt, có uy tín trong cộng đồng, có tấm lòng hướng về quê hương.
Hiện có gần 3.000 DN kiều bào từ Mỹ, Canada, Australia, Nga, Pháp, Séc, Hà Lan… đang hoạt động tại 50/63 tỉnh, thành phố trên cả nước với số vốn góp và vốn đăng ký 4 tỷ USD tập trung vào các lĩnh vực du lịch, thương mại, bất động sản, sản xuất hàng xuất khẩu, chế biến, xuất khẩu thủy sản… Kiều hối gửi về nước luôn duy trì mức tăng khoảng 10-15%/năm với tổng kiều hối trong 10 năm qua lên gần 112 tỷ USD, đưa Việt Nam là một trong 10 nước nhận kiều hối nhiều nhất thế giới, đóng góp quan trọng vào ổn định cán cân thanh toán và phát triển kinh tế của đất nước.
Đối với việc thu hút tiềm năng chất xám của kiều bào, nhất là đội ngũ 500.000 chuyên gia, trí thức NVNONN, ủy ban đặc biệt coi trọng việc tham mưu, đề xuất xây dựng các chủ trương, chính sách mới nhằm thu hút nhiều hơn nữa các chuyên gia, trí thức kiều bào về nước làm việc, giảng dạy, hợp tác nghiên cứu khoa học, công nghệ. Để giúp thế hệ trẻ kiều bào giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, duy trì tình cảm, gắn bó với nguồn cội, việc dạy và học tiếng Việt được đẩy mạnh với nhiều hoạt động phong phú, thiết thực: Trực tiếp hỗ trợ cơ sở vật chất, sách giáo khoa, tài liệu học tiếng Việt, tổ chức tập huấn dạy tiếng Việt cho giáo viên kiều bào…
Trên nền tảng kết quả công tác đạt được, thời gian tới, Ủy ban NVNONN sẽ tiếp tục nêu cao tinh thần nỗ lực, sáng tạo, chủ động thúc đẩy mọi mặt công tác về NVNONN, đóng góp tích cực vào công cuộc phát triển đất nước, thúc đẩy quan hệ hữu nghị giữa Việt Nam với các quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới.
BÌNH NGUYÊN