Để giáo dục đi vào thực chất, cần mạnh dạn cắt bỏ những nội dung trùng lặp, chồng chéo, tập trung vào kiến thức cốt lõi, kỹ năng cơ bản và năng lực tự học.

Học sinh trải nghiệm với các sản phẩm ứng dụng STEM. Ảnh: thanhnien.vn

Một chương trình tinh gọn sẽ không làm giảm chất lượng, mà ngược lại, giúp học sinh có nhiều thời gian đào sâu, tìm hiểu, phát huy tư duy độc lập. Quan trọng hơn, thời gian được giải phóng phải được dành cho các hoạt động trải nghiệm sáng tạo: Từ thí nghiệm khoa học, thực tập nghề nghiệp, dự án cộng đồng đến hoạt động lao động công ích. Những trải nghiệm này không chỉ giúp học sinh “học để biết” mà còn “học để làm, học để sống” - tức là chuyển từ giáo dục truyền đạt sang giáo dục kiến tạo.

Nhiều nền giáo dục tiên tiến đã chứng minh, việc tăng cường hoạt động trải nghiệm không chỉ nuôi dưỡng trí tò mò, mà còn hình thành kỹ năng hợp tác, giải quyết vấn đề, thích ứng xã hội - những năng lực thiết yếu của công dân thế kỷ XXI.

Khi lớp học gắn với thực tiễn, mỗi giờ học sẽ trở thành một hành trình khám phá, thay vì là áp lực thi cử. Giảm tải hình thức, tăng cường trải nghiệm không phải là “giảm chuẩn”, mà chính là nâng chuẩn về chất lượng. Một nền giáo dục nhân văn và hiện đại không đo bằng số trang sách giáo khoa, mà bằng khả năng giúp học sinh phát triển toàn diện - từ tri thức đến nhân cách, từ kỹ năng sống đến ý thức công dân.

Chỉ khi thoát khỏi “bệnh thành tích”, biến trường học thành môi trường sống động, sáng tạo, thì cải cách giáo dục mới thật sự đi vào chiều sâu, đáp ứng khát vọng xây dựng một thế hệ công dân năng động, bản lĩnh và hội nhập.

TRỊNH DŨNG

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Diễn đàn Giáo dục: Kỷ cương và thực chất xem các tin, bài liên quan.