Tiến lên chủ nghĩa xã hội - con đường duy nhất đúng

QĐND - Quá độ đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội (CNXH) bằng cách nào? Những hạn chế, yếu kém, khuyết điểm đang gây bức xúc xã hội hiện nay có thể khắc phục được không? Đó là điều mà các đại biểu dự Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng trăn trở, tìm tòi, lựa chọn để làm sao vừa theo đúng quy luật chung, vừa phù hợp với điều kiện, đặc điểm cụ thể của nước ta. Đây cũng là nội dung được thảo luận sôi nổi nhất trong phiên họp tại các đoàn chiều ngày 12-1.

Khát vọng của toàn dân

Thông qua Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011 - gọi tắt là Cương lĩnh 2011) là một nội dung quan trọng tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng. Vấn đề trọng tâm là làm sao để Cương lĩnh thực sự khoa học, tạo niềm tin sâu sắc trong Đảng và trong toàn xã hội về con đường đi lên xây dựng CNXH.

Đại biểu Vũ Trọng Kim, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cho rằng: “Chúng ta tiếp tục khẳng định, mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với CNXH vẫn là ngọn cờ chiến đấu của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta trong thời kỳ mới. Thành tựu của 25 năm đổi mới là minh chứng hùng hồn cho sự lựa chọn này. Cũng cần phải nhớ lại là trước khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, đất nước đã trải qua những đêm trường nô lệ. Nhiều đảng phái đã giương cao ngọn cờ yêu nước nhưng không lôi cuốn được nhân dân vì không giải quyết triệt để hai mâu thuẫn cơ bản của thời đại. Chỉ đến khi Đảng ta ra đời, giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc gắn liền với CNXH, giải quyết triệt để cả hai mâu thuẫn trên thì quần chúng nhân dân mới tin tưởng, đi theo, làm nên thắng lợi của cuộc Cách mạng Tháng Tám. Nhắc lại điều này để thấy, ngay từ khi mới ra đời, trong lò lửa cách mạng, Đảng chỉ có một lý tưởng duy nhất là đem lại độc lập, tự do, hạnh phúc cho nhân dân. Kiên định con đường đi lên xây dựng CNXH cũng chính là tiếp tục thực hiện lý tưởng duy nhất ấy”.

Đoàn đại biểu Đảng bộ Quân đội thảo luận tại hội trường.

Cùng quan điểm với đại biểu Vũ Trọng Kim, Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng cho rằng: “Chúng tôi là những người đã trải qua cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc gian khổ, ác liệt; ai cũng sẵn sàng hy sinh cho mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với CNXH. Lúc ấy, quan niệm về CNXH của chúng tôi khá giản dị, đó là đất nước có hòa bình, độc lập, người dân có cơm ăn, áo mặc, trẻ em được học hành và tiến bộ trong một xã hội dân chủ, bình đẳng. Từ Đại hội VIII đến nay, liên tục là đại biểu chính thức dự Đại hội, tôi rất phấn khởi vì tư duy lý luận của Đảng ta về con đường đi lên xây dựng CNXH ngày càng rõ hơn. Chúng ta khẳng định, mục tiêu nhất quán của cách mạng Việt Nam là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội và chúng ta đã làm rõ bản chất chủ nghĩa xã hội mà chúng ta xây dựng là dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh. Hiện nay, trước một số hạn chế, yếu kém của cấp ủy, chính quyền ở cơ sở khiến một bộ phận lớp trẻ có biểu hiện thờ ơ, bàng quan với mục tiêu lý tưởng XHCN. Đó chính là những biểu hiện lệch lạc, nhưng tôi tin rằng, nếu chúng ta làm tốt công tác giáo dục, đồng thời với những biện pháp kiên quyết trong khắc phục yếu kém thì lý tưởng XHCN càng có sức hấp dẫn mạnh mẽ trong thế hệ trẻ”.

Mô hình mục tiêu đã rõ

Thiếu tướng, PGS, TS Nguyễn Trọng Chính, đại biểu Đảng bộ Quân đội cho biết, là một cán bộ trong lĩnh vực y học nhưng qua nghiên cứu, anh rất tâm đắc khi thấy nhận thức của Đảng ta về CNXH đã từng bước khắc phục được một số quan niệm đơn giản, ấu trĩ trước đây như: Đồng nhất mục tiêu cuối cùng của CNXH với nhiệm vụ của giai đoạn quá độ; nhấn mạnh một chiều quan hệ sản xuất, chế độ phân phối bình quân, không thấy đầy đủ yêu cầu phát triển lực lượng sản xuất trong thời kỳ quá độ; đồng nhất kinh tế thị trường với chủ nghĩa tư bản; muốn nhanh chóng xóa bỏ sản xuất hàng hóa, cơ chế thị trường, xóa bỏ sở hữu tư nhân và kinh tế tư nhân; đồng nhất nhà nước pháp quyền với nhà nước tư sản… “Nhìn ra sự đơn giản, ấu trĩ đó, cũng là một bước đột phá của tư duy. Từ đây, chúng ta đã có nền tảng nhận thức để mạnh dạn hơn trong các bước đi tiếp theo” – Thiếu tướng Nguyễn Trọng Chính bày tỏ.

Đoàn đại biểu Đảng bộ Quân đội tham gia thảo luận khá sôi nổi, đặc biệt là phần góp ý vào Dự thảo Cương lĩnh bổ sung, phát triển 2011. Trung tướng, TS Nguyễn Tiến Quốc, Giám đốc Học viện Chính trị tán thành mô hình khái quát 8 đặc trưng về xã hội XHCN mà Đảng ta xác định, nhưng cho rằng, cách viết của Dự thảo vẫn cần được sửa lại. Vì trong 8 đặc trưng đó, đặc trưng: “xã hội dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh” cần được diễn đạt như mục tiêu bao trùm. Còn các đặc trưng khác: “do nhân dân làm chủ; có nền kinh tế phát triển cao, dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và chế độ công hữu về các tư liệu sản xuất chủ yếu; có nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc; con người được giải phóng khỏi áp bức, bất công, có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, phát triển toàn diện; các dân tộc trong cộng đồng Việt Nam bình đẳng, đoàn kết, tương trợ và giúp đỡ nhau cùng tiến bộ; có Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản; có quan hệ hữu nghị, hợp tác với các nước trên thế giới” là sự cụ thể hóa mục tiêu bao trùm.

Một đột phá lý luận rất cơ bản và sáng tạo

Đồng chí Hà Thị Khiết, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Dân vận Trung ương cho rằng: “Trong dự thảo Cương lĩnh bổ sung, phát triển 2011, việc đưa ra quan niệm phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là một đột phá lý luận rất cơ bản và sáng tạo của Đảng ta; là thành quả lý luận quan trọng qua 20 năm thực hiện Cương lĩnh năm 1991, xuất phát từ thực tiễn Việt Nam và tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm của thế giới”.

Nhận định của đồng chí Hà Thị Khiết được đông đảo đại biểu đồng tình. Nhiều đại biểu đã lấy ví dụ và cho rằng, khu vực kinh tế tư nhân đã tạo động lực mạnh mẽ cho nền kinh tế đất nước phát triển. Nhưng, thực tế vượt qua khủng hoảng tài chính quốc tế và suy thoái kinh tế toàn cầu trong thời gian vừa qua thì khu vực kinh tế Nhà nước đã khẳng định vai trò chủ đạo, thực sự là công cụ, phương tiện điều tiết vĩ mô. Gần đây, vụ việc vỡ nợ của Tập đoàn Vinashin là một bài học đắt giá cho chúng ta nhưng không được đồng nhất yếu kém của doanh nghiệp nhà nước này với toàn bộ các doanh nghiệp nhà nước khác, càng không được cho rằng, đó là “lỗi” của khu vực kinh tế nhà nước. Đồng thời, việc chúng ta xây dựng nền kinh tế thị trường đầy đủ là cơ sở để chống lại các quan điểm cho rằng, có sự phân biệt trong ưu tiên phát triển giữa các thành phần kinh tế. Nhà nước quản lý nền kinh tế bằng pháp luật, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chính sách và lực lượng vật chất để định hướng, điều tiết, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Vấn đề hiện nay là chúng ta phải kiên quyết thực hiện sự bình đẳng trước pháp luật đối với mọi thành phần kinh tế.

Đồng chí Ly Kiều Vân, người dân tộc Vân Kiều, đại biểu Đảng bộ tỉnh Quảng Trị cho biết: Niềm tin trong đồng bào các dân tộc thiểu số về mô hình CNXH do nhân dân ta xây dựng rất vững chắc. Ví dụ, đồng bào Vân Kiều từ những ngày chiến tranh gian khổ đến nay vẫn một lòng, một dạ đi theo Đảng. Điều khiến đại biểu Ly Kiều Vân tin tưởng là Cương lĩnh bổ sung, phát triển 2011 đã khẳng định chính sách tăng trưởng kinh tế đi đôi với thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội ngay trong từng bước, từng chính sách và trong suốt quá trình phát triển. Đây là cơ sở để đưa miền núi từng bước theo kịp sự phát triển của miền xuôi. Đại biểu Ly Kiều Vân mong rằng, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội của Chính phủ hằng năm và trong từng giai đoạn không nên chờ đến khi kinh tế đạt tới trình độ phát triển cao rồi mới thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội; càng không “hy sinh” tiến bộ và công bằng xã hội để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần; khuyến khích làm giàu hợp pháp phải đi đôi với xóa đói giảm nghèo, đầu tư cho vùng căn cứ kháng chiến cũ, chăm sóc những người có công, những người không may gặp khó khăn, cơ nhỡ. Nếu không giải quyết tốt vấn đề này thì không thể nói đến tính ưu việt của bản chất xã hội ta.

Kiên định và quyết tâm xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN vừa thể hiện đúng quy luật của sự phát triển lành mạnh, bền vững trong thời đại ngày nay, vừa nói lên mục đích, bản chất tốt đẹp của xã hội chúng ta. 

Ghi chép của Hồng Hải, Thắng Trường