Sẽ không điều chỉnh tỷ giá

Một giải pháp cấp bách nhằm hạ nhiệt cơn sốt tỷ giá ngoại tệ gây xáo trộn thị trường trong những ngày qua vừa được Chính phủ thông qua: không tăng tỷ giá, không ép hạ lãi suất VND, mà điều hành theo cơ chế thị trường.

Động thái này là một trong các biện pháp kinh tế vĩ mô cấp bách mà Chính phủ thực hiện trong hai tháng cuối năm nhằm giữ ổn định nền kinh tế và đảm bảo các chỉ tiêu tăng trưởng đã đề ra.

Giữ nguyên tỷ giá, “bơm” mạnh ngoại tệ

Giá vàng biến động mạnh và lập đỉnh 34 triệu đồng/lượng cùng với việc tỷ giá ngoại tệ tăng cao trong khoảng 1 tháng trở lại đây và vượt đỉnh 21.000 đồng/USD, vượt xa giá trần 19.500 đồng/USD mà Ngân hàng nhà nước NHNN công bố đã khiến thị trường tiền tệ có nhiều diễn biến phức tạp. Người dân đổ xô đi mua USD để tích trữ, doanh nghiệp không mua được ngoại tệ từ NHNN. Hiện tượng hai giá xuất hiện trong chính hệ thống ngân hàng. Trên thị trường liên ngân hàng, giá USD thực chất không phải là mức 19.500 đồng/USD mà là 19.880 đồng/VND, chưa kể các chi phí khác. Quy mô giao dịch ngoại tệ giảm, trạng thái ngoại hối của các ngân hàng từ mức 3% trong tháng 8 giảm xuống 1% và mấy ngày gần đây là 0%. Các ngân hàng không dư thừa ngoại tệ để bán chứ không phải là găm giữ.

Ảnh chỉ mang tính chất minh họa. Nguồn: Internet

Trái với những lời đồn đoán và kỳ vọng tăng tỷ giá của nhiều người, Chính phủ đã chọn giải pháp “neo” tỷ giá đồng thời “bơm” thêm ngoại tệ cho nền kinh tế. Điều này sẽ giúp không gây tác động lớn đối với giá cả hàng hóa, nhập khẩu…; không tạo ra sức ép với lạm phát và có thể phá vỡ mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô mà Chính phủ đã đề ra, làm mất niềm tin đối với đồng nội tệ, vốn đang “ngược dòng” với xu hướng của các đồng tiền khác so với USD. Ông Lê Đức Thuý, Chủ tịch Uỷ ban Giám sát tài chính quốc gia (GSTCQG) khẳng định: từ thực tế của thị trường, Chính phủ đã quyết định không điều chỉnh tỳ giá, ít nhất là từ nay đến Tết âm lịch. Để giải bài toán cung cầu ngoại tệ hiện nay, Chính phủ yêu cầu Ngân hàng nhà nước (NHNN) bơm thêm ngoại tệ “đáp ứng đủ và đáp ứng ngay” các nhu cầu cần thiết như nhập khẩu xăng dầu, phân bón, vật tư thiết bị phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh.

Theo ông Thúy, trong tháng 9, NHNN đã tăng mua dự trữ 300 triệu USD, đến tháng 10 bơm ra thị trường 200 triệu USD nhưng vẫn là can thiệp nhỏ giọt, chưa đủ mạnh để ngăn chặn hiệu ứng tâm lý. Lần này, mức độ can thiệp sẽ mạnh mẽ hơn.

Ùy ban GSTCQG cho rằng: Căn cứ để Chính phủ kiên định với mục tiêu không điều chỉnh tỷ giá là các cân đối vĩ mô vẫn tốt: GDP cả năm dự kiến tăng trưởng vượt mục tiêu, nhập siêu giảm với dự kiến chỉ còn 12,5% so với dự báo ban đầu là 15%, xuất khẩu tăng 23% trong khi kế hoạch đặt ra là tăng 18%. Cán cân thanh toán cả năm dự kiến thâm hụt khoảng 4 tỷ USD, giảm rất mạnh so với mức 9 tỷ USD của năm ngoái. Do đó, hiện tượng sốt USD chỉ có tính cục bộ và chủ yếu do tâm lý. Bên cạnh đó, dự trữ ngoại hối của Việt Nam đã giảm so với đỉnh cao 23 tỷ USD nhưng vẫn cao hơn giai đoạn trước năm 2006 (dự trực thời kỳ này là khoảng 8 tỷ USD). Hiện tại, dự trữ ngoại hối của VN tương ứng khoảng 6-7 tuần nhập khẩu và đủ để can thiệp ngăn chặn các cơn sốt.

Không “ốp” lãi suất tiền đồng

Thay vì “ốp” các ngân hàng hướng về mục tiêu giảm lãi suất để có nguồn vốn giá rẻ cho DN, Chính phủ đã quyết định để lãi suất VND vận hành theo cơ chế thị trường, không kết hối ngoại tệ, không để tăng lãi suất USD nhằm giúp lãi suất VND “có giá” hơn so với lãi suất USD đang tăng cao thời gian gần đây. Theo tinh thần này, lãi suất cơ bản không còn là công cụ chi phối lãi suất nên không cần điều chỉnh, NHNN sẽ điều tiết bằng các nghiệp vụ trên thị trường mở như lãi suất tái chiết khấu, lãi suất tái cấp vốn, tỷ lệ dự trữ bắt buộc để ổn định mặt bằng lãi suất. qua đó gián tiếp giảm áp lực đối với tiền đồng. Theo tính toán của Uỷ ban GSTCQG, động thái này sẽ khiến lãi suất huy động trên thị trường tăng lên khoảng 12-13%/năm, lãi suất cho vay khoảng 15-17%. Ông Thúy đánh giá: mức tăng này không đột biến, không gây ảnh hưởng lớn đến tăng trưởng kinh tế cũng như giá tiêu dùng mà ổn định được vĩ mô.

Được biết, trên thế giới hiện đang có hai xu hướng điều hành chính sách tiền tệ là thắt chặt và nới lỏng, tuỳ thuộc vào sức khoẻ của từng nền kinh tế, từng khu vực. Trong đó, xu hướng của các nước công nghiệp phát triển là tiếp tục kích cầu và nới lỏng chính sách tiền tệ, giảm lãi suất xuống 0-1% để kích thích tăng trưởng. Với Việt Nam, chấp nhận để lãi suất tiền đồng tăng đồng nghĩa với xu hướng thắt chặt tiền tệ để kiểm soát lạm phát, thông điệp của Chính phủ là rất rõ ràng. Tuy nhiên, bằng biện pháp điều hành, liệu mặt bằng lãi suất có được giữ ở mức doanh nghiệp chấp nhận được lại là câu hỏi phụ thuộc động thái của NHNN.

Thực tế, căng thẳng tiền tệ như hiện nay bắt nguồn một phần lớn ở phương thức điều hành. Tính đến ngày 14/10, tín dụng bằng đồng USD tăng 52%, trong khi tín dụng bằng VND chỉ tăng 14,6%, tính chung tăng trưởng tín dụng đạt 21,3%. Ông Thúy cho hay: Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia đã có đề xuất với Chính phủ là rà soát lại Thông tư 13/2010/TT-NHNN và Thông tư 19/2010/TT-NHNN để xem liệu có phù hợp với tình hình thực tế tại Việt Nam hay không. Theo vị đứng đầu Ủy ban GSTCQG thì “Yêu cầu thực thi Basel 3, các nước đều nghiên cứu và triển khai dần để đến năm 2018 mới phải thực hiện đầy đủ. Với Việt Nam, việc ban hành chính sách liệu đã phải đưa ra ngay để đáp ứng có phần vội vã như vậy hay không?”

Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Giàu cho biết, NHNN đã có cuộc họp với với 16 ngân hàng thương mại ở phía Bắc để bàn sâu về vấn đề “bơm” ngoại tệ ra thị trường. Ông khẳng định: dự trữ ngoại hối của quốc gia hoàn toàn đủ sức để bình ổn thị trường.

Theo Báo Công Thương